جبران افشاکردن راز دیگران

الف ) افشای سرّ
در احادیث اسلامى درباره رازدارى و ترک افشاى سرّ ،تعبیرات گوناگونى دیده مى‌شود که نشان دهنده اهتمام اسلام به این موضوع است تا آنجا که اسرار دیگران به منزله امانتهاى آنها شمرده شده و افشاى سرّ به عنوان خیانت در امانت است.
در حدیثى از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «هنگامى که شخصى سخنى با دیگرى مى‌گوید سپس به اطراف خود نگاه مى‌کند (که دیگرى آن را نشنود) آن بمنزله امانت است. (افشاء این سرّ همچون خیانت در امانت است) (فیض کاشانى، ملا محسن؛ المحجة البیضاء،) در نتیجه تمام روایاتی که در نکوهش خیانت آمده شامل آن هم می‌شود.
بر هر مسلمانى لازم است که از آنچه از احوال دیگران مى داند سکوت کند، مگر وقتى که حکایت و نقل آن براى مسلمانى سودمند باشد یا از گناهى جلوگیرى شود.( نراقى ، ملا احمد؛معراج السعادة، انتشارات هجرت ،چاپ : پنجم ،1377 ش، ص543)
امیر مومنان علی علیه السلام می فرمایند:
از زشت ترین بی وفایی و پیمان شکنی ها افشای سرّ دیگران است
در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است که خطاب به ابوذر فرمودند:
ای اباذر در نشست ها امانت است و فاش کردن راز برادر دینی تو خیانت شمرده می شود پس از آن بپرهیز.
براساس این سخن اگر انسان در محفلی با برادر دینی خود نشست و از او سخنی شنید یا عملی دید باید درباره آن امین باشد
امیر مومنان علی علیه السلام در وصیت به امام حسن علیه السلام فرمودند:
به کسی که به تو اعتماد کرده خیانت نکن اگر چه او به تو خیانت کند و راز او را فاش مساز اگر چه او راز تو را فاش سازد.

ب ) جبران افشای سرّ
افشای سر حق الناس بوده و جبران آن دو مرحله دارد :
مرحله اول :
از خود شخصی که سرّ او را افشا کرده اید حلالیت طلبیده و رضایت بگیرید .
مرحله دوم :
در صورتی که انجام مرحله اول باعث مفسده می شود و امکان برخورد هست و یا این که به آن شخص دسترسی ندارید ، طلب بخشش از خداوند و انجام خیرات از طرف او کافی است .
* درفرض سؤال( افشای سرّ ) ، که جبران آن حقوق ذکر شده از راه طلب حلالیت از خود صاحب حق ممکن نباشد، راههای دیگری که ممکن است ما را به نتیجه برساند طی می کنیم :
1. برای صاحب حق دعا کنید، طلب مغفرت وآمرزش گناهان ایشان را داشته باشید.
2. ازطرف ایشان صدقه بدهید وانفاق مالی کنید.
3. ازطرف ایشان به زیارت بروید.
4. در غیاب ویا حضور از آبروی ایشان دفاع کنید .
5. هرکار خیری که ممکن است برای ایشان سود دنیوی ویا اُخروی داشته باشد انجام دهید.
مقدار استغفار در اینجا مشخص نشده ، بلکه انسان باید مطمئن شود که طرف مقابل اورا بخشیده است .