مشخصات کاکوتی

کاکوتی (به انگلیسی Ziziphora با نام علمی Ziziphora cliniopodiodes) یکی از گیاهان دارویی از تیره نعنائیان است، بوی آن مانند آویشن و پونه بوده، طعم تندی و تیزی دارد و گل های آن به رنگ بنفش هستند.

این گیاه در نواحی کوهستانی ایران مانند ارتفاعات شهرستان بجنورد و جاجرم واقع درخراسان شمالی می‌روید.

در گویش محلی در خراسان به آن آنخ گفته می شود، همچنین در آذربایجان به آن کلکوتی یا کهلیک اوتی می گویند.

گل ها و برگ های کاکوتی خشک شده و تازه را به عنوان ادویه و طعم دهنده برای تهیه دوغ و همچنین برای تهیه شربت کاکوتی و دمنوش کاکوتی استفاده می کنند.
 

طبع کاکوتی

طبیعت کاکوتی گرم و خشک است.

انواع شکل مصرفی کاکوتی

برای این‌ که از خواص خوراکی، درمانی و دارویی گیاه کاکوتی بهره‌مند شوید، می‌توانید آن را به شکل‌های مختلف استفاده کنید که شامل موارد زیر است:
 

برگ کاکوتی

ازآنجایی‌ که کاکوتی از خانواده نعناع و پونه است می‌ توانید به‌ صورت مستقیم از خشک‌ شده این برگ‌ ها برای خوش‌ طعم و بو کردن ماست و دوغ استفاده کنید.
 

دم‌ نوش کاکوتی یا چای کاکوتی

یک قاشق چای‌ خوری از پودر کاکوتی خشک‌ شده را در یک لیوان آب جوش اضافه کنید و یک درب بر روی آن قرار دهید و بین ده تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و درنهایت صاف‌ شده این دم‌ نوش مفید را میل کنید. بیشترین شکل استفاده از کاکوتی، همان دم‌ نوش یا چای کاکوتی است.
 

عرق کاکوتی

از عرق کاکوتی علاوه بر این‌که در بهبود تمام مشکلاتی که در قسمت خواص کاکوتی بیان شد، می‌توان بهره برد، از آن بیشتر به‌ عنوان راه درمانی برای ضدعفونی کردن و یک تقویت‌ کننده برای سیستم گوارشی و معده استفاده می‌ شود؛ اما از لحاظ اقتصادی مصرف کاکوتی به‌ صورت دم‌ نوش و چای کم‌ هزینه‌ تر است.

علاوه بر آن چون حالت طبیعی‌ تری دارد از مضرات احتمالی استفاده از عرقیات گیاهی به دلیل فراوری شدن در کارخانه‌ های مختلف در امان خواهید بود.

البته این نکته را هم می‌توان ذکر کرد که عرق کاکوتی دردسرهای آماده کردن چای و دم‌ نوش را ندارد و بدون فوت وقت می‌توان از آن استفاده کرد؛ بنابراین شاید گاهی به این دلیل بخواهید از عرق این گیاه استفاده کنید.
 

روغن کاکوتی

گاهی هم از روغن کاکوتی برای ضدعفونی کردن استفاده می‌شود. 1

خواص دارویی و درمانی کاکوتی برای بدن

1. درد قاعدگی و پریود

در طب سنتی، گیاه کاکوتی یک بادشکن طبیعی است و به دلیل خواص ضد درد که دارد برای درمان کمرد درد و دل درد شدید در دوران قاعدگی و پریودی زنان استفاده می شود.

کاکوتی کوهی به عنوان یک گیاه قاعده آور شناخته می شود و می تواند به درمان قاعدگی نامنظم کمک کند.
 

2. مردان

کاکوتی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای تقویت قوای جنسی در مردان بوده و به درمان ناتوانی جنسی و ناباروری مردان کمک می کند.
 

3. معده و دستگاه گوارش

کاکوتی دارای خواص ضد التهابی و آرام بخش طبیعی است که به درمان معده درد، نفخ شکم، دل پیچه و سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.

علاوه بر این کاکوتی به دلیل خواص ضد میکروبی که دارد، خطر ابتلا به زخم معده ناشی از هلیکو باکتر پیلوری را کاهش می دهد.

توصیه می شود که برای بهبود هضم غذا و درمان معده درد، یک فنجان دمنوش کاکوتی را بعد از غذا بنوشید تا تاثیر بیشتری داشته باشد.
 

4. اسهال

در طب سنتی از کاکوتی برای درمان اسهال استفاده می شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است که روده را پاک سازی کرده و اسهال را درمان می کند.
 

5. دیابت و قند خون

یک تحقیق اولیه در ایران نشان می دهد که عصاره کاکوتی بر روی سلول های بتای پانکراس اثر گذاشته و با افزایش ترشح انسولین، باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود.
 

6. سرماخوردگی و آنفلونزا

در طب سنتی از کاکوتی برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلونزا استفاده می شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد باکتریایی قوی بوده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا را کاهش می دهد.

گیاه کاکوتی، خلط آور است که باعث سم زدایی و پاک سازی دستگاه تنفسی شده و به درمان سرفه و برونشیت کمک می کند.
 

7. روماتیسم و سیاتیک

گیاه کاکوتی کوهی به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد، می تواند به درمان روماتیسم و سیاتیک کمک کند.

پیشنهاد می شود که 100 گرم کاکوتی را در 3 لیتر آب بجوشانید و به آب وان اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه در آن بنشینید تا درد ناشی از روماتیسم و سیاتیک درمان شود.
 

8. سرطان

یک تحقیق در سال 2013 نشان داده که کاکوتی خواص ضد سرطانی دارد و یکی از بهترین گیاهان دارویی برای پیشگیری و درمان سرطان معده می باشد.
 

توجه 

پیش از گذاشتن هرگونه ماسک یا روغن بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با مالیدن مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود به مدت حداقل 20 دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید.
 

9. روشن کننده پوست صورت

روغن کاکوتی یکی از بهترین روش ها برای پاک سازی پوست از آلودگی هاست که به روشن تر و سفید تر شدن پوست صورت کمک می کند.
 

10. دئودورانت طبیعی

روغن کاکوتی دارای خواص ضد باکتریایی است و چون بوی تندی دارد، می توان از آن به عنوان یکی دئودورانت طبیعی استفاده کرد.
 

خواص چای و دمنوش کاکوتی

دمنوش کاکوتی، تب مالت را درمان می کند.

دمنوش کاکوتی برای درمان خون دماغ شدن در کودکان و بزرگسالان مفید می باشد؛ اگر خون دماغ شدید یک پنبه را به دمنوش کاکوتی آغشته کرده و در بینی خود بگذارید.

دمنوش کاکوتی باعث تقویت قلب شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته قلبی را کاهش می دهد. 2

خواص عرق کاکوتی

ضد عفونی کننده مجاری تنفس

خلط آور

ضد قارچ و انگل

تقویت کننده بینایی

اشتها آور

ضد اسپاسم

ضد اسهال و درد ناراحتی های گوارشی

تسکین درد مفاصل و روماتیسم

سیاه سرفه

برونشیت

تقویت معده
 

عوارض کاکوتی

مصرف کاکوتی در دوران بارداری بر جذب آهن بدن تاثیر دارد.

کاکوتی یک گیاه قاعده آور است و می‌تواند خطر سقط جنین در دوران بارداری را افزایش دهد، توصیه می‌شود که زنان باردار از زیاده روی در مصرف آن اجتناب کنند.

ممکن است کاکوتی باعث افزایش فشار خون شود، به همین دلیل توصیه شده که افراد مبتلا به فشار خون بالا از زیاده روی در مصرف این گیاه دارویی اجتناب کنند.

به طور کلی گیاه کاکوتی نباید به صورت مداوم و زیاد مصرف شود. 3

پی نوشت:
1.www.kakooti.com
2.www.coca.ir
3.www.tebyan.net