خانه » همه » مذهبی » حساب و کتاب نداشتن عده ای در قیامت

حساب و کتاب نداشتن عده ای در قیامت


حساب و کتاب نداشتن عده ای در قیامت

۱۳۹۲/۰۹/۱۰


۴۲۰۳ بازدید

برطبق ایات قران کریم و روایات چه کسانی در روز قیامت حساب ندارند؟

در پاسخ به مطالب زیر توجه کنید . الف. از آیات قرآن مجید استفاده میشود که براساس اعمال انسان پنج گونه محاسبه در صحرای با عظمت محشر وجود دارد و آن عبارت است از :
1 ـ بغیر حساب
« قُلْ یَاعِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَیْرِ حِسَابٍ (1) : بگو : ای بندگان مؤمنم! از پروردگارتان پروا کنید. برای کسانی که در این دنیا اعمال شایسته انجام داده اند، پاداش نیکی است و زمین خدا گسترده است [بر شماست از سرزمینی که دچار مضیقه دینی هستید به سرزمینی دیگر مهاجرت کنید] فقط شکیبایان پاداششان را کامل و بدون حساب دریافت خواهند کرد .». 
تعبیر بغیر حساب بنابر تحقیقات علمی صاحب «المیزان» (2) به معنای بی حساب بودن طایفه‌ای از مردان راه حق است و به عبارت دیگر عبارت است از ورود مؤمن به محشر و بلافاصله ورودش به بهشت بدون این که پرونده او را باز کنند و ترازویی برای سنجش اعمالش قرار دهند !
اینان همان انسان‌های باکرامتی هستند که برای حفظ ایمان و دین خود و پابرجایی فرهنگ الهی در تاریخ ، در برابر انواع مصایب و رنجها و مشقّت ها صبر و استقامت و پایمردی و پایداری کردند و در این زمینه از بذل جان و مال دریغ نورزیدند تا جایی که به شرف لقا و وصال حضرت دوست نائل شدند . 
اینان از کسانی بودند که در تمام لحظات حیات از حضرت دوست غفلت نداشتند ، وذکر و وِردی جز ذکر یار بر لب جان و زبان و قلبشان نبوده و هیچ عملی را جز به رضای حق انجام ندادند و قدمی جز برای جلب خشنودی معشوق بر نداشتند . 
2 ـ سریع الحساب
« وَمِنْهُمْ مَن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ * أُولئِکَ لَهُمْ نَصِیبٌ مِمَّا کَسَبُوا وَاللّهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ (3)»؛ «و گروهی از آنان می‌گویند : پروردگارا ! به ما در دنیا نیکی و در آخرت هم نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار . * اینانند که از آنچه به دست آورده اند ، نصیب و بهره فراوانی دارند ، و خدا حسابرسی سریع است .» 
دسته‌ای از مردم جز امور مادی و مسائل ظاهری هدفی ندارند ، اینان از تمام حیات به غیر از خوراک و پوشاک و مسکن و مرکب چیزی نصیبشان نیست ، ولی عده دیگر مردمی هستند که از پی معرفت و ایمان ، اندیشه و افکارشان محدود به مسائل مادی محض نیست ، بلکه شؤون دنیایی را به عنوان مقدمه رشد و تکامل معنوی می خواهند و برای آخرتشان سعادت ابدی و همیشگی و این آیه کریمه منطق عالی اسلام را در مسائل مادی و معنوی مشخّص می سازد و کسانی را که تنها در مادّیات غوطه ورند محکوم می سازد . 
3 ـ حساب یسیر
گروهی خیلی ساده و آسان محاسبه می شوند. قرآن می‌فرماید: «فَسَوفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسیراً»(4) . از روسفیدان وکسانی که نامه عملشان را به دست راستشان داده اند، حساب آسان کشیده می شود . 
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: اگر عطا و بخشش کنی به آن کسی که او بخل ورزیده و تو را محروم کرده است و رفت و آمد کنی با کسی که از تو جدا شده و عفو نمایی آن کسی را که به تو ستم روا داشته است، در قیامت خداوند بخاطر این کمالات، حساب تو را آسان می‌گیرد.(5 )
در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام فرمود: «اِنّ صِلَةَ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ»(6) صله رحم در دنیا، سبب آسانی حساب در قیامت است . 
4 ـ حساب شدید
« وَکَأَیِّن مِن قَرْیَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَاباً شَدِیداً وَعَذَّبْنَاهَا عَذَاباً نُکْراً (7)»؛ «چه بسیار آبادیها که [ اهلش ] از فرمان پروردگارشان و فرستادگانش روی برگرداندند ، پس ما آنان را به حساب سختی محاسبه کردیم و به عذاب بسیار شدیدی عذاب نمودیم .» 
منظور از حساب سخت محرومیّت بدکاران از گذشت و عفو و مرحمت و لطف حضرت اوست . 
5 ـ سوء حساب
گروهی بسیار سخت حسابرسی می شوند. قرآن در وصف مردان خدا می‌فرماید: «یَخافُونَ سُوءَ الحِسابِ»(8)آنان از حساب‌های سخت قیامت می ترسند . 
آری ، وقتی یار در صحنه باعظمت قیامت روی به جانب انسان ندارد و از لطف و مرحمت و عنایتش به خاطر تمام آلودگی انسان دریغ دارد و هیچ شافع و ناصری برای نجات انسان لب باز نمی‌کند و سر و کار مجرم با دادگاه‌های سخت و ملائکه عذاب و عاملان غضب و خشم الهی است ، این را می‌گویند سوء الحساب !! 
ب. در روایات موارد زیادی ذکر شده است که افرادی بدون حساب به جهنم می روند :
روایتى در کتاب مواعظ العددیه در ذیل عدد چهار ذکر شده است که چهار گروه بدون حساب به جهنم می روند .
رسول خدا (صلّى الله علیه وآله وسلّم): اَرْبَعَة یُخْرَجُوُنَ مِنَ الْقُبُور وَ یَدْخُلُونَ فى النّار بِغَیْرِ حِسابَ النّائِمُونَ فى الْغَداةِ وَالْغافِلوُنَ فى العَشیَّاتِ وَ الْمانِعُونَ الزَّکوةِ و الْمُصِّرُنَ فى السَیِّئات؛( على مشکینى، مواعظ العددیه، ص 119 .)
چهار تن هستند که از گورها خارج گشته، بدون حساب وارد آتش می شوند: آنان که سحرگاهان در خوابند و شامگاهان در غفلت به سر می برند و جلو زکات دادن را می گیرند و بر گناهان اصرار می ورزند .
سِتُّةٌ یَدْخُلونَ بِغَیْرِ النارَ حِسابِ اَلاْمُراءُ بِالْجَورَ وَ الْعَرَبُ بِالْعَصَبِیَّةِ وَ الدَّهاقینُ بِالکِبْرِ وَ التُّجارُ بِالْکِذْبِ (در روایت دیگرى بِالْخِیانَةِ) وَ الْعُلَماءُ بِالْحَسَدِ وَ الاَْغْنِیاا و بِالبُخْلِ؛( متقى هندى، کنز العمال، حدیث 44030 .)
شش تن هستند که بى حساب وارد آتش می شوند: حاکمان به سبب ظلم و جور، عرب به دلیل تعصب، کدخدایان به سبب کبر و بزرگ منشى، تاجران به علت دروغ گویى (در روایتى، به دلیل خیانت)، عالمان به سبب حسادت و ثروتمندان به علت بخل .
در روایتى نیز آمده است که مشرک و بت پرست بدون حساب به جهنم می رود . 
امام صادق ـ علیه السّلام ـ نیز در این باره می فرمایند:«ثلاثة بدخلهم الله النار بغیر حساب: امام جائر، و تاجر کذوب و شیخ زان»( محمدی ری شهری، میزان الحکمة، ج 1، ص 625، انتشارات دارالحدیث . ) ؛ سه گروه را خداوند بدون حساب وارد آتش می کند: پیشوای ظالم، تاجر دروغگو و پیر مرد بدکار .
عده ای نیز هستند که از ریشه به یگانگی خدا ایمان نیاورده اند و مسیر شرک و کفر را پیموده اند آنها هم صلاحیت حساب و کتاب و رسیدگی به اعمال را ندارند و بی حساب وارد جهنم می شوند. چنانکه در روایتی«شیخ صدوق ـ رحمة الله علیه ـ به سند خود از حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ از حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ روایت نمود که پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: خداوند متعال همه خلایق را محاسبه می کند مگر کسی که به خدا شرک آورد پس او را بدون حساب به سوی جهنم برند.»( مجلسی، محمد باقر،‌ حق الیقین، ج دوم، تهران، انتشارات جاویدان بی تا، ص 303 .)
« چرا که شرط قبولی اعمال اعتقاد به اصل توحید است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. شرک آتش سوزانی است که شجره اعمال آدمی را می سوزاند. شرک صاعقه ای است که تمام محصول زندگی او را به آتش می کشد و شرک همچون طوفانی است که اعمال آدمی را متلاشی می سازد و با خود می برد. چنانکه در آیة 18 سورة ابراهیم می خوانیم: «اعمال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند همچون خاکستری است در برابر تند باد در یک روز طوفانی، آنها توانایی ندارند کمترین چیزی از اعمالی را که انجام داده اند به دست آورند، و این گمراهی دور و دراز است.»( تفسیر نمونه، ج 19، ص 527 .
ج. در حدیث مفصّلی می‌خوانیم که گروه هایی در قیامت بدون حساب به بهشت می روند : 1- کسانی که در انجام دستورات الهی و دوری از گناهان استقامت می ورزند . 
2- کسانی که از کنار برخوردهای بد و نیش و نوش دیگران با بلندنظری و عفو می گذرند و اهل کینه و عقده و انتقام نیستند . 
3- گروهی که علاقه ها و پول خرج کردن‌های خود را جز در راه محبّت به خدا قرار نمی دهند و در کارهای خودشان هدفی جز خدا ندارند.( بحار،علامه مجلسی، ج7، ص171 .
)
از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ منقول است. خداوند می فرماید: «ای بندگانی که در راه من دشمنان را کشته اید و کشته شده اید و اذیت و آزار در راه من به شما رسیده است و در راه من جهاد کرده اید، داخل بهشت شوید. پس آنها بدون عذاب و بدون حساب وارد بهشت می شوند.»( محمدی ری شهری، میزان الحکمة، ج 1، ص 625، انتشارات دارالحدیث . )
و در روایتی دیگر می خوانیم:«حضرت امام محمد باقر ـ علیه السّلام ـ » فرمودند: روز قیامت از جانب رب العزه ندا رسد که جمیع اهل محشر بشنوند: اهل صبر کجایند؟ جمعی برخیزند و ملائکه از آنها استقبال کنند. پس ندا رسد که راست گویند بگذارید تا بی حساب داخل بهشت شوند، پس ندا شود: اهل فضل کجایند؟ گروهی برخیزند …. و به دستور به بهشت روند، ندای دیگر رسد: همسایگان خدا کجایند؟ پس گروهی برخیزند …. بی حساب به بهشت روند.»( همان، ص 321 . )
و در روایتی دیگر از امام سجاد ـ علیه السّلام ـ می خوانیم: «اذا جمع الله الاولین و الاخرین ینادی مناد: این الصابرون لیدخلوا الجنة جمیعاً بغیر حساب. الی ان قال ـ قالت الملائکة لهم: من انتم؟ قالوا: الصابرون، قالوا: و ما کان صبرکم؟ قالوا: صبرنا علی طاعة الله و صبرنا من معصیة الله.»( همان، ص 624 . ) یعنی خداوند زمانی که همة بندگان را جمع می کند منادی صدا می زند: صابرین کجا هستند تا بدون حساب وارد بهشت شوند ـ تا اینکه ـ ملائکه به آنها می گویند: شما چه کسانی هستید؟ آنها می گویند ما صابرین هستیم. ملائکه می پرسند صبر شما چگونه بوده است؟ آنها می گویند: ما صبر کردیم بر اطاعت خدا و صبر کردیم از انجام معصیت خدا .
همچنین بنا به روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ بدست می آید که«فقرا»( همان، ص 625 . ) و «اهل بلاءِ»( همان، ص 625 .  ) نیز بدون حساب به بهشت وارد می شوند. از آنچه گذشت بر می آید که حقیقتاً شایسته ترین بندگانی که بدون حساب و کتاب صلاحیت ورود به بهشت را دارند حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمة اطهار ـ علیهم السّلام ـ می باشند .
askquran.ir

منابع :
1. زمر : 10 . 
2. المیزان : 17/258 . 
3. بقره ، 201 ،202
4. بقره: 201 ـ 202 . 
5. تفسیر مجمع‌البیان، ذیل آیه .
6. بحار، ج7، ص273 .
7. طلاق : 8 .
8. رعد : 20 ـ 21 .

ممکن است این مطلب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد