قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۳/۰۸/۰۲
–
۱۳۳۲ بازدید
اوضاع زن و خانواده در آستانه ظهور اسلام در جزیرة العرب چگونه بود؟
عربستان با توجه با درآمد بالای حاصل از صادرات نفت، عضویت در بیشتر سازمان های بین المللی، احساس قیمومیت داشتن بر اکثر کشورهای عربی و همچنین نقش آفرینی در مسائل منطقه خاورمیانه تنها کشور اسلامی است که در طی سال های اخیر به سختی تن به اصلاحات داده است و این مسئله بخصوص در امور مربوط به زنان بیشتر به چشم می خورد.
دولتمردان عربستان برای اجرای اصلاحات بخصوص در باره وضع زنان در کشورشان با فشار کشورهای غربی روبه رو هستند.
هر چند زنان در تحصیلات از امکانات برابری با مردان برخوردارند اما در دبیرستان ها و دانشگاههای دخترانه استادان مرد تدریس نمی کنند.
شرایط آموزش زنان در عربستان
آموزش در عربستان بر خلاف سایر اصلاحات درخواست شده توسط مجامع بین المللی از روند بهتری برخوردار بوده است، بدین ترتیب که طی سنین چهار تا شش سال کودکان در مراکز پیش دبستانی مختلط ثبت نام می گردند و این در حالی است که در شش سالگی با آغاز دوره آموزش رسمی، دختران و پسران در مدارس جداگانه به تحصیل می پردازند.
دوره آموزش ابتدایی شش سال، آموزش مقدماتی متوسطه سه سال و آموزش تکمیلی متوسطه نیز سه سال است. در مقطع متوسطه، دانش آموز مجاز به انتخاب رشته علمی یا هنری جهت ادامه تحصیل می باشد. تا سال های دهه 1960، آموزش دختران در زمره آموزش غیر رسمی به شمار می آمد و این در حالی است که طی دهه 1980، سیستم آموزشی دختران و پسران یکنواخت شد. در حال حاضر بسیاری از زنان در دانشگاه مشغول تحصیل می باشند. طبق آمار سال 1374، 8/62 درصد از شهروندان عربستانی از نعمت سواد برخوردار می باشند. طبق آمار سال 1373 جمعیت بی سواد 15 سال و بالاتر کشور بر 2880562 نفر (2/29 درصد کل جمعیت) بالغ می گردد. طبق آمار سال 1378 درصد بی سوادی در بین جمعیت زیر ده سال مردان 47/7 و زنان 85/22 و در جمعیت بالای ده تا 45 سال مردان، با 97/2 و زنان 2/17 می باشد. تاکنون سطح تحصیلات عالی زنان بسیار بالا رفته است به طوری که از 320000 دانشجوی عربستان در سال 1379 58% زن بوده اند. تحصیلات در عربستان سعودی از نظر جنسیت مجزا بود، به سه سیستم اداری تحصیلات عمومی پسران، تحصیلات دختران و تحصیلات اسلامی سنتی (برای پسران) تقسیم می گردد. وزارت آموزش که در سال 1331ش تأسیس شد، برتحصیلات عمومی پسران نظارت داشته و تحصیلات دختران تحت نظارت نهاد عمومی نظارت بر تحصیلات دختران است. هر دو جنس، دوره تحصیلی مشابهی راگذرانده و از امتحانات سالیانه مشابهی برخوردارند هر چند زنان در تحصیلات از امکانات برابری با مردان برخوردارند اما در دبیرستان ها و دانشگاههای دخترانه استادان مرد تدریس نمی کنند و اگر نیازی به این امر باشد از طریق دوربین های مداربسته، دانشجویان در مکان جداگانه آموزش های لازم را می بینند.
علوم دینی در سطح دانشگاهی نیز در کنار سایر مطالب تدریس گردیده و برای کلیه دانش آموزان الزامی است.
بسیاری از مردم عربستان سعودی بی سواد هستند و دولت در راه مبارزه با بی سوادی و بالا بردن سطح تعلیم و تربیت با مشکلات زیادی روبه رو است و باید با جدیت تمام در این راه بکوشد. مشکل مهمی که دولت در راه باسواد کردن مردم دارد نداشتن معلم است که هر سال به ناچار تعدادی آموزگار و دبیر از کشورهای عربی دیگر استخدام می کند.
از جمله مشکلات دیگر این کشور پراکندگی جمعیت، زندگی عشیره ای، کوچ نشینی و همچنین عامل مذهب را می توان ذکر کرد زیرا هنوز بسیاری از مردم این کشور با داشتن تعصبات مذهبی غلط مانع بزرگی در راه پیشرفت فرهنگ و آموزش هستند. دولت در ظرف چند سال اخیر سعی کرده است به تدریج در راه گسترش فرهنگ و باسواد کردن مردم (که شاید تعداد بی سودان آنها بیش از سایر کشورهای جهان باشد) اقداماتی بکند. به همین جهت با تأسیس آموزشگاههای شبانه (که مدت تحصیل در آنها چهار سال است و به دو دوره تقسیم می شود) قدم مؤثری در این راه برداشته است. لازم به ذکر است که میزان باسوادی در میان بزرگسالان در این کشور 63 درصد می باشد.
قوانین این کشور در مورد حق مالکیت و ازدواج زنان به گونه ای است که آنها پس از مردان در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
مشارکت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زنان در عربستان
در عربستان زنان از زمان تولد تا مرگ زیر سایه مردان زندگی می کنند. تربیت زنان طوری است که نه فقط خود را زیردست مردان می دانند بلکه این باور در ذهن و روح آنها کاشته می شود که زن عامل گناه و منشأ بدبختی است! قوانین این کشور در مورد حق مالکیت و ازدواج زنان به گونه ای است که آنها پس از مردان در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
تا چندی پیش، زنان عربستان از شرکت در انتخابات و داشتن حق رأی محروم بودند. آنها حق داشتن تلفن همراه و حق رانندگی ندارند و بدون اجازه یکی از اقوام مذکر نزدیک خود، امکان رفتن به مسافرت یا انجام هر گونه فعالیتی را نخواهند داشت.
هنوز زنان این کشور مجبورند که برای رفت و آمد از تاکسی استفاده کنند و یا با خرید خودرو شخصی و استخدام راننده به رفت و آمد بپردازند که در این صورت باید مقدار زیادی از حقوق ماهیانه خود را صرف این کار کنند. علاوه بر این مسائل، تعدد زوجات یکی از بدترین مشکلات زنان عربستان است. خیلی از مردان سعودی شریک زندگی خود را عوض می کنند.
اما زنی که طلاق داده می شود بدون حامی و بی سرپناه می شود. بسیاری از زنان این کشور حاضرند زن سوم یا چهارم مردی بشوند اما در اجتماع تنها و بی سرپناه نمانند و گرفتار فقر نشوند.
در بسیاری از اماکن عمومی، تابلویی با این مضمون نصب شده است: «ورود زنان بدون همراه داشتن مَحرم، ممنوع است.» در رستوران ها، فروشگاهها، هتل ها و مراکز خرید، فقط مردان کار می کنند. نکته قابل توجه آنکه تا چند سال پیش، در فروشگاههای لباس زنانه هم مردان مشغول فروشندگی بودند.
اما در حال حاضر زنان در هزاران شغل خرده فروشی تا صنایع سنگین، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی و بالاخره دولتی و شرکت های خصوصی دست دارند. در حالی که زنان نیمی از فارغ التحصیلان دانشگاه را تشکیل می دهند با این حال در این جامعه، زنان به ندرت قادر به بیان نظریات خود و یا مخالفت با نظر مردان خانواده هستند.
اقتصاد و زنان
زنان عربستانی با اینکه هیچ گونه حق سیاسی ندارند، در زمینه های اقتصادی نقش یافته اند. حساب بانکی چهار هزار زن تاجر عربستانی، 11/5 میلیارد دلار مانده مثبت دارد.
تعدادی از زنان و سیاستمداران و افراد برجسته عربستان آرام آرام به سمت اصلاح امور مربوط به زنان از قبیل شرکت در انتخابات، بازارهای تجاری و سِمت های مدیریتی حرکت کرده، در این راه تلاش های بسیار چشمگیری داشته اند و دیگر منتظر کمک نیروهای خارجی نیستند. به گونه ای که به تازگی حضور هر چند کمرنگ اما امیدوارکننده و تأثیرگذار زنان عربستان را در عرصه های مختلف شاهدیم. چندی پیش به نقل از روزنامه های عربستان در وب سایت های اینترنتی آمده بود که ناهید طاهر در سال 2006 به سِمت مدیر کل یک بانک جدید منطقه تجاری در بحرین منصوب شده است .
البته وزیر کار عربستان مراحلی را که زنان باید برای دریافت پروانه شرکت طی کنند آسان تر کرد و پس از این زنان اجازه دارند مراحل ثبت شرکت را به تنهایی طی کنند اما هنوز اجازه ندارند در بعضی از زمینه ها که برای آنها مناسب نیست مثل شرکت های ساختمان سازی و املاک و مستغلات، کاری را آغاز کنند. برای برخی کارها زنان به کمک مردان احتیاج دارند. این تغییرات به دنبال همایشی ایجاد شد که سال گذشته در جده برگزار شد. در این همایش موضوعات مربوط به حقوق زنان در قانون کار مطرح شد.
خبرگزاری دولتی عربستان «سپا» در سال 1383 عنوان کرده بود: عربستان سازمان های دولتی صادر کننده مجوز فعالیت اقتصادی را ملزم کرده که به درخواست زنان در این مورد نیز پاسخ مثبت دهند. بر این اساس، شورای اتاق های بازرگانی عربستان نیز باید هر چه سریع تر با ایجاد یک کمیسیون ویژه، ایجاد فرصت های شغلی بیشتر برای زنان سعودی در مؤسسه های بخش خصوصی را پیگیری کند. همچنین این شورا موظف شد با دادن آموزش های لازم به زنان سعودی، از ورود زنان خارجی به این کشور جلوگیری کند. تهیه زمین لازم در داخل محدوده شهرها برای طرح های صنعتی ویژه زنان، تهیه نیازهای بخش های مختلف به کار زنان و امکان استفاده زنان از مرخصی زایمان از دیگر مواردی بود که دولت عربستان به نهادهای مربوطه دستور پیگیری و اجرای آنها را داد.
با این حال در این جامعه، زنان به ندرت قادر به بیان نظریات خود و یا مخالفت با نظر مردان خانواده هستند.
براساس مصوبات دولت عربستان همچنین از این پس تنها زنان سعودی حق فعالیت در مغازه های فروش وسایل زنانه را دارند. دولت عربستان سعودی اعلام کرد که تمامی سازمان های دولتی که به زنان خدمات ارائه می کنند مکلف به تأسیس اداره ویژه زنان می باشند.
با این حال هنوز در عرصه زندگی روزمره، هنجارها و ارزش ها عرفی پا برجاست و برخوردهای متعصبانه در اکثر خانواده ها به چشم می خورد. چندی پیش خانم رعنا الباز، کارمند رادیو و تلویزیون عربستان، یک عکس دسته جمعی با همکارانش در مقر رادیو و تلویزیون این کشور گرفت ولی همسرش به محض آگاه شدن از این امر، او را مورد ضرب وشتم قرار داد به گونه ای که تمام صورت وی ورم کرد و از دو سه نقطه دچار شکستگی استخوان شد. این رخداد در بسیاری از مطبوعات و رسانه های عربستان بازتاب داشت و مورد نکوهش افکار عمومی جامعه واقع شد.
در اوضاع فعلی، مطبوعات و رسانه های عربستان نقش ارزنده ای را در معرفی زنان روشنگر خلاق و نخبه این کشور ایفا می کنند.
امروزه زنان عربستان در اقلیت قرار دارند و اگر بتوانند در جریان اصلاحات این کشور با قدرت عمل بیشتری در عرصه سیاسی حضور یابند، بدون تردید نقش بسیار تأثیرگذاری در آینده این کشور خواهد داشت؛ همان گونه که در کارخانجات برق ریاض، زنان می توانند در محیطی مناسب و با احترام به فعالیت بپردازند.
تلاش رسانه های جمعی
بحث حقوق زنان نه تنها در کنفرانس ها مطرح می شود، بلکه روزنامه ها و رسانه های گروهی کشور عربستان سعودی نیز همچون دیگر کشورهای مسلمان به آن می پردازند. در روزنامه انگلیسی زبان «عرب نیوز» که در شانزدهم جولای سال 2006 منتشر شد، آمده است: در چندین سال اخیر در مجامع بین المللی و محافل ملی عربستان سعودی، بارها در مورد حقوق زنان مسلمان صحبت شده است. غربی ها تصور می کنند یا حداقل دوست دارند که تصور کنند زنان مسلمان کشورهای عربی، خود را از هرحقی محروم کرده اند و در نهایتِ مشکل و سختی، همچون یک برده زندگی می کنند. در مقابل، مردم کشور عربستان سعودی، با تصوری کاملاً محافظه کارانه عقیده دارند زنان مسلمان کشور عربستان سعودی از همین سطح آزادی رضایت دارند. آنها آزادی های موجود در عربستان را مطابق قوانین اسلامی می دانند و آن را برای یک جامعه مسلمان کافی قلمداد می کنند.
فعالیت در شش زمینه
پژوهش های انجام شده در عربستان سعودی نشان می دهد که زنان این کشور تنها در شش حوزه فعالیت می کنند. اولین حوزه فعالیت زنان عرب، مشارکت در عبادات دسته جمعی (نماز و …) است. دومین حوزه، انجام کارهای خانه و رسیدگی به امور فرزندان است. پس از آن تحصیل علم و مدیریت در مراکز خصوصی یا دولتی و در آخر نیز خدمات رسانی اجتماعی از قبیل گروههای مددکار یا بهداشت محیط که منفعت عام دارد.
در این تحقیق آمده است: زنان عرب این شش حوزه را حوزه های شغلی خود می دانند و تنها در این دسته از مشاغل وارد می شوند زیرا تنها این مشاغل را با موازین دینی خود همخوان می دانند.
داده های آماری
پژوهش های انجام شده بر 2550 زن مسلمان کشور عربستان سعودی (که از سوی خالد البلوش، مدیر عامل مرکز مدیریت آمار جده صورت گرفته بود) نشان داد که 47 درصد از زنان یعنی 1181 نفر از گروه نمونه، توانایی لازم برای ورود به عرصه های شغلی دیگر را در خود می بینند. آنها عقیده دارند که توانایی آنها در انجام کارهای مختلف، اگر از مردان بیشتر نباشد، کمتر نیست. این در حالی است که 53 درصد از زنان عقیده دارند در زمینه های دیگری غیر از زمینه های فیزیکی می توانند کارآمدتر و عملکرد مناسب تری داشته باشند، بنابراین حضور نداشتن در مشاغل اجتماعی را نشان کم توانی و یا عدم وجود آزادی در جامعه نمی دانند.
فعالیت اقتصادی
زنان در شهر «جده» از فرصت بی سابقه ای برای رأی دادن و کاندیدا شدن در یک انتخابات برخوردار شدند و دو زن نیز به هیئت رئیسه اتاق بازرگانی محلی راه یافتند. این امر، گام مهمی در کشوری به شمار می آید که زنان آن نمی توانند رانندگی کنند و یا بدون اجازه سرپرست مرد خود به خارج از کشور سفر کنند.
پس از مخالفت اولیه اتاق بازرگانی و صنعت جده با کاندیدا شدن ده زن برای عضویت در هیئت رئیسه این اتاق، سیل شکایت های بازرگانان زن عربستان سعودی، وزیر بازرگانی این کشور را بر آن داشت تا امکان کاندیدا شدن و رأی دادن زنان را فراهم کند.
فعالیت علمی
همچنین اولین شهروند عربستان سعودی که به سازمان ناسا در آمریکا پیوسته، یک زن است. مشال الشممر، 22 ساله، به تازگی از مؤسسه تکنولوژی فلوریدا در ملبورن فارغ التحصیل شده و دارای مدرک مهندسی نجوم است. او قرار است با تیمی که در حال ساخت یک ماهواره بسیار دقیق هوایی برای گردآوری اطلاعات جوی است، کار کند. الشممر گفته است:
«من تمام تلاشم را می کنم که به جهان نشان دهم زنان عربستان سعودی کارهای بزرگی می توانند بکنند و بلندپروازی و اراده قوی دارند. من می خواهم به دختران هموطنم بگویم که اگر خودشان اراده کنند در همان سنت و مذهب خود قادرند خیلی کارها بکنند.»
روزنامه نگاران
همچنین دو زن عربستانی برای حضور در هیأت روزنامه نگاران سعودی برگزیده شدند. این اولین بار است که این پادشاهی اقدام به تشکیل چنین هیأتی می کند؛ باز برای اولین بار است که زنان به چنین جایگاههایی در عربستان دست می یابند. هدف از تشکیل این هیأت، دفاع از حقوق روزنامه نگاران عنوان شده است.
مصرف بالای وسایل آرایشی و زینتی
با وجود بالا رفتن سطح سواد و پر رنگ شدن نقش های اجتماعی، زنان همچنان مصرف کننده وسایل تجملاتی هستند که صرفا کاربرد آنها در محافل زنانه است.
طبق آمار وزارت بازرگانی عربستان سعودی، هر زن در این کشور سالانه یک کیلو و دویست گرم طلا، سنگ های قیمتی، مروارید و الماس می خرد! این بررسی روشن می سازد به رغم اینکه زنان و دختران عربستان سعودی همواره زیر چادر و پوششی کامل به سر می برند، اما میزان مصرف زینت آلات و لوازم آرایش بین آنها به مراتب از زنان بی حجاب و غیر پوشیده کشورهای غربی بیشتر است.
مبلغی که سال گذشته زنان عربستان سعوی برای زینت آلات و آرایش خود خرج کرده اند، بالغ بر هشت میلیارد ریال سعودی معادل یک میلیارد و ششصد میلیون یورو است. این در حالی است که اکثر قریب به اتفاق این زنان سخت محجبه اند و صورت و ظاهر خود را تنها به همسر، برادر، پدر یا بستگان و دوستان زن خود نشان می دهند.
یکی از زنان جامعه شناس در عربستان سعودی مردان کشورش را در این زمینه مسئول می داند و می گوید: آنها خواهان این هستند که همسران شان دقیقا شبیه همان زنانی شوند که در فیلم های ماهواره ای می بینند، غافل از اینکه این زنان دستچین شده، از نظر زیبایی، طراوت پوست، خوش پوشی و آراستگی به هیچ روی شاخص توده زنان کشورهای غربی نیستند.
ناهنجاری های اجتماعی
یکی از معضلاتی که جامعه شدیدا بسته و سنتی عربستان با آن دست به گریبان است افزایش تعداد معتادان و روسپیان در جامعه است.
طبق آمار وزارت بازرگانی عربستان سعودی، هر زن در این کشور سالانه یک کیلو و دویست گرم طلا، سنگ های قیمتی، مروارید و الماس می خرد!(به نقل از ساین حوزه)
دولتمردان عربستان برای اجرای اصلاحات بخصوص در باره وضع زنان در کشورشان با فشار کشورهای غربی روبه رو هستند.
هر چند زنان در تحصیلات از امکانات برابری با مردان برخوردارند اما در دبیرستان ها و دانشگاههای دخترانه استادان مرد تدریس نمی کنند.
شرایط آموزش زنان در عربستان
آموزش در عربستان بر خلاف سایر اصلاحات درخواست شده توسط مجامع بین المللی از روند بهتری برخوردار بوده است، بدین ترتیب که طی سنین چهار تا شش سال کودکان در مراکز پیش دبستانی مختلط ثبت نام می گردند و این در حالی است که در شش سالگی با آغاز دوره آموزش رسمی، دختران و پسران در مدارس جداگانه به تحصیل می پردازند.
دوره آموزش ابتدایی شش سال، آموزش مقدماتی متوسطه سه سال و آموزش تکمیلی متوسطه نیز سه سال است. در مقطع متوسطه، دانش آموز مجاز به انتخاب رشته علمی یا هنری جهت ادامه تحصیل می باشد. تا سال های دهه 1960، آموزش دختران در زمره آموزش غیر رسمی به شمار می آمد و این در حالی است که طی دهه 1980، سیستم آموزشی دختران و پسران یکنواخت شد. در حال حاضر بسیاری از زنان در دانشگاه مشغول تحصیل می باشند. طبق آمار سال 1374، 8/62 درصد از شهروندان عربستانی از نعمت سواد برخوردار می باشند. طبق آمار سال 1373 جمعیت بی سواد 15 سال و بالاتر کشور بر 2880562 نفر (2/29 درصد کل جمعیت) بالغ می گردد. طبق آمار سال 1378 درصد بی سوادی در بین جمعیت زیر ده سال مردان 47/7 و زنان 85/22 و در جمعیت بالای ده تا 45 سال مردان، با 97/2 و زنان 2/17 می باشد. تاکنون سطح تحصیلات عالی زنان بسیار بالا رفته است به طوری که از 320000 دانشجوی عربستان در سال 1379 58% زن بوده اند. تحصیلات در عربستان سعودی از نظر جنسیت مجزا بود، به سه سیستم اداری تحصیلات عمومی پسران، تحصیلات دختران و تحصیلات اسلامی سنتی (برای پسران) تقسیم می گردد. وزارت آموزش که در سال 1331ش تأسیس شد، برتحصیلات عمومی پسران نظارت داشته و تحصیلات دختران تحت نظارت نهاد عمومی نظارت بر تحصیلات دختران است. هر دو جنس، دوره تحصیلی مشابهی راگذرانده و از امتحانات سالیانه مشابهی برخوردارند هر چند زنان در تحصیلات از امکانات برابری با مردان برخوردارند اما در دبیرستان ها و دانشگاههای دخترانه استادان مرد تدریس نمی کنند و اگر نیازی به این امر باشد از طریق دوربین های مداربسته، دانشجویان در مکان جداگانه آموزش های لازم را می بینند.
علوم دینی در سطح دانشگاهی نیز در کنار سایر مطالب تدریس گردیده و برای کلیه دانش آموزان الزامی است.
بسیاری از مردم عربستان سعودی بی سواد هستند و دولت در راه مبارزه با بی سوادی و بالا بردن سطح تعلیم و تربیت با مشکلات زیادی روبه رو است و باید با جدیت تمام در این راه بکوشد. مشکل مهمی که دولت در راه باسواد کردن مردم دارد نداشتن معلم است که هر سال به ناچار تعدادی آموزگار و دبیر از کشورهای عربی دیگر استخدام می کند.
از جمله مشکلات دیگر این کشور پراکندگی جمعیت، زندگی عشیره ای، کوچ نشینی و همچنین عامل مذهب را می توان ذکر کرد زیرا هنوز بسیاری از مردم این کشور با داشتن تعصبات مذهبی غلط مانع بزرگی در راه پیشرفت فرهنگ و آموزش هستند. دولت در ظرف چند سال اخیر سعی کرده است به تدریج در راه گسترش فرهنگ و باسواد کردن مردم (که شاید تعداد بی سودان آنها بیش از سایر کشورهای جهان باشد) اقداماتی بکند. به همین جهت با تأسیس آموزشگاههای شبانه (که مدت تحصیل در آنها چهار سال است و به دو دوره تقسیم می شود) قدم مؤثری در این راه برداشته است. لازم به ذکر است که میزان باسوادی در میان بزرگسالان در این کشور 63 درصد می باشد.
قوانین این کشور در مورد حق مالکیت و ازدواج زنان به گونه ای است که آنها پس از مردان در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
مشارکت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زنان در عربستان
در عربستان زنان از زمان تولد تا مرگ زیر سایه مردان زندگی می کنند. تربیت زنان طوری است که نه فقط خود را زیردست مردان می دانند بلکه این باور در ذهن و روح آنها کاشته می شود که زن عامل گناه و منشأ بدبختی است! قوانین این کشور در مورد حق مالکیت و ازدواج زنان به گونه ای است که آنها پس از مردان در درجه دوم اهمیت قرار دارند.
تا چندی پیش، زنان عربستان از شرکت در انتخابات و داشتن حق رأی محروم بودند. آنها حق داشتن تلفن همراه و حق رانندگی ندارند و بدون اجازه یکی از اقوام مذکر نزدیک خود، امکان رفتن به مسافرت یا انجام هر گونه فعالیتی را نخواهند داشت.
هنوز زنان این کشور مجبورند که برای رفت و آمد از تاکسی استفاده کنند و یا با خرید خودرو شخصی و استخدام راننده به رفت و آمد بپردازند که در این صورت باید مقدار زیادی از حقوق ماهیانه خود را صرف این کار کنند. علاوه بر این مسائل، تعدد زوجات یکی از بدترین مشکلات زنان عربستان است. خیلی از مردان سعودی شریک زندگی خود را عوض می کنند.
اما زنی که طلاق داده می شود بدون حامی و بی سرپناه می شود. بسیاری از زنان این کشور حاضرند زن سوم یا چهارم مردی بشوند اما در اجتماع تنها و بی سرپناه نمانند و گرفتار فقر نشوند.
در بسیاری از اماکن عمومی، تابلویی با این مضمون نصب شده است: «ورود زنان بدون همراه داشتن مَحرم، ممنوع است.» در رستوران ها، فروشگاهها، هتل ها و مراکز خرید، فقط مردان کار می کنند. نکته قابل توجه آنکه تا چند سال پیش، در فروشگاههای لباس زنانه هم مردان مشغول فروشندگی بودند.
اما در حال حاضر زنان در هزاران شغل خرده فروشی تا صنایع سنگین، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی و بالاخره دولتی و شرکت های خصوصی دست دارند. در حالی که زنان نیمی از فارغ التحصیلان دانشگاه را تشکیل می دهند با این حال در این جامعه، زنان به ندرت قادر به بیان نظریات خود و یا مخالفت با نظر مردان خانواده هستند.
اقتصاد و زنان
زنان عربستانی با اینکه هیچ گونه حق سیاسی ندارند، در زمینه های اقتصادی نقش یافته اند. حساب بانکی چهار هزار زن تاجر عربستانی، 11/5 میلیارد دلار مانده مثبت دارد.
تعدادی از زنان و سیاستمداران و افراد برجسته عربستان آرام آرام به سمت اصلاح امور مربوط به زنان از قبیل شرکت در انتخابات، بازارهای تجاری و سِمت های مدیریتی حرکت کرده، در این راه تلاش های بسیار چشمگیری داشته اند و دیگر منتظر کمک نیروهای خارجی نیستند. به گونه ای که به تازگی حضور هر چند کمرنگ اما امیدوارکننده و تأثیرگذار زنان عربستان را در عرصه های مختلف شاهدیم. چندی پیش به نقل از روزنامه های عربستان در وب سایت های اینترنتی آمده بود که ناهید طاهر در سال 2006 به سِمت مدیر کل یک بانک جدید منطقه تجاری در بحرین منصوب شده است .
البته وزیر کار عربستان مراحلی را که زنان باید برای دریافت پروانه شرکت طی کنند آسان تر کرد و پس از این زنان اجازه دارند مراحل ثبت شرکت را به تنهایی طی کنند اما هنوز اجازه ندارند در بعضی از زمینه ها که برای آنها مناسب نیست مثل شرکت های ساختمان سازی و املاک و مستغلات، کاری را آغاز کنند. برای برخی کارها زنان به کمک مردان احتیاج دارند. این تغییرات به دنبال همایشی ایجاد شد که سال گذشته در جده برگزار شد. در این همایش موضوعات مربوط به حقوق زنان در قانون کار مطرح شد.
خبرگزاری دولتی عربستان «سپا» در سال 1383 عنوان کرده بود: عربستان سازمان های دولتی صادر کننده مجوز فعالیت اقتصادی را ملزم کرده که به درخواست زنان در این مورد نیز پاسخ مثبت دهند. بر این اساس، شورای اتاق های بازرگانی عربستان نیز باید هر چه سریع تر با ایجاد یک کمیسیون ویژه، ایجاد فرصت های شغلی بیشتر برای زنان سعودی در مؤسسه های بخش خصوصی را پیگیری کند. همچنین این شورا موظف شد با دادن آموزش های لازم به زنان سعودی، از ورود زنان خارجی به این کشور جلوگیری کند. تهیه زمین لازم در داخل محدوده شهرها برای طرح های صنعتی ویژه زنان، تهیه نیازهای بخش های مختلف به کار زنان و امکان استفاده زنان از مرخصی زایمان از دیگر مواردی بود که دولت عربستان به نهادهای مربوطه دستور پیگیری و اجرای آنها را داد.
با این حال در این جامعه، زنان به ندرت قادر به بیان نظریات خود و یا مخالفت با نظر مردان خانواده هستند.
براساس مصوبات دولت عربستان همچنین از این پس تنها زنان سعودی حق فعالیت در مغازه های فروش وسایل زنانه را دارند. دولت عربستان سعودی اعلام کرد که تمامی سازمان های دولتی که به زنان خدمات ارائه می کنند مکلف به تأسیس اداره ویژه زنان می باشند.
با این حال هنوز در عرصه زندگی روزمره، هنجارها و ارزش ها عرفی پا برجاست و برخوردهای متعصبانه در اکثر خانواده ها به چشم می خورد. چندی پیش خانم رعنا الباز، کارمند رادیو و تلویزیون عربستان، یک عکس دسته جمعی با همکارانش در مقر رادیو و تلویزیون این کشور گرفت ولی همسرش به محض آگاه شدن از این امر، او را مورد ضرب وشتم قرار داد به گونه ای که تمام صورت وی ورم کرد و از دو سه نقطه دچار شکستگی استخوان شد. این رخداد در بسیاری از مطبوعات و رسانه های عربستان بازتاب داشت و مورد نکوهش افکار عمومی جامعه واقع شد.
در اوضاع فعلی، مطبوعات و رسانه های عربستان نقش ارزنده ای را در معرفی زنان روشنگر خلاق و نخبه این کشور ایفا می کنند.
امروزه زنان عربستان در اقلیت قرار دارند و اگر بتوانند در جریان اصلاحات این کشور با قدرت عمل بیشتری در عرصه سیاسی حضور یابند، بدون تردید نقش بسیار تأثیرگذاری در آینده این کشور خواهد داشت؛ همان گونه که در کارخانجات برق ریاض، زنان می توانند در محیطی مناسب و با احترام به فعالیت بپردازند.
تلاش رسانه های جمعی
بحث حقوق زنان نه تنها در کنفرانس ها مطرح می شود، بلکه روزنامه ها و رسانه های گروهی کشور عربستان سعودی نیز همچون دیگر کشورهای مسلمان به آن می پردازند. در روزنامه انگلیسی زبان «عرب نیوز» که در شانزدهم جولای سال 2006 منتشر شد، آمده است: در چندین سال اخیر در مجامع بین المللی و محافل ملی عربستان سعودی، بارها در مورد حقوق زنان مسلمان صحبت شده است. غربی ها تصور می کنند یا حداقل دوست دارند که تصور کنند زنان مسلمان کشورهای عربی، خود را از هرحقی محروم کرده اند و در نهایتِ مشکل و سختی، همچون یک برده زندگی می کنند. در مقابل، مردم کشور عربستان سعودی، با تصوری کاملاً محافظه کارانه عقیده دارند زنان مسلمان کشور عربستان سعودی از همین سطح آزادی رضایت دارند. آنها آزادی های موجود در عربستان را مطابق قوانین اسلامی می دانند و آن را برای یک جامعه مسلمان کافی قلمداد می کنند.
فعالیت در شش زمینه
پژوهش های انجام شده در عربستان سعودی نشان می دهد که زنان این کشور تنها در شش حوزه فعالیت می کنند. اولین حوزه فعالیت زنان عرب، مشارکت در عبادات دسته جمعی (نماز و …) است. دومین حوزه، انجام کارهای خانه و رسیدگی به امور فرزندان است. پس از آن تحصیل علم و مدیریت در مراکز خصوصی یا دولتی و در آخر نیز خدمات رسانی اجتماعی از قبیل گروههای مددکار یا بهداشت محیط که منفعت عام دارد.
در این تحقیق آمده است: زنان عرب این شش حوزه را حوزه های شغلی خود می دانند و تنها در این دسته از مشاغل وارد می شوند زیرا تنها این مشاغل را با موازین دینی خود همخوان می دانند.
داده های آماری
پژوهش های انجام شده بر 2550 زن مسلمان کشور عربستان سعودی (که از سوی خالد البلوش، مدیر عامل مرکز مدیریت آمار جده صورت گرفته بود) نشان داد که 47 درصد از زنان یعنی 1181 نفر از گروه نمونه، توانایی لازم برای ورود به عرصه های شغلی دیگر را در خود می بینند. آنها عقیده دارند که توانایی آنها در انجام کارهای مختلف، اگر از مردان بیشتر نباشد، کمتر نیست. این در حالی است که 53 درصد از زنان عقیده دارند در زمینه های دیگری غیر از زمینه های فیزیکی می توانند کارآمدتر و عملکرد مناسب تری داشته باشند، بنابراین حضور نداشتن در مشاغل اجتماعی را نشان کم توانی و یا عدم وجود آزادی در جامعه نمی دانند.
فعالیت اقتصادی
زنان در شهر «جده» از فرصت بی سابقه ای برای رأی دادن و کاندیدا شدن در یک انتخابات برخوردار شدند و دو زن نیز به هیئت رئیسه اتاق بازرگانی محلی راه یافتند. این امر، گام مهمی در کشوری به شمار می آید که زنان آن نمی توانند رانندگی کنند و یا بدون اجازه سرپرست مرد خود به خارج از کشور سفر کنند.
پس از مخالفت اولیه اتاق بازرگانی و صنعت جده با کاندیدا شدن ده زن برای عضویت در هیئت رئیسه این اتاق، سیل شکایت های بازرگانان زن عربستان سعودی، وزیر بازرگانی این کشور را بر آن داشت تا امکان کاندیدا شدن و رأی دادن زنان را فراهم کند.
فعالیت علمی
همچنین اولین شهروند عربستان سعودی که به سازمان ناسا در آمریکا پیوسته، یک زن است. مشال الشممر، 22 ساله، به تازگی از مؤسسه تکنولوژی فلوریدا در ملبورن فارغ التحصیل شده و دارای مدرک مهندسی نجوم است. او قرار است با تیمی که در حال ساخت یک ماهواره بسیار دقیق هوایی برای گردآوری اطلاعات جوی است، کار کند. الشممر گفته است:
«من تمام تلاشم را می کنم که به جهان نشان دهم زنان عربستان سعودی کارهای بزرگی می توانند بکنند و بلندپروازی و اراده قوی دارند. من می خواهم به دختران هموطنم بگویم که اگر خودشان اراده کنند در همان سنت و مذهب خود قادرند خیلی کارها بکنند.»
روزنامه نگاران
همچنین دو زن عربستانی برای حضور در هیأت روزنامه نگاران سعودی برگزیده شدند. این اولین بار است که این پادشاهی اقدام به تشکیل چنین هیأتی می کند؛ باز برای اولین بار است که زنان به چنین جایگاههایی در عربستان دست می یابند. هدف از تشکیل این هیأت، دفاع از حقوق روزنامه نگاران عنوان شده است.
مصرف بالای وسایل آرایشی و زینتی
با وجود بالا رفتن سطح سواد و پر رنگ شدن نقش های اجتماعی، زنان همچنان مصرف کننده وسایل تجملاتی هستند که صرفا کاربرد آنها در محافل زنانه است.
طبق آمار وزارت بازرگانی عربستان سعودی، هر زن در این کشور سالانه یک کیلو و دویست گرم طلا، سنگ های قیمتی، مروارید و الماس می خرد! این بررسی روشن می سازد به رغم اینکه زنان و دختران عربستان سعودی همواره زیر چادر و پوششی کامل به سر می برند، اما میزان مصرف زینت آلات و لوازم آرایش بین آنها به مراتب از زنان بی حجاب و غیر پوشیده کشورهای غربی بیشتر است.
مبلغی که سال گذشته زنان عربستان سعوی برای زینت آلات و آرایش خود خرج کرده اند، بالغ بر هشت میلیارد ریال سعودی معادل یک میلیارد و ششصد میلیون یورو است. این در حالی است که اکثر قریب به اتفاق این زنان سخت محجبه اند و صورت و ظاهر خود را تنها به همسر، برادر، پدر یا بستگان و دوستان زن خود نشان می دهند.
یکی از زنان جامعه شناس در عربستان سعودی مردان کشورش را در این زمینه مسئول می داند و می گوید: آنها خواهان این هستند که همسران شان دقیقا شبیه همان زنانی شوند که در فیلم های ماهواره ای می بینند، غافل از اینکه این زنان دستچین شده، از نظر زیبایی، طراوت پوست، خوش پوشی و آراستگی به هیچ روی شاخص توده زنان کشورهای غربی نیستند.
ناهنجاری های اجتماعی
یکی از معضلاتی که جامعه شدیدا بسته و سنتی عربستان با آن دست به گریبان است افزایش تعداد معتادان و روسپیان در جامعه است.
طبق آمار وزارت بازرگانی عربستان سعودی، هر زن در این کشور سالانه یک کیلو و دویست گرم طلا، سنگ های قیمتی، مروارید و الماس می خرد!(به نقل از ساین حوزه)
