خواب اصحاب كهف و اثبات معاد جسماني

سوره كهف، آيه21 : («وَكذلِكَ اَعْثَرنا عَلَيْهِمْ لَيَعْلَمُوا اَنَّ وَعْدَ اللهِ حَقُّ وَاَنَّ السّاعَهَ لا رَيْبَ فيها») [و اين گونه ما مردم را از حال آنها (اصحاب كهف) آگاه ساختيم تا بدانند وعده خدا حق است، و در قيامت و رستاخيز شكى نيست‏]

از تعابير آيه شريفه به خوبى بر مى ‏آيد كه حداقل يكى از اهداف خواب عجيب و طولانى اصحاب كهف كه شباهت زيادى به مرگ داشته، براى اين بوده كه درسى به منكران معاد يا كسانى كه از اين جهت در شك و ترديد بودند بدهد. به خصوص اينكه از جمله «اِذْ يَتَنازَعُونَ بَيْنَهُمْ اَمْرَهُمْ» چنين استفاده كرده ‏اند كه اقوام آن زمان در مسأله معاد (معاد جسمانى) با هم نزاع و اختلاف داشتند، مخالفان سعى داشتند مسأله خواب و بيدارى اصحاب كهف به زودى فراموش شود و اين برهان روشن را از دست موافقان بگيرند.

در تفسير جمله فوق احتمالات متعددى داده شده كه آنچه گفته شد يكى از آنها است. فخر رازى پنج احتمال ديگر در تفسير آن ذكر نموده است از جمله اين كه تنازع و اختلاف در عدد اصحاب كهف، و نامهاى آنها، يا اينكه در مقدار خوابشان، يا در اين كه در كنار غار، معبدى به سبك معابد كفار يا موحدان بسازند.[1]

در آيات اين سوره قرآن با صراحت مطرح شده است كه اصحاب كهف سيصد و نه سال در خواب فرو رفتند. «وَلَبَثُوا فى كَهفِهِمْ ثَلاثَ مِأَئَهٍ سُنِيْنَ وَ ازْدادُوا تُسعاً» بدون شك يك چنين خواب طولانى شبيه به مرگ است و بيدارى بعد از آن شبيه به حيات بعد از مرگ، و لذا به خوبى مى ‏تواند يك نمونه عينى از نظر تاريخى براى مسأله معاد بوده باشد.

 پي نوشت:
[1] سوره كهف، آيه 21.
[2] تفسير كبير. 105/ 21.

پيام قرآن ج 5، ايت الله مكارم شيرازى و ساير همكاران.