با توجه به این در آیات قرآن موارد کلی بیان می شود خالکوبی و … به صورت مشخص ذکر نشده است ولی از آنجایی که این موارد از گذشته تا امروز «زینت» محسوب می شود در آیه 31 سوره نور «… وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ و … »، از آشکارسازی زینت برای غیر محارمی که در ادامه آیه بیان شده، نهی شده است و فقها این نهی را حمل بر حرمت کردند.
در روایات، در منابع شیعی روایات متعددی در این باره ذکر شده که به دو مورد اشاره می شود: با این توضیح که مواردی در این روایت ذکر شده که بررسی آن ها نیازمند دقت فقهی است که توقع از عموم مردم در زمینه نیست:
– جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(علیه السلام) قَالَ: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ (صل الله علیه و آله وسلم) النَّامِصَةَ وَ الْمُنْتَمِصَةَ وَ الْوَاشِرَةَ وَ الْمُتَوَشِّرَةَ وَ الْوَاصِلَةَ وَ الْمُسْتَوْصِلَةَ وَ الْوَاشِمَةَ وَ الْمُسْتَوْشِمَةَ.» (1)
پیامبر اسلام(ص) هشت گروه از زنان را نفرین کرده است:
1 و 2. زنی که صورت دیگران را بند میاندازد و زنی که اجازه میدهد صورتش را بند بیاندازند!
3 و 4. زنی که به تعمیر دندان دیگران پرداخته و زنی که اجازه اینکار را برای دندانهای خود میدهد!!
5 و 6. زنی که موی یک زن را به موی زنی دیگر پیوند میزند و زنی که اجازه انجام این کار را در موهایش میدهد!
7 و 8. زنی که به خالکوبی زنان پرداخته و زنی که اجازه خالکوبی در بدنش را میدهد!
– قال رسول الله (ص) :« لعن الله الواصلة و المستوصلة و الواشمة و المستوشمه.» (2)
همچنین در برخی روایات نیز علاوه بر نهی از خالکوبی، به نقل از پیامبر (صلی اللّه علیه وآله) روایاتی ذکر شده که خداوند دارندگان پیشه و حرفه خالکوبی («اَلْواشِمات») و کسانی را که بر بدنشان خال می کوبند («المُستَوْشمات») لعن کرده است .
بنابراین از این احادیث وتوضیحات منابع لغوی و واژه شناسی و تعدادی از اشعار جاهلی بر میآید که رسم خالکوبی در زبان عربی «وَشْم») گفته می شد و از سنت های دوران جاهلی بوده که در میان زنان آن دوره رواج داشت است و مردان از آن اجتناب می کردند.
هر چند امروز نیز خالکوبی با روش های به روز و انواع مختلفی ترویج یافته است و زنان متدین و مؤمن باید مراقب آشکارسازی آن در مقابل نامحرمان باشد، نکته ای را که نباید از آن غافل شد ترویج خالکوبی در میان مردان است که به نوعی از سنت های جاهلی هم فراتر رفته اند.
همچنین لازم است بدانیم که حکم خالکوبی و موارد مشابه آن در رساله های توضیح المسائل ذکر شده و برای تقلید کافی است. عمل به حکم استنباط شده از سوی فقها، مقلدین را برئ الذمه خواهد کرد.
لازم است در این زمینه و جهت آگاهی از حکم شرعی حرمت یا حلیت خالکوبی و تتو در وضو، نماز و … به رساله توضیح المسائل مرجع تقلید خود مراجعه شود.
پی نوشت:
(1) شیخ صدوق، معانی الاخبار، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 250، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1403ق.(منابع دیگر مانند بحار و وسائل و … هم با استناد به این کتاب، به نقل روایت فوق پرداختهاند).
(2) عوالی اللآلی، ج ۱، ص ۱۳۵ ، الفصل الثامن.
در روایات، در منابع شیعی روایات متعددی در این باره ذکر شده که به دو مورد اشاره می شود: با این توضیح که مواردی در این روایت ذکر شده که بررسی آن ها نیازمند دقت فقهی است که توقع از عموم مردم در زمینه نیست:
– جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ(علیه السلام) قَالَ: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ (صل الله علیه و آله وسلم) النَّامِصَةَ وَ الْمُنْتَمِصَةَ وَ الْوَاشِرَةَ وَ الْمُتَوَشِّرَةَ وَ الْوَاصِلَةَ وَ الْمُسْتَوْصِلَةَ وَ الْوَاشِمَةَ وَ الْمُسْتَوْشِمَةَ.» (1)
پیامبر اسلام(ص) هشت گروه از زنان را نفرین کرده است:
1 و 2. زنی که صورت دیگران را بند میاندازد و زنی که اجازه میدهد صورتش را بند بیاندازند!
3 و 4. زنی که به تعمیر دندان دیگران پرداخته و زنی که اجازه اینکار را برای دندانهای خود میدهد!!
5 و 6. زنی که موی یک زن را به موی زنی دیگر پیوند میزند و زنی که اجازه انجام این کار را در موهایش میدهد!
7 و 8. زنی که به خالکوبی زنان پرداخته و زنی که اجازه خالکوبی در بدنش را میدهد!
– قال رسول الله (ص) :« لعن الله الواصلة و المستوصلة و الواشمة و المستوشمه.» (2)
همچنین در برخی روایات نیز علاوه بر نهی از خالکوبی، به نقل از پیامبر (صلی اللّه علیه وآله) روایاتی ذکر شده که خداوند دارندگان پیشه و حرفه خالکوبی («اَلْواشِمات») و کسانی را که بر بدنشان خال می کوبند («المُستَوْشمات») لعن کرده است .
بنابراین از این احادیث وتوضیحات منابع لغوی و واژه شناسی و تعدادی از اشعار جاهلی بر میآید که رسم خالکوبی در زبان عربی «وَشْم») گفته می شد و از سنت های دوران جاهلی بوده که در میان زنان آن دوره رواج داشت است و مردان از آن اجتناب می کردند.
هر چند امروز نیز خالکوبی با روش های به روز و انواع مختلفی ترویج یافته است و زنان متدین و مؤمن باید مراقب آشکارسازی آن در مقابل نامحرمان باشد، نکته ای را که نباید از آن غافل شد ترویج خالکوبی در میان مردان است که به نوعی از سنت های جاهلی هم فراتر رفته اند.
همچنین لازم است بدانیم که حکم خالکوبی و موارد مشابه آن در رساله های توضیح المسائل ذکر شده و برای تقلید کافی است. عمل به حکم استنباط شده از سوی فقها، مقلدین را برئ الذمه خواهد کرد.
لازم است در این زمینه و جهت آگاهی از حکم شرعی حرمت یا حلیت خالکوبی و تتو در وضو، نماز و … به رساله توضیح المسائل مرجع تقلید خود مراجعه شود.
پی نوشت:
(1) شیخ صدوق، معانی الاخبار، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 250، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1403ق.(منابع دیگر مانند بحار و وسائل و … هم با استناد به این کتاب، به نقل روایت فوق پرداختهاند).
(2) عوالی اللآلی، ج ۱، ص ۱۳۵ ، الفصل الثامن.