پرسشگر گرامی ، برای دریافت پاسخ به نکات زیر توجه نمایید :
الف ) ستار بودن خداوند
معنای ستار بودن خدا، آن است که اعمال انسان ها را از دیگر انسان ها می پوشاند تا آبروی آنان حفظ گردد.خداوند متعال که ستّار العیوب است، میداند کجا ستّاری بکند و کجا ستّاری نکند. اگر کسی خودش ستّار عیوب دیگران باشد و در عین حال مخفیانه مرتکب گناهی شود، خداوند اجازه نخواهد داد اسرارش نزد دیگران افشا شود. حتی در قیامت خداوند اجازه نمیدهد کسانی که کنار یکد یگرند از اعمال هم باخبر شوند؛ بنابراین، عملکرد خود شخص بسیار مهم است.
از روایات استفاده می شود که خداوند متعال گناهان توبه کنندگان را هم در دنیا و هم در آخرت می پوشاند. امام صادق(ع) فرمودند: « زمانی که بنده توبه نصوح کند خدا او را دوست می دارد پس عیوب او را در دنیا و آخرت می پوشاند. راوی از امام می پرسد: خدا چگونه می پوشاند؟ امام می فرمایند: خدا گناهان او را از یاد دو ملکی که گناهان او را می نویسند، می برد و به اعضای او وحی می کند که گناهان او را کتمان کنید و وحی می کند به اماکن زمین که کتمان کنید آنچه را که از گناه در شما انجام می داد، پس او خدا را ملاقات می کند در حالی که هیچ چیزی نیست که بر گناه او شهادت دهد.»(کافی، ج۲، ص۴۳۰ و ۴۳۱)
از این گونه روایات استفاده می شود که خداوند متعال نسبت به مؤمنان هم در دنیا و هم در آخرت ستارالعیوب است. این در صورتی است که جرم و گناه و بی حیایی انسان از حد نگذرد و از ستار بودن خداوند سوء استفاده نکند ولی آن گاه که بنده خدا از ستاریت خدا مغرور شود و حرمت شکنی را از حد بگذارند و به خصوص شروع به ریختن آبروی بندگان کند، در این حالت بعید نیست که خدا نیز پرده از کار او بردارد و او را رسوا کند و البته در آخرت به طور حتم پرده از کارهایش برداشته خواهد شد . در طول تاریخ افراد زیادی بوده اند که طشت رسوایی آنها از پشت بام بر زمین افتاده و رسوای خاص و عام شذه اند و این چیزی جز عکس العمل افراط و زیاده روی در اعمال بدشان نبوده است .
در واقع این خود شخص است که با زیر پا گذاشتن همه حدود و افسار گسیختگی کامل پرده ستاریت خدا را کنار می زند و خود را رسوا می کند. بنابراین در عین اینکه آخرت یوم تبلی السرائر است و اسرار در آن روز فاش می شوند ولی گناهان مؤمنان مکتوم می ماند و خدا آن را حتی از ملائک نیز مخفی می کند واین خود پاداشی برای مومنان است ؛ حتی از برخی روایات استفاده می شود که خداوند متعال بعد از ورود مؤمنان به بهشت، گناهان گذشته آنها را از یادشان می برد تا از شرمندگی آن آزار نبینند و گوارایی و شیرینی بهشت در کام آنها تلخ نگردد .
اگر کسی پرده دیگران را کنار نزند و آشکارا به گناه خود را به گناه آلوده نکند ، خداوند، پردهاش را نمیدرد. بر ایناساس، کسی که با قلم و بیان و اندیشههای ناصواب خود آبروی دین خدا و مردم را میبرد، به جایی میرسد که شایسته نیست خداوند متعال آبروی او را حفظ کند. در این موقعیت، خدای سبحان اجازه میدهد صاحبدلان ببینند او چه کرده است و حتی احتمال دارد در قیامت، مقابل دیگران رسوا شود.
در بعضی از اوقات با اینکه خداوند متعال دستور به عدم آشکار شدن گناه خویش در نزد دیگران داده ، خود شخص گناهکار بنا به دلایلی گناه خود را به دیگران گفته و موجب آن می شود که آبروی او پیش دیگران از بین برود .
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَوَّضَ إِلَى الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ کُلَّهَا وَ لَمْ یُفَوِّضْ إِلَیْهِ أَنْ یَکُونَ ذَلِیلًا» (1)؛ «خداوند همه امور بنده اش را به او واگذار کرده (که هر گونه ای بخواهد رفتار کند) مگر شرف و کرامت اش را؛ هیچ انسانی حق ندارد، کرامت و حرمت خود را زیر پا بگذارد و خود را ذلیل کند».
ب ) گناهانی که باعث کنار رفتن پرده ها می شود .
عن أَبی خالدٍ الکابلیِّ قال: سمعت زینَ العابدین علیَّ بن الحسین (ع) یقول: « … وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تَکْشِفُ الْغِطَاءَ الِاسْتِدَانَةُ بِغَیْرِ نِیَّةِ الْأَدَاءِ وَ الْإِسْرَافُ فِی النَّفَقَةِ عَلَى الْبَاطِلِ وَ الْبُخْلُ عَلَى الْأَهْلِ وَ الْوَلَدِ وَ ذَوِی الْأَرْحَامِ وَ سُوءُ الْخُلُقِ وَ قِلَّةُ الصَّبْرِ وَ اسْتِعْمَالُ الضَّجَرِ وَ الْکَسَلِ وَ الِاسْتِهَانَةُ بِأَهْلِ الدِّینِ… » (وسائل الشیعة ، شیخ محمد حر عاملی ، ج 16، ص 282- 283، آل البیت، قم، 1409ق )
ابی خالد کابلی نقل می کند که از امام سجاد (علیه السلام ) شنیدم که فرمود :
گناهانی که باعث آبروبری و کنار رفتن پرده ها می شود. « والذّنوب الّتی تکشف الغطاء» و گناهانی که پرده ها را کنار می زند ، عبارت است از گناهان ذکر شده در ذیل:
1. وامی را بگیرد و قصد ادا نداشته باشد.
الاستدانة بغیر نیّة الاداء؛ وام بگیرد و قصد ادای آن را نداشته باشد به قول معروف روغن زیر آش نمی خوابد یکروزی این نیّت سوء آشکار می شود، و انسان موقعیّت قرض گرفتن را در جامعه از دست می دهد.
2 . اسراف نمودن؛ والاسراف فی النفقة علی الباطل؛ زیاده روی و اسراف در راه باطل.
3 . بخل ورزی بر اهل و عیال؛ والبخل علی الاهل و الولد و ذوی الارحام؛ بخل ورزی (در پرداخت هزینه زندگی) همسر و فرزندان و خویشان.
4 . بد اخلاقی و سوء الخلق؛ بد اخلاقی نمودن نیز پرده ها را کنار می زند.
5 . کم صبری؛ وقلّة الصّبر؛کم صبری (و بی صبری باعث رسوایی انسان می شود).
6 . تنبلی داشتن؛ و استعمال الضجر و الکسل ؛ تنبلی و کسالت را پیشه قرار دادن.
7 . اهانت به دینداران؛ و الاستهانة باهل الدّین ؛اهانت کردن (و تحقیر نمودن به) دینداران (بخاطر دینشان).
الف ) ستار بودن خداوند
معنای ستار بودن خدا، آن است که اعمال انسان ها را از دیگر انسان ها می پوشاند تا آبروی آنان حفظ گردد.خداوند متعال که ستّار العیوب است، میداند کجا ستّاری بکند و کجا ستّاری نکند. اگر کسی خودش ستّار عیوب دیگران باشد و در عین حال مخفیانه مرتکب گناهی شود، خداوند اجازه نخواهد داد اسرارش نزد دیگران افشا شود. حتی در قیامت خداوند اجازه نمیدهد کسانی که کنار یکد یگرند از اعمال هم باخبر شوند؛ بنابراین، عملکرد خود شخص بسیار مهم است.
از روایات استفاده می شود که خداوند متعال گناهان توبه کنندگان را هم در دنیا و هم در آخرت می پوشاند. امام صادق(ع) فرمودند: « زمانی که بنده توبه نصوح کند خدا او را دوست می دارد پس عیوب او را در دنیا و آخرت می پوشاند. راوی از امام می پرسد: خدا چگونه می پوشاند؟ امام می فرمایند: خدا گناهان او را از یاد دو ملکی که گناهان او را می نویسند، می برد و به اعضای او وحی می کند که گناهان او را کتمان کنید و وحی می کند به اماکن زمین که کتمان کنید آنچه را که از گناه در شما انجام می داد، پس او خدا را ملاقات می کند در حالی که هیچ چیزی نیست که بر گناه او شهادت دهد.»(کافی، ج۲، ص۴۳۰ و ۴۳۱)
از این گونه روایات استفاده می شود که خداوند متعال نسبت به مؤمنان هم در دنیا و هم در آخرت ستارالعیوب است. این در صورتی است که جرم و گناه و بی حیایی انسان از حد نگذرد و از ستار بودن خداوند سوء استفاده نکند ولی آن گاه که بنده خدا از ستاریت خدا مغرور شود و حرمت شکنی را از حد بگذارند و به خصوص شروع به ریختن آبروی بندگان کند، در این حالت بعید نیست که خدا نیز پرده از کار او بردارد و او را رسوا کند و البته در آخرت به طور حتم پرده از کارهایش برداشته خواهد شد . در طول تاریخ افراد زیادی بوده اند که طشت رسوایی آنها از پشت بام بر زمین افتاده و رسوای خاص و عام شذه اند و این چیزی جز عکس العمل افراط و زیاده روی در اعمال بدشان نبوده است .
در واقع این خود شخص است که با زیر پا گذاشتن همه حدود و افسار گسیختگی کامل پرده ستاریت خدا را کنار می زند و خود را رسوا می کند. بنابراین در عین اینکه آخرت یوم تبلی السرائر است و اسرار در آن روز فاش می شوند ولی گناهان مؤمنان مکتوم می ماند و خدا آن را حتی از ملائک نیز مخفی می کند واین خود پاداشی برای مومنان است ؛ حتی از برخی روایات استفاده می شود که خداوند متعال بعد از ورود مؤمنان به بهشت، گناهان گذشته آنها را از یادشان می برد تا از شرمندگی آن آزار نبینند و گوارایی و شیرینی بهشت در کام آنها تلخ نگردد .
اگر کسی پرده دیگران را کنار نزند و آشکارا به گناه خود را به گناه آلوده نکند ، خداوند، پردهاش را نمیدرد. بر ایناساس، کسی که با قلم و بیان و اندیشههای ناصواب خود آبروی دین خدا و مردم را میبرد، به جایی میرسد که شایسته نیست خداوند متعال آبروی او را حفظ کند. در این موقعیت، خدای سبحان اجازه میدهد صاحبدلان ببینند او چه کرده است و حتی احتمال دارد در قیامت، مقابل دیگران رسوا شود.
در بعضی از اوقات با اینکه خداوند متعال دستور به عدم آشکار شدن گناه خویش در نزد دیگران داده ، خود شخص گناهکار بنا به دلایلی گناه خود را به دیگران گفته و موجب آن می شود که آبروی او پیش دیگران از بین برود .
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَوَّضَ إِلَى الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ کُلَّهَا وَ لَمْ یُفَوِّضْ إِلَیْهِ أَنْ یَکُونَ ذَلِیلًا» (1)؛ «خداوند همه امور بنده اش را به او واگذار کرده (که هر گونه ای بخواهد رفتار کند) مگر شرف و کرامت اش را؛ هیچ انسانی حق ندارد، کرامت و حرمت خود را زیر پا بگذارد و خود را ذلیل کند».
ب ) گناهانی که باعث کنار رفتن پرده ها می شود .
عن أَبی خالدٍ الکابلیِّ قال: سمعت زینَ العابدین علیَّ بن الحسین (ع) یقول: « … وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تَکْشِفُ الْغِطَاءَ الِاسْتِدَانَةُ بِغَیْرِ نِیَّةِ الْأَدَاءِ وَ الْإِسْرَافُ فِی النَّفَقَةِ عَلَى الْبَاطِلِ وَ الْبُخْلُ عَلَى الْأَهْلِ وَ الْوَلَدِ وَ ذَوِی الْأَرْحَامِ وَ سُوءُ الْخُلُقِ وَ قِلَّةُ الصَّبْرِ وَ اسْتِعْمَالُ الضَّجَرِ وَ الْکَسَلِ وَ الِاسْتِهَانَةُ بِأَهْلِ الدِّینِ… » (وسائل الشیعة ، شیخ محمد حر عاملی ، ج 16، ص 282- 283، آل البیت، قم، 1409ق )
ابی خالد کابلی نقل می کند که از امام سجاد (علیه السلام ) شنیدم که فرمود :
گناهانی که باعث آبروبری و کنار رفتن پرده ها می شود. « والذّنوب الّتی تکشف الغطاء» و گناهانی که پرده ها را کنار می زند ، عبارت است از گناهان ذکر شده در ذیل:
1. وامی را بگیرد و قصد ادا نداشته باشد.
الاستدانة بغیر نیّة الاداء؛ وام بگیرد و قصد ادای آن را نداشته باشد به قول معروف روغن زیر آش نمی خوابد یکروزی این نیّت سوء آشکار می شود، و انسان موقعیّت قرض گرفتن را در جامعه از دست می دهد.
2 . اسراف نمودن؛ والاسراف فی النفقة علی الباطل؛ زیاده روی و اسراف در راه باطل.
3 . بخل ورزی بر اهل و عیال؛ والبخل علی الاهل و الولد و ذوی الارحام؛ بخل ورزی (در پرداخت هزینه زندگی) همسر و فرزندان و خویشان.
4 . بد اخلاقی و سوء الخلق؛ بد اخلاقی نمودن نیز پرده ها را کنار می زند.
5 . کم صبری؛ وقلّة الصّبر؛کم صبری (و بی صبری باعث رسوایی انسان می شود).
6 . تنبلی داشتن؛ و استعمال الضجر و الکسل ؛ تنبلی و کسالت را پیشه قرار دادن.
7 . اهانت به دینداران؛ و الاستهانة باهل الدّین ؛اهانت کردن (و تحقیر نمودن به) دینداران (بخاطر دینشان).