خانه » همه » مذهبی » حکومت اسلامى و تعالى انسان؟

حکومت اسلامى و تعالى انسان؟


حکومت اسلامى و تعالى انسان؟

۱۳۹۳/۰۸/۱۹


۲۶۷ بازدید

اساسا یکی از اهداف و آرمان های حکومت دینی یا به همان تعبیر شما حکومت اسلامی ، ارائه و ایفای نقش در رشد و تعالی انسان ها می باشد. در همین راستا و برای بررسی بنیادی تر موضوع ، در نیم نگاهی به بررسی و مقایسه حکومت های دینی و حکومت های غیر دینی و لائیک می پردازیم:

حکومت دینى در ضمن پاره اى شباهت ها، از چند جهت با نظام هاى غیردینى و لائیک(laic) تفاوت دارد. پاره اى از این تفاوت ها عبارت است از:

۱. تفاوت در اهداف:

اساسا یکی از اهداف و آرمان های حکومت دینی یا به همان تعبیر شما حکومت اسلامی ، ارائه و ایفای نقش در رشد و تعالی انسان ها می باشد. در همین راستا و برای بررسی بنیادی تر موضوع ، در نیم نگاهی به بررسی و مقایسه حکومت های دینی و حکومت های غیر دینی و لائیک می پردازیم:

حکومت دینى در ضمن پاره اى شباهت ها، از چند جهت با نظام هاى غیردینى و لائیک(laic) تفاوت دارد. پاره اى از این تفاوت ها عبارت است از:

1. تفاوت در اهداف:

رژیم هاى نامبتنى بر دین- اعم از مردم سالار(Democratic) ، فردسالار(Monarchy) و الیگارشى(Oligarchy) – به یک معنا دولت هاى حداقلى(Minimal) هستند. به عبارت دیگر، اساسى ترین هدف آنها، تأمین نیازمندى هاى دنیوى جامعه و شهروندان است و هدفى فراتر از آن در نظر ندارد؛ لیکن نظام دینى دو هدف را پیگیرى مى کند، یکى تأمین نیازمندى هاى این جهانى و دیگر تأمین خیر و سعادت اخروى و جاودانى.

اهداف حکومت دینى: مهم ترین فلسفه و اهداف تشکیل حکومت اسلامى عبارت است از:

الف. استقرار توحید و خداپرستى در زمین و رهانیدن مردم از بندگى و فرمانبردارى غیر خدا: وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ …. نحل( 16)، آیه 36.

ب. رشد و تعالى علمى، فرهنگى و تربیتى انسان ها و رهایى آنان از نادانى و جهل. هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ . جمعه( 62)، آیه 2.

ج. آزادسازى و رهایى توده هاى مردم و انسان هاى مستضعف از چنگال ظالمان و ستمگران و از زنجیرهاى اسارت و بردگى: … وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِی کانَتْ عَلَیْهِمْاعراف( 7)، آیه 157.

د. برپایى جامعه نمونه و مدینه فاضله آرمانى از راه اقامه قسط و عدل اسلامى: لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ …. حدید( 57)، آیه 25.

ه. اجراى کامل قوانین آسمانى اسلام با تمام ابعاد آن (اعم از قوانین اقتصادى، حقوقى، اجتماعى، سیاسى، نظامى و …).

2. تفاوت در کارویژه هاى دولت: وظایف و کارویژه هاى(Functions) نظام هاى غیردینى نیز متناسب با هدف آنها حداقلى است؛ یعنى، اساسى ترین وظیفه آنها، تأمین بهداشت، آموزش و امنیت است. با شکست دولت حداقلى مسأله «دولت رفاه» نیز مطرح شد و تأمین رفاه و توسعه(Development) مادى نیز در شمار وظایف دولت شناخته شده است.

همچنین در رژیم هاى «مساوات طلب»(Equalitarian) ، مسأله برقرارى عدالت اجتماعى از کارهاى ویژه دولت شناخته مى شود. در هر صورت هیچ یک از این حکومت ها، تلاش در راستاى ایجاد زمینه رشد و کمال و فضایل عالى انسانى و ایجاد بسترى مناسب در جهت تعالى انسان و سعادت جاودان را در دستور کار خود قرار نمى دهد.

در مقابل «حکومت دینى» وظایف بیشترى بر عهده دارد؛ یعنى، علاوه بر لزوم ارائه خدمات بالا، باید به برنامه ریزى صحیح و تلاش در جهت تربیت دینى و معنوى جامعه، رشد و بالندگى فضایل و کمالات عالى انسانى و گسترش تقوا، همت گمارد. جامعه را به سوى تأمین سعادت پایا و فناناپذیر رهبرى کند و با عوامل سقوط و نابودى شخصیت حقیقى و «من» عالى آدمى و موانع رشد و کمال «انسانیت» مبارزه کند.

قرآن مجید در ترسیم سیماى معنوى حکومت صالحان مى فرماید: الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ حج( 22)، آیه 41.

«کسانى که چون آنان را در زمین قدرت و توانایى دهیم، نماز به پا مى دارند و زکات مى دهند و به کارهاى پسندیده وامى دارند و از کردارهاى ناپسند باز مى دارند، و فرجام همه کارها از آن خدا است».

در مقایسه ی حکومت دینی با حکومت های سکولار یا لائیک تفاوت های دیگری به ویژه در عرصه هایی مانند . روش ها، مبدأ قانون گذارى و زمامداران و کارگزاران نیز می توان تصویر نمود که برای رعایت اختصار و عدو ارتباط مستقیم با موضوع پرسش از بیان آنها خودداری می نماییم.

بنابراین از مطالب پیشگفته روشن می گردد که یکی از کارویژه های عمده ی حکومت دینی به صورت اعم و حکومت اسلامی به صورت خاص، اهتمام به رشد و تعالی معنوی انسان ها و برنامه ریزی و تلاش برای ارتقای آن می باشد.

اما اینکه حکومت اسلامی چگونه و از چه طریقی در رشد و تعالی آحاد جامعه تاثیرگذاری می کند، پاسخ روشن است. حکومت اسلامی با اصلاح بنیاد های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و اقتصادی جامعه و تطبیق آنها با آموزه های دینی ، ساز و کار های حاکم بر جامعه را دینی نموده و از این طریق بستری کاملا آماده و مهیا برای افرادی از جامعه فراهم می شود که قصد تعالی و ترقی معنوی دارند.

بدیهی است در جامعه ای که با آموزه های دینی انطباق پیدا کرده و به معنای واقعی کلمه اسلامی شده است، آماده ترین محیط و بهترین بستر برای رشد و تعالی انسان ها فراهم می باشد.

البته لازم است توجه داشته باشید که تشکیل حکومت اسلامی اولین مرحله برای ایجاد و تشکیل جامعه ی اسلامی است که این مساله می بایست در مجال دیگری مورد بررسی و کاوش قرار گیرد.

مجددا از مکاتبه ی شما با این مرکز قدردانی می نماییم.

منتظر سوالات بعدی شما هستیم.

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد