حضور اقیانوس علم در خانه

در ادامه جواب سوال قبل ناچاریم ابتدا به دو نکته اساسی اشاره کنیم: اولا ذهنیت خود را نسبت به تدریس مدرسه و دانشگاهی پاک کنید که مکانی تصور کنید شاگردان منتظر نشسته باشند استاد بیاید تدریس کند و برود حضرت زهرا(س) دارای علم خاص لدنی است که از طرف خداوند به او افاضه شده هرکس توفیق بهره بردن از محضر او می‌یافت در مسجد یا منزل ایشان از خرمن علم او خوشه‌ای برمی‌داشت.
ثانیا اینجا مطالبی از کلام خود حضرت و دانشمندان غیرمسلمان در باره‌ی عظمت و مظلومیت همسر حضرت زهرا (س) که کفو و شریک او بود را اینجا بیاوریم تا ذهن شما بپذیرد وقتی علی که مرد میدان‌های سخت و مرد حاضر در متن جامعه است اینجور در متن جامعه مظلوم واقع شد و مردم آن روزگار هیچ بهره‌ای از علم بی‌پایان او نمی‌بردند جز اصحاب خاص (که تعداد آنها هم بسیار کم است)، تکلیف حضرت زهرا(س) دیگر مشخص است که عمر کوتاهی دارند و حضور زیادی هم در اجتماع ندارد.
خـطـبـه‌ها و کلمات آن حضرت که بخش‌هایی از آن در نهج البلاغه آورده شده است، سند گویایی است بر این معنا که کلام ایشان فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق است. آن حـضـرت بارها به مردم می‌فرمود: «ای مردم از من بپرسید پیش ازآنکه مرا نیابید که من به راه‌های آسمان داناتر از راه‌های زمینم….»[1]
و تنها علی(ع) و فرزندان معصومش می‌توانستند چنین سخنی را بر زبان آورند.
کمیل‌بن زیاد از یاران خاص حضرت علی(ع)، می‌گوید: روزی علی(ع) دست مرا گرفته به صحرا برد. چون به بیرون شهر رسیدیم مانند مصیبت زدگان آهی کشید و فرمود: گردآورندگان مال تباه‌اند، گرچه به ظاهر زنده‌اند، اما دانشمندان پایدارند چندان که روزگار به جاست. سپس با اشاره به سینه مبارک خود فرمود: «ها اِنَّ ههُنا لَعِلْماً جَمّاً» آگاه باش اینجا علم فراوان است. اگر برای آن یادگیرندگانی می‌یافتم (آنها را آشکار می‌کردم)، ولی بر کسانی که به آنها علم می‌آموزم مطمئن نیستم، زیرا آن را برای دنیا به کار می‌برند… .[2]پیامبر(ص) درباره علی(ع) فرموده است: «من شهرعلم و علی دروازه این شهر است. هر که می‌خواهد وارد این شهر شود باید از دروازه آن داخل گردد».[3] جرج جرداق ـ نویسنده‌ی مسیحی ادیب و نویسنده مشهور لبنانی عرب زبان می‌گوید : «علی بن ابی طالب(ع)، در خرد ، یگانه بود ، او قطب اسلام و سرچشمه‌ی معارف و علوم عرب بود ، هیچ دانشی در عرب وجود ندارد ، مگر آن که اساسش را علی علیه السلام پایه گذاری کرده ، یا در وضع آن ، سهیم و شریک بوده است»[4] نویسیان(یا نرسیسیان) یکی دیگر از فضلای مسیحی معتقد است:
«اگر امروزه این خطیب بزرگ بر منبر کوفه پای می نهاد، می دیدید که مسجد کوفه با آن پهناوریش از سران و بزرگان اروپا موج می زد.آنان می آمدند تا روحشان را از دریای بی انتهای دانش او سیراب سازند»[5] .
دونالدسون خاورشناس معروف معاصر انگلیسی در باره گستره علم علی(ع) می‌نویسد:
دانش علی(ع) چیزی نیست که در پسِ پرده ابهام باشد و شگفت انگیز هم نیست، زیرا علی(ع) از مجاهدان و صحابه دیگر، مدت زمان بیشتری را با پیامبر(ص) سپری کرده است، علاوه بر آنچه دیگران از پیامبر(ص) شنیدند، او چیزهای شنیده که دیگران از آن محروم بوده‌اند. ابوبکر و عمر به گستردگی علم و فقاهت علی اطمینان داشتند و مشکلاتی که برایشان پیش می‌آمد و دچار عجز می‌شدند، برای حل آن به او رجوع نموده و به رأی و مشورت او عمل می‌نمودند.[6] ردولف ژایگر، نویسنده آلمانی درباره خدمات علمی علی(ع) می‌نویسد:
علی(ع) مبتکر علم نحو بود. و بر اثر همین ابتکار اوست که امروز هر کودک مبتدیِ مسلمان در هر نقطه زمین می‌تواند قرآن بخواند و کلمات نماز را صحیح تلفظ کند …علی بن ابی‌طالب(ع) یگانه دانشمند اسلام در آن عصر، بین اعراب چون نابغه‌ای بود که در بین یک مشت مردم جاهل و قشری متعصب زندگی کند و نتواند منظور خویش را به آنان بفهماند.[7] لامنس مستشرق معروف بلژیکی در وصف عظمت امام(ع) چنین می‌نویسد:
برای عظمت علی(ع) همین بس که که تمام اخبار و تواریخ علمی اسلامی، از او سرچشمه می‌گیرد. او حافظه و قوه شگفت انگیزی داشته است. همه علما و دانشمندان، اخبار احادیث خود را برای وثوق و اعتبار به او می‌رسانند. علمای اسلام از موافق و مخالف، از دوست و دشمن، مفتخرند که گفتار خود را به علی(ع) مستند دارند، چون گفتار او حجیت قطعی داشت و او باب مدینه علم بود و با روح کلی پیوستگی تام داشت.[8] در خصوص ماندن حضرت زهرا(س) در خانه امری اختیاری بود، چون که حضرت علی علیه السلام و فاطمه زهرا علیهاسلام همان روزهای اول ازدواجشان از رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم خواستند کارهای روزانه‌ی آنها را تقسیم کند. رسول خدا(ص) فرمود:« کارهای داخل منزل با فاطمه و کارهای خارج از منزل با علی باشد.»
فاطمه علیهاسلام می فرماید: کسی نمی‌داند من چقدر خوشحال شدم از اینکه رسول خدا مرا از معاشرت با مردان بازداشت. کسانی که می‌خواستند از ایشان بهره‌ی علمی ببرند یادر مسجد از ایشان سوال می‌کردند یا به منزل ایشان می‌آمدند و از نور وجود ایشان بهره‌مند می‌شدند.
پی‌نوشت:
1. نهج البلاغه، خطبه231.
2. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج18، ص346.
3. شیخ صدوق، الأمالی، ص343؛ محمدبن محمدبن نعمان مفید، الارشاد، ج1، ص33.
4. جرج جرداق ، امام علی علیه السلام صدای عدالت انسانی ، ترجمه ی هادی خسرو شاهی ، ج 1 ، ص 227 . و14. مظاهری ، حسین ، چهارده معصوم ، ص 52 .
5. عبدالفتاح عبد المقصود ، الأمام علی بن ابی طالب علیه السلام ، ج 1 ، مقدمه ، ترجمه ی سید محمد مهدی جعفری ، ص پانزده .
6. دوایت دونالدسون، تعریب ع. م،، ص37-39.
7. ردولف ژایگر، خداوند علم وشمشیر، ترجمه ذبیح الله منصوری، ص30و154.
8. محمدمهدی علیقلی، سیمای نهج البلاغه، ص52.