با سلام؛
توکل بدین معنا است که انسان خداوند را آگاه به نیاز خود و توانا و غیر بخیل در برآورده کردن آن و دلسوز و مهربان به حال خود بداند؛ پس اگر به وظایفى که خداوند براى او مقرر فرموده رفتار نماید به قطع مى داند آنچه براى او مقدر مى شود به صلاح او است. زیرا خداوند دانا از نیازهاى او آگاه است و بر برآوردن آنها توانا و غیر بخیل است و نسبت به او دلسوز و مهربان است. بنابراین، توکل به خداوند نوعى نگرش توحیدى در ربوبیت الهى است در مقام عمل و در همه امور.
توکل به خداوند از دو حیث در نتیجه عمل تأثیر دارد:
اول: انسان براى رسیدن به هدف خود در یک کار، به دو نوع از اسباب نیازمند است: اسباب مادى؛ و اسباب روحى. ممکن است با وجود فراهم بودن همه اسباب طبیعى، ضعف اسباب روحى، چون ضعف اراده، ترس، سستى، بى فکرى و… مانع رسیدن انسان به هدف شود. هرگاه انسان در افعال خود به خداوند توکل کند (به همان معنایى که ذکر شد) این ضعف ها جبران مى شود.
دوم: از آنجا که توکل، نگرش توحیدى در مقام عمل است، از مراتب کمال نفس به شمار مى آید و انسان را لایق جذب رحمت الهى مى کند. این رحمت الهى به شکل خارق العاده یا طبیعى و عادى، باعث فراهم شدن اسباب موفقیت انسان در کارها مى گردد، (ر.ک: علامه طباطبایى، المیزان، ج 4، ص 67، ذیل آیات 172 – 175 سوره آل عمران؛ امام خمینى، چهل حدیث، حدیث 13).
در روایات بارها آمده است که خود دعا کنید و نیز از دیگران بخواهید تا برایتان دعا کنند، و این با توکل هیچ منافاتی ندارد؛ زیرا حقیقت توکل آنست که به خود ودعایش و نیز دعای دیگران، تکیه نکند بلکه کار را به خدا واگذار کند، بنابراین حتماً دعا لازم است، ولی تکیه اصلی باید به خدا باشد زیرا تأثیر دعا هم به اذن اوست.
دعا کردن برای دیگران – خواه برای امور مادی و خواه برای امور معنوی آنان -علاوه بر آنکه توجّه انسان را به خدا زیاد می‌کند، علاقه و محبّت مؤمنان را نیز نسبت به هم زیادی می‌گرداند. حتی در مقام دعا، روح ایثار و علاقه به دیگران داشته باشد تجلّی می‌یابد. این روایت از حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) مشهور است که شبی بیدار بودم، شنیدم که مادرم، حضرت زهرا (علیها السلام) دعا می‌کرد. از ایشان پرسیدم: مادر جان، چرا در حقّ خودتان دعا نمی‌کنید؟ فرمود:«الجار ثم الدار؛(محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج43، باب 4، ص81 ، روایت 3)ابتدا همسایه؛ سپس اهل خانه».
در این روزهای پایانی ماه مبارک رمضان ما را نیز دعا بفرمایید.
موفق و پیروز باشید.

با سلام؛
توکل بدین معنا است که انسان خداوند را آگاه به نیاز خود و توانا و غیر بخیل در برآورده کردن آن و دلسوز و مهربان به حال خود بداند؛ پس اگر به وظایفى که خداوند براى او مقرر فرموده رفتار نماید به قطع مى داند آنچه براى او مقدر مى شود به صلاح او است. زیرا خداوند دانا از نیازهاى او آگاه است و بر برآوردن آنها توانا و غیر بخیل است و نسبت به او دلسوز و مهربان است. بنابراین، توکل به خداوند نوعى نگرش توحیدى در ربوبیت الهى است در مقام عمل و در همه امور.
توکل به خداوند از دو حیث در نتیجه عمل تأثیر دارد:
اول: انسان براى رسیدن به هدف خود در یک کار، به دو نوع از اسباب نیازمند است: اسباب مادى؛ و اسباب روحى. ممکن است با وجود فراهم بودن همه اسباب طبیعى، ضعف اسباب روحى، چون ضعف اراده، ترس، سستى، بى فکرى و… مانع رسیدن انسان به هدف شود. هرگاه انسان در افعال خود به خداوند توکل کند (به همان معنایى که ذکر شد) این ضعف ها جبران مى شود.
دوم: از آنجا که توکل، نگرش توحیدى در مقام عمل است، از مراتب کمال نفس به شمار مى آید و انسان را لایق جذب رحمت الهى مى کند. این رحمت الهى به شکل خارق العاده یا طبیعى و عادى، باعث فراهم شدن اسباب موفقیت انسان در کارها مى گردد، (ر.ک: علامه طباطبایى، المیزان، ج 4، ص 67، ذیل آیات 172 – 175 سوره آل عمران؛ امام خمینى، چهل حدیث، حدیث 13).
در روایات بارها آمده است که خود دعا کنید و نیز از دیگران بخواهید تا برایتان دعا کنند، و این با توکل هیچ منافاتی ندارد؛ زیرا حقیقت توکل آنست که به خود ودعایش و نیز دعای دیگران، تکیه نکند بلکه کار را به خدا واگذار کند، بنابراین حتماً دعا لازم است، ولی تکیه اصلی باید به خدا باشد زیرا تأثیر دعا هم به اذن اوست.
دعا کردن برای دیگران – خواه برای امور مادی و خواه برای امور معنوی آنان -علاوه بر آنکه توجّه انسان را به خدا زیاد می‌کند، علاقه و محبّت مؤمنان را نیز نسبت به هم زیادی می‌گرداند. حتی در مقام دعا، روح ایثار و علاقه به دیگران داشته باشد تجلّی می‌یابد. این روایت از حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) مشهور است که شبی بیدار بودم، شنیدم که مادرم، حضرت زهرا (علیها السلام) دعا می‌کرد. از ایشان پرسیدم: مادر جان، چرا در حقّ خودتان دعا نمی‌کنید؟ فرمود:«الجار ثم الدار؛(محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج43، باب 4، ص81 ، روایت 3)ابتدا همسایه؛ سپس اهل خانه».
در این روزهای پایانی ماه مبارک رمضان ما را نیز دعا بفرمایید.
موفق و پیروز باشید.