پرسشگر گرامی
در پاسخ به این پرسش باید مروری به تکات زیر نماییم :
أ- هر واژه میتواند معانی متعددی برای کاربردهای فراوان داشته باشد و همینطور یک معنا در چند حالت بیانگر الفاظ متعددی باشد . مانند واژه شیر یا کلمه بفرما در مقابل دوست یا دشمن-نشستن ، ساکت شدن -.
ب – واژه تکبر در انسان به معنی -« خود برتربینى »، «خود محورى »، «خودخواهى »، «برترى جویى » ، «فخرفروشى »- از اسباب دینی مانند علم و عمل یا اسباب مادی مانند نسب ، زیبایی ، قدرت ، ثروت و یاران زیاد ، ناشی میشود . ریشه تکبر در انسان از عجب، کینه، حسد و ریا تشکیل میشود .
ج – در منطق ، تکبر عملی نکوهیده است، چو ن هر کس در وجود خود استعدادها و نقطه هاى روشن و مثبتى دارد، همه از یک پدر و مادر آفریده شده اند و همه از نظر آفرینش یکسانند، دلیلى ندارد که انسانى خود را از دیگرى برتر بشمرد و به او فخرفروشى کند و او را تحقیر نماید و باید شاکر موهبتهای خدادادی باشد . و از امام باقرسلام الله علیه نقل است : در قلب هیچ انسانى چیزى از کبر وارد نمی شود مگر اینکه به همان اندازه از عقلش کاسته خواهد شد، کم باشد یا زیاد» داستان استکبار شیطان هم تکان دهنده ، عبرت انگیز، ، روشنگر و هشدار دهنده است.
د – متکبّر از اسماء الهی است. خدا حقیقتاً کمال محض بوده، بزرگ است و بالذّات حقّ اظهار بزرگی دارد؛ و غیر او نیازمند به اویند . پرستش ذات اعلا و اکبر از هر توصیف یا بیان ، اجبار نیست بلکه اضطراری برای رفتن به اوج و کمال است .
نتیحه آنکه تکبر در انسان محتاج بسیار بد و ناشی از اسباب و عوامل زشتی است . در ذات احدیت تکبر از صفات حقیقی و انحصاری است . معنایی بسیار متمایز در وجود خدای اکبر از مصداق غیر خدا دارد . برای توضیح بیشار علاوه بر درگاه http://porseman.com از کتب اخلاقی مانند اخلاق در قرآن نوشته آیت الله مکارم شیرازی استفاده نمایید .