حسن ظن به خداوند؛ یعنی، در امور مختلف به او امیدوار بودن و مأیوس نشدن از درگاه او؛ مثلاً اگر توبه می کند، امیدوار به مغفرت الهی باشد و اگر دعا می کند، امید به اجابت داشته باشد و… هم چنین در امور مختلف خویش، او را یار و یاور خود ببیند و همواره به آینده خویش از جانب خداوند، امیدوار باشد که
إِنَّ اَلْعاقِبَةَ لِلْمُتَّقِینَ ؛ (11:49)
برای این منظور نیز باید اعتقاد خود را به این که خداوند دانا و حکیم است و مصلحت ما را بهتر از خود ما می داند را تقویت کنیم.ایمان اگر واقعی باشد به دنبالش حسن ظن به خدا را می آورد یعنی مومن واقعی همیشه در حال حسن ظن به خدا است حتی در اوج مشکلات و مصیبت ها نیز این روحیه را حفظ می کند. پس مشکل اصلی ما در مورد حسن ظن یا سوء ظن به خداوند سستی ایمان ما است و اگر ما بتوانیم به خداوند عالم ایمان بیاوریم و ایمان خود را تقویت کنیم این مشکل به خودی خود حل خواهد شد.
راه های تحصیل، تحکیم و تقویت ایمان:
1- تفکر پیرامون آیات و نشانه های خداوند در گستره هستی: توجه به این نشانه ها، یاد خدا را در دل ها زنده می کند و لطف و رحمت او را به ما یادآور می شود و در نهایت بر دوستی و محبت ما به خدا می افزاید. (ر.ک: سوره یس، آیات 23 تا 40).
2- توجه دائم به خداوند و ذکر و یاد او: حضور خداوند در خاطر ما، در همه لحظات زندگی، ارتباط ما را با او افزایش می دهد و به تدریج به پیوندی استوار می انجامد. یکی از حکمت های نمازهای پنجگانه، زنده نگه داشتن یاد خدا در طول شبانه روز، در دل مؤمن است.
«یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید» (احزاب، آیه 41).
انجام برخی کارها مانند قرائت قرآن، دعا و زیارت، مطالعه سیره ائمه و همنشینی با نیکان و صالحان، ما را به یاد خدا می اندازد.
برخی کارها نیز مانع توجه به خداوند است که باید این موانع را کنار زد تا غفلت بر آن حاکم نشود.
قرآن کریم می فرماید: «یاد خدا دل های مؤمنان را می لرزاند و هنگامی که آیات الهی را گوش دهند، بر ایمانشان افزوده می شود» (انفال، آیه 2).
3- توجه به نعمت ها و الطاف خدا نسبت به انسان: اگر در زندگی خود توجه کنیم، خود را غرق در نعمت های الهی خواهیم یافت. فلسفه آفرینش این نعمت ها این است:
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارندتا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری
(سعدی)
انسان بر خوان نعمت حق نشسته تا با یادآوری لطف او، یاد خدا را در دل زنده نگه دارد و قلب خود را به او نزدیک تر کند.
4- انجام نیکی ها و دوری از بدی ها: هر عمل نیک دل را نورانی تر می کند و برعکس هر گناه صفحه دل را تیره و کدر می سازد. باید بکوشیم با عمل به نیکی ها، دل خود را نورانی تر کنیم و با دوری از گناهان رشته محبت خود را با خدا استوار سازیم.
5- در انتخاب دوستان مذهبی و متدین و پای بند به اصول اخلاقی و ارزشی دقت بیشتری کنید، در عین حال این افراد، شاد، با نشاط و اجتماعی باشند زیرا بیشترین عاملی که معمولا در دوران جوانی تأثیرگذار است گروه همسالان است. بنابراین دقت کافی در این زمینه مبذول شود.
6- برای اوقات شبانه روز خود برنامه مناسبی بریزید و سعی کنید هرگز بیکار و یا برای مدت زیادی تنها نباشید زیرا در زمان بیکاری و تنهایی شیطان بیشتر به سراغ افراد می آید.
7- نسبت به نماز به خصوص نماز اول وقت (به ویژه به جماعت) اهمیت بیشتری دهید. همان طور که می دانید نماز انسان را از فحشاء و منکرات باز می دارد و این وعده حق الهی است.
8- هر روز سعی کنید آیاتی از قرآن را تلاوت کنید (حداقل یک حزب قرآن) و ثواب آن را به روح پدر شهیدتان هدیه کنید.
9- مطالعه کتب اخلاقی و تفکر در آیات قرآن نقش تعیین کننده ای در بازداری انسان از ارتکاب گناه دارد.
10- در پایان هر روز به محاسبه رفتار و افکارتان بپردازید. در صورت موفقیت خود را تشویق کنید و در صورت مشاهده هرگونه کژی، خود را تنبیه یا سرزنش کنید و تصمیم بگیرید بلافاصله آن را جبران کنید.
پس راه ایمان به خدا درک محبت ها و خوبى هاى او است که جز با رفع حجاب هاى درونى میسّر نمى گردد.امورى که مى توانند در رفع این حجاب ها مؤثر باشند، عبارت است از: 1- تفکر در صفات خداوند، 2- مطالعه کتاب هاى اعتقادى، 3- سخن گفتن فراوان با او چه در قالب ادعیه و مناجات هایى که از اهل بیت رسیده و چه به صورت درد دل هاى صمیمى با او، 4- شرکت دادن او در امور روزمرّه زندگى به طورى که هیچ کارى را بدون خواست و جلب توجه او انجام ندهیم، 5- مطالعه زندگى نامه و شرح حال عرفا و سالکان طریق و علمایى که سالیان سال عمر خویش را در این مسیر سپرى نموده اند، 6- به زیارت آنها رفتن (در مورد امامان و اولیاء)، 7- هدیه دادن مثلاً عمل خیرى مثل نماز و روزه و صدقه را انجام دهد و عمل را به آن ولىّ خدا به عنوان تحفه اى گرچه ناقص اهدا نماید.
برای مطالعه بیشتر در مورد ایمان و راههای تقویت آن به آدرس زیر مراجعه بفرمایید.
http://akhlagh.porsemani.ir/term33
موفق باشید