۱۳۹۲/۰۹/۱۰
–
۱۷۶۹ بازدید
آیاتی را که در رابطه با خانواده می باشد را می خواستم .اگر بذل مرحمت کرده و شماره آیات ونام سوره هایی که مباحث خانواده در آن ذکر شده برایم بفرستید دعاگویتان خواهم بود.
3 . همسر باید عامل آرامش باشد نه مایه تشنج و اضطراب « لتسکنوا الیها »
4 . هدف ازدواج ، تنها ارضای غریزه جنسی نیست ، بلکه رسیدن به یک آرامش جسمی و روانی است « لتسکنوا الیها »
5 . محبت هدیه ای الهی است که با مال و مقام و زیبائی به دست نمی آید « و جعل لکم … » ( مودت و رحمت ، هدیه خداوند به عروس و داماد است )
6 . هر کس با هر عملی که آرامش و مودت و رحمت خانواده را خدشه دار کند ، از مدار الهی خارج و در خظ شیطان است « و جعل … »
7 . رابطه زن و مرد باید بر اساس مودت و رحمت باشد « موده و رحمه … » ( مودّت و رحمت، عامل بقا و تداوم آرامش در زندگى مشترک است )
8 . مودّت و رحمت، هر دو با هم کارساز است . ( مودت بدون رحمت و خدمت ، به سردی کشیده می شود و رحمت بدون مودت دوام ندارد )
10 . تنها اهل فکر می توانند به نقش سازندگی ازداج پی ببرند ( لقوم یتفکرون )
برگرفته از تفسیر نور / قرائتی / ذیل آیه مذکور
آیه دوم
هُوَ الَّذِى خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَ حِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا فَلَمَّا تَغَشَّهَا حَمَلَتْ حَمْلاً خَفِیفاً فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّآ أَثْقَلَت دَّعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ ءَاتَیْتَنَا صَلِحاً لَّنَکُونَنَّ مِنَ الشَّکِرِینَ / اعراف / 189
ترجمه :
او خدایى است که شما را از یک نفس (جان) آفرید و همسرش را از (نوع) او قرار داد تا بدان آرام گیرد. پس چون با او بیامیخت، بارى سبک بر گرفت (و باردار شد) و (مدّتى) با آن سر کرد، چون زن سنگین شد، آن دو(زن و شوهر) از خداوند، پروردگارشان، درخواست کرده (و گفتند : که اگر فرزند شایسته اى به ما بدهى، قطعاً از سپاسگزاران خواهیم بود .
نکات آیه از دیدگاه تفسیر نور :
1 . گوهر وجودى زن و مرد یکى است. «وجعل منها زوجها »
2 . ازدواج و همسر، عامل آرامش روح و زندگى است وناآرامیهاى روانى را برطرف میکند. «لیسکن الیها »
3 . اساس زندگى بر انس و الفت است، نه اختلاف و شقاق. «لیسکن الیها »
4 . آمیزش زن و شوهر باید در پنهانى باشد . همچنین باید مسائل جنسی را با کنایه بیان کنیم . «تغشّاها »
5. تا بار انسان سنگین نشود، متوجّه مسئولیّت خود نمیشود. «فلما أثقلت دعوا »
6 . فرزند را از خدا بدانیم، نه از وسائل دیگر یا خودمان. «آتیتنا »
7 . آمیزش جنسى تنها براى لذّت و شهوت نیست، بلکه براى بقا و دوام نسل صالح است. «صالحاً »
8 . انسان فطرتاً به دنبال صلاح و اصلاح است، نه بی تفاوتى وفساد. «آتینا صالحاً» و نفرمود: «آتیتنا ولداً ».
9. براى صلاح و تربیت صحیح فرزند، باید پیش از تولّد او اقدام کرد و از خدا استمداد نمود. «فلمّا اثقلت دعوا اللّه ربّهما لئن آتیتنا صالحا »
آیه سوم :
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلاَئِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ / تحریم / 6
ترجمه : اى کسانى که ایمان آورده اید! خود و خانواده خود را از آتشى که هیزم آن مردمان (گنهکار) و سنگ ها هستند، حفظ کنید. آتشى که بر آن فرشتگانى درشت خو و سخت گیر نگهبانند و خدا را در آنچه فرمانشان دهد، نافرمانى نکنند و آنچه را فرمان یابند انجام دهند .
نکات آیه از نگاه تفسیر نور :
1 . ایمان داشتن کافى نیست، حفظ آن از خطرات و آسیب ها مهم است. پس باید مراقبت کرد. «یا ایّها الّذین آمنوا قوا انفسکم »
2 . اولین گام در اصلاحات، اصلاح خود و بستگان ( خانواده ) و سپس اصلاح جامعه است. در این آیه، اصلاح خود و بستگان و سپس در آیه نهم، اصلاح جامعه از طریق جهاد با کفّار و منافقان آمده است. «قوا انفسکم و اهلیکم »
3 . ایمان به معاد و دوزخ، نقش مهمى در ایجاد تقوا و اصلاح خود ( خانواده) و دیگران دارد. «قوا انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس و الحجارة »
4 . تربیت دینى فرزندان، بر عهده مدیر خانواده است. «قوا انفسکم و اهلیکم ناراً »
5 . تا زنجیر از پاى خود باز نکنیم، نمی توانیم دیگران را آزاد کنیم. خودسازى شرط موفقیّت در ساختن خانواده و جامعه است. «قوا انفسکم و اهلیکم »
6 . کیفر رها کردن خانواده و نزدیکان، هیزم آتش دوزخ شدن است. «وقودها الناس و الحجارة »
* در روایتى می خوانیم: «رحم اللّه رجلاً قال یا اهلاه! صلاتَکم صیامَکم زکاتَکم مسکینکم یتیمکم جیرانکم» رحمت خدا بر کسیکه به خانواده اش هشدار دهد که مراقب نماز و روزه و زکات و فقرا و ایتام و همسایگانتان باشید .
*« و أمر اهلک بالصّلاة و اصطبر علیها» اهل ( خانواده ) خود را به نماز فرمان ده و بر آن پایدارى کن .
آیه چهارم :
وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَجاً وَجَعَلَ لَکُم مِّنْ أَزْوَجِکُم بَنِینَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَکُم مِّنَ الطَّیِّبَتِ أَفَبِالْبَطِلِ یُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ یَکْفُرُونَ / نحل / 72
ترجمه : و خداوند از جنس خودتان همسرانى برایتان قرار داد و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوادگانى قرار داد و از پاکیزه ها شما را روزى داد، پس آیا (باز هم) به باطل ایمان می آورند و به نعمت الهى کفر می ورزند؟ .
نکته ها از دید تفسیر نور :
1 . همسر و فرزند، از نعمت هاى الهى است. (همسر وسیله آرامش و فرزند مایه امید است) «واللَّه جعل لکم… ازواجاً …بنین »
2 . از الطاف و حکمت هاى الهى، سنخیت میان زن و شوهر است. «جعل لکم من انفسکم »
3 . ازدواج، یک برنامه ى مدبرانه الهى است. «واللَّه جعل …ازواجاً »
4 . خداوند، هم نیازهاى روحى و روانى را تأمین می کند. «من انفسکم ازواجاً… بنین و حفدة» و هم نیازهاى مادى را. «رزقکم من الطیبات »
5 . ترک ازدواج و جلوگیرى از فرزند و تحریم حلال هاى الهى، باطل گرایى و کفران نعمت است. «افبالباطل یؤمنون و بنعمة اللَّه هم یکفرون »
6 . با وجود همسر و رزق حلال، زنا و حرام خوارى، کفران نعمت الهى است. «بنعمة اللَّه هم یکفرون »
7 . ابتدا با بیان نعمت ها و الطاف، مخاطب خود را آماده کنید، سپس از او انتقاد کنید. «جعل لکم من انفسکم… ازواجکم… و رزقکم … أفبالباطل یؤمنون »
((( در تفسیر طبرى می خوانیم که کلمه ى «حفدة» به داماد، فرزند، نواده و حتى اعوان و خدمه و فرزندى که همسر از شوهر دیگر داشته، گفته میشود، در تفسیر المیزان آمده که «حفدة» جمع «حافد» به معناى سرعت در عمل است و چون نزدیکان، سریع تر به کمک والدین میشتابند، به آنها حفده گفته می شود .
سؤال : چرا در این آیه نام پسران آمده، ولى نام دختران نیامده است؟
پاسخ: ممکن است مراد از «بنون» پسران و دختران هر دو باشند، و ممکن است دختران مصداق طیبات باشند که در آیه آمده است، چنانکه در آیه ى 26 سوره ى نور میفرماید: «الطیبات للطیبین» و ممکن است با وجود کلمه ى «حفدة» که به معناى نوه ى دخترى است، نیازى به نام دختر نباشد . )))
آیه پنجم
وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا لَا نَسْئَلُکَ رِزْقاً نَّحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى / طه / 132
وخانواده ات را به نماز فرمان ده و بر آن پایدار باش. ما از تو روزى نمى خواهیم، (بلکه) ما تو را روزى مى دهیم، و سرانجامِ (نیکو) براى (اهل) تقوا است .
نکات آیه از دیدگاه تفسیر نور :
1- رهبر جامعه ى اسلامى نباید از خانواده خود غافل باشد. «وامر اهلک بالصلوة »
2- مرد نسبت به سرنوشت فکرى و دینى خانواده خود مسئول است و تنها رعایت امور مادّى آنان کافى نیست. «وأمر اهلک »
3- یکى از مهم ترین زمینه هاى امر به معروف، خانواده ونزدیکان انسان است. «وأمر اهلک…» (دایره ى اهل، به زن و فرزند منحصر نیست، بلکه همه ى افراد خاندان را شامل مى شود .)
4- مبلّغ باید در مرحله ى اوّل به تبلیغ خانواده خود بپردازد. «وأمر اهلک »
5- اوّلین مرحله ى تربیت، کانون خانواده است. «وأمر اهلک »
6- فرمان به نماز از میان سایر واجبات، رمز بیمه شدن اعضاى خانواده است. «وأمر اهلک بالصلوة »
7- براى عدم وابستگى به زرق و برق دنیا، به نماز پناهنده شویم. «لا تمدّن… وامر اهلک بالصلوة »
8- یکى از مصادیق روشن و بلند معروف، نماز است. «وأمر اهلک بالصلوة »
9- موضوع نماز در خانواده داراى اهمیت خاصى است، باید والدین بر آن اصرار کنند.(164) «وأمر اهلک بالصلوة واصطبر علیها »
10- امر به معروف، مداومت و پایدارى لازم دارد. «اصطبر علیها »
11- خداوند از عبادت ما سودى نمى برد، ثمره ى آن به خود ما باز مى گردد. «لانسئلک رزقا »
12- سفارش به نیکى ها باید جدّى وهمراه بیان آثار باشد. «وامر اهلک… والعاقبة للتّقوى »
13- نماز، زمینه ساز پاکدامنى و تقواست. «وأمر اهلک بالصلوة… والعاقبة للتقوى »
14- حسن عاقبت در سایه ى تقواى الهى است، نه مادّیات. «والعاقبة للتقوى »
آیه ششم :
« وَاذْکُرْنَ مَا یُتلى فى بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ وَالْحِکْمَةِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ لَطِیفاً خَبِیراً » احزاب / 34
ترجمه : و آنچه که از آیات خدا و حکمت در خانه هایتان تلاوت مى شود یاد کنید؛ همانا خداوند (نسبت به شما) داراى لطف و (از کارهاى شما) آگاه است .
نکاتی از دیدگاه تفسیر نور :
1- تلاوت قرآن در منزل و تکرار آن توسط اهل خانه، سفارش قرآن است. «واذکرن ما یتلى… من آیات اللّه »
2- به جاى فرهنگ ابتذال ، فرهنگ الهى را دنبال کنید. «لا تبرّجن … واذکرن »
3- قرار گرفتن زن در خانه و پرهیز از جلوه گرى، به معناى عقب ماندن از علم و حکمت نیست. «قرن… لا تبرّجن… و اذکرن… آیات اللّه و الحکمة »
4- خانواده ى نبوّت در انجام اعمال نیک سزاوارترند «فى بیوتکنّ» (زندگى در خانه ى وحى تکلیف آور است ).
5 – استقرار زن در خانه، نهى از خودنمایى، انجام نماز و زکات و ذکر آیات، ناشى از لطف خداوند بر زنان و آگاهى از مصالح و مفاسد است. «لطیفاً خبیرا »
آیه هفتم :
یَأَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّکُمْ الَّذِى خَلَقَکُم مِّنْ نَّفْسٍ وَحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً کَثِیراً وَنِسَآءً وَاتَّقُواْ اللَّهَ الَّذِى تَسَآءَلُونَ بِهِ وَا لْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیباً / نساء / 1
اى مردم! از پروردگارتان پروا کنید، آن کس که شما را از یک نفس آفرید و همسرش را نیز از (جنس) او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیارى را (در روى زمین) پراکنده ساخت واز خدایى که (با سوگند) به او از یکدیگر درخواست مى کنید، پروا کنید. و (نسبت) به ارحام نیز تقوا پیشه کنید (وقطع رحم نکنید) که خداوند همواره مراقب شماست .
نکاتی از تفسیر نور :
1- آغاز سوره ى خانواده، با سفارش به تقوا شروع شده است، یعنى بنیان خانواده، بر تقواست و مراعات آن بر همه لازم است. «یا ایّها الناس اتّقوا »
2- خلقت و تربیت انسان، هر دو به دست خداست، پس پروا و اطاعت هم باید از او باشد. «اتّقوا ربکم الّذى خلقکم »
3- همه ى انسان ها از یک نوعند، پس هر نوع تبعیض نژادى، زبانى، اقلیمى و… ممنوع است. «خلقکم من نفس واحدة »
4- زن و مرد در آفرینش وحدت دارند و هیچکدام از نظر جنسیّت بر دیگرى برترى ندارند. «خلق منها زوجها »
5 – همه ى انسان ها در طول تاریخ، از یک پدر ومادرند. «بثّ منهما رجالاً …»
روایات درباره ى ازدواج فرزندان آدم دو نوع است، آنچه با قرآن هماهنگ است، روایاتى است که مى گوید فرزندان آدم با یکدیگر ازدواج کردند .
6- در مسائل تربیتى، تکرار یک اصل است. «اتّقوا ربّکم… اتّقوا اللّه »
7- رعایت حقوق خانواده و خویشاوندان، لازمه ى تقواست. «اتّقوا اللّه… والارحام» امام باقرعلیه السلام فرمود: قرابت دلبستگان پیامبرصلى الله علیه وآله را باید با موّدت مراعات کرد .
آیه هشتم :
یَتَنَازَعُونَ فِیهَا کَأْساً لَّا لَغْوٌ فِیهَا وَلَا تَأْثِیمٌ ، وَیَطُوفُ عَلَیْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ کَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّکْنُونٌ ، وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَسَآءَلُونَ ، قَالُواْ إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِى أَهْلِنَا مُشْفِقِینَ ، فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ ، إِنَّا کُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیمُ .
( 23 الی 28 سوره طور )
آنان در بهشت، جامى پرشراب را(دوستانه از هم مى گیرند و) دست به دست دهند که در (نوشیدن) آن نه بیهوده گویى است و نه گنهکارى .
و پیوسته (براى خدمت آنان)، نوجوانانى همچون مروارید در صدف، برگرد آنان مى چرخند .
و بعضى بهشتیان رو به دیگرى نموده و از یکدیگر سؤال مى کنند (که رمز این همه کامیابى در اینجا چیست)؟
گویند: ما پیش از این (در دنیا) نسبت به خانواده خویش خیرخواه بودیم (وآنان را از عذاب الهى هشدار مى دادیم ).
پس خداوند بر ما منّت نهاد و ما را از عذاب سوزان حفظ کرد .
زیرا ما پیش از این همواره او را مى خواندیم، همانا اوست نیکوکار مهربان .
بیان نکاتی از دیدگاه تفسیر نور :
1- کلید بهشت را باید در دنیا جست. «کنّا قبل فى أهلنا »
2- دلسوزى و شفقت به خصوص در مورد خانواده، کلید بهشت است. «فى أهلنا مشفقین »
3- انسان باید نسبت به خانواده خود، توجّه و تعهّد و دغدغه و سوز داشته باشد. «فى أهلنا مشفقین »
4- بهشتیان، بهشت را امتنان الهى مى دانند، نه پاداش عمل خود. «فمنّ اللّه علینا »
5- به سراغ کسى باید رفت و کسى را باید خواند که سرچشمه نیکى و رحمت است. «ندعوه انه هو البّر الرحیم »
6- جز خداوند سرچشمه اى براى نیکى و رحمت نیست. «انه هو البرّ الرحیم» (کلمه «هو» نشانه انحصار نیکى و رحمت در اوست )…………………………………