حكم شرعي عقد نكاح معاطاتي

 آيا عقد و نكاح معاطاتى جايز است؟(به عنوان مثال پسر انگشترى را در دست دختر كند به قصد اينكه همسر يكديگر شوند، بدون ‏آنكه صيغه عقد بخوانند.)

همه مراجع: ازدواج معاطاتى، درست نيست و بايد صيغه عقد خوانده شود. [1]

نكته: كاربرد اصطلاح «معاطات» در بيع است. بيع معاطاتي، يعني بده – بستان و معامله عملي، بدون قرارداد در الفاظ خاص. اصل اوليه در عقود و ايقاعات، عدم صحت آنهاست و اطلاقاتي مانند «اوفوا بالعقود»كه دلالت بر صحت معاطات در عقود دارد شامل عقد نكاح نمي شود. در ساليان اخير برخي جريانات فكري- فرهنگي بدنبال آنند با سرايت ادله بيع معاطاتي به نكاح معاطاتي، مبناي شرعي براي ازدواج سفيد جعل كنند. 

پي نوشت:
[1] آيات عظام امام، نورى، فاضل و مكارم: التعليقات على العروة، باب العقد و احكامه، م 1. دفتر: آيات عظام رهبري، سيستانى، بهجت، وحيد. آيت الله تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1479؛ آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 2، س 1249.

[2] براي اطلاعات بيشتر به مقاله «عدم جريان معاطات در نكاح»، نوشته سيد كاظم حسيني حائري، مجله فقه اهل بيت، ش66-67 مراجعه نماييد.