در پاسخ به نکاتی توجه کنید . 1.        در روایات  بر خواندن آیه الکرسی هنگام سفر و بیرون رفتن از خانه تاکید زیادی شده است .
2.        خواندن سوره حمد و نیز معوذتین ( سوره فلق و ناس ) نیز هنگام سفر مورد سفارش است .

3. مطالعه مطلب زیر نیز در رابطه با سفر و آداب ان مفید   است .
آداب سفر در اسلام

در دین مبین اسلام هم تشویق به سیر و سفر شده و هم برای آن آداب بسیاری بیان شده است. آداب سفر را می توان به آداب قبل از سفر و آداب در سفر تقسیم کرد .

اهمیت سفر در آیات و روایات
در قرآن کریم پنج بار کلمه سیروا آمده که با این عبارت خداوند دستور به سیر و سفر در روی زمین را داده است. مانند این آیه شریفه :  قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللهُ یُنْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللهَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ . بگو: «در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند (به همین گونه) جهان آخرت را ایجاد مى کند؛ یقیناً خدا بر هر چیز توانا است!( ۱ )
در کتاب آداب الدینیه فصل سیزدهم بیان آداب مربوط به مسافرت آمده است: رسول خدا صلّى الله علیه و آله و سلّم فرمود: مسافرت کنید تا سالم بمانید .
و حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: یکى از حکمت هاى آل داود علیه السلام آن است که عاقل باید کوچ ننماید مگر در سه صورت: بدست آوردن توشه آخرت، اصلاح زندگى، لذت غیر حرام.( ۲ )
 
آداب قبل از سفر
الف. زمان های مناسب سفر
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس مى خواهد سفر برود روز شنبه مسافرت کند، اگر در روز شنبه سنگى از کوهى سقوط کند خداوند آن را به جاى خود برمى گرداند .
و یا آن که در روز سه شنبه مسافرت کن، زیرا سه شنبه روزى است که خداوند آهن را براى حضرت داود علیه السلام نرم نمود. و یا روز پنج شنبه مسافرت کن چون پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله روز پنج شنبه مسافرت مى نمود، و آن روزى است که خداوند و پیامبر و فرشتگان آن را دوست مى دارند.( ۳ )
ب. دادن صدقه و خواندن آیت الکرسی
حسن بن محبوب از عبدالرّحمن بن حجّاج روایت کرده است که گفت امام صادق علیه السّلام فرمود: صدقه بده، و هر روز که بخواهى به سفر برو .
حمّاد بن عثمان روایت کرده است که از امام صادق علیه السّلام پرسیدم: آیا سفر در روزهاى مکروه، مانند چهارشنبه و غیر آن، کراهت دارد؟ امام فرمود: سفرت را با صدقه آغاز کن، و هر وقت قصد کنى راهى سفر شو، و آیة الکرسى را بخوان .( ۴ )
  آیة الکرسى را خوانده و حمد و ثناى الهى را بجاى آورده و بر پیامبر اکرم صلوات بفرست و این دعا را بخوان: «اللّهمّ إنّی خرجت فی هذا السّفر بلا ثقة منّی لغیرک و …
ج. حسابرسی مالی و وصیت کردن
هر گاه وقت مسافرت نزدیک شده و آماده حرکت کردن شدى لازم است که کارهاى خود را مورد دقت قرار داده، و پیوند بین خود و مردم را رسیدگى کرده و آنچه بین تو و افرادى که با آنان معامله دارى حسابرسى کرده و خود را از تمام حقوق مردم برهانى. سپس به کارهاى خانواده و کسانى که نفقه آنان بر عهده شما است توجه کرده، و خرج آنان را به صورت معتدل براى مدت سفر خود تهیه و به آنان بدهى، سپس آنان را به آنچه تو را به خداوند نزدیک مى کند سفارش نموده و این وصیت را نزد شخص مورد اعتماد خود قرار ده. سفر خود را با مقدارى صدقه – کم یا زیاد – آغاز کن.( ۵ )
د. خواندن دو رکعت نماز و دعا
و دو رکعت نماز را با هر مقدارى از قرآن که مى خواهى در آنها بخوانى گزارده و از خداوند براى سفر خود خوبى را مطالبه نماى. سپس آیة الکرسى را خوانده و حمد و ثناى الهى را بجاى آورده و بر پیامبر اکرم صلوات بفرست و این دعا را بخوان : « اللّهمّ إنّی خرجت فی هذا السّفر بلا ثقة منّی لغیرک و … ( ۶ )
مرحوم مجلسی می نویسد: در روایتى منقول دیدیم که چون پیش از سفر صدقه دهد گوید: بار خدایا من با این صدقه سلامت خودم و سفرم و هر چه همراه دارم خریدم مرا و هر چه با من است سالم دار و به خوبى و خوشى به مقصد برسان، و پس از صدقه هم وارد است :
لا اله الا الله الحلیم الکریم، لا اله الا الله العلى العظیم سبحان الله رب السموات السبع و رب الارضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ و صلى الله على محمد و آله الطیبین الطاهرین.( ۷ )
 
آداب در سفر
حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام به ابوذر فرمود: … جوانمردى در شش چیز است سه تاى آن در سفر و سه مورد دیگر در حضر است. آن سه که در حضر است: خواندن قرآن، آباد کردن مسجد و مردم را برادر گرفتن در راه خدا، و اما آن سه که در سفر است بخشیدن زاد و توشه به همراهان، اخلاق نیکو، خوش رفتارى با همراهان . ( ۸ )
– ابراهیم بن عبد الحمید از امام کاظم(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: سه کس را پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) لعنت کرد: کسى که توشه راه خود را به تنهایى بخورد و کسى که در بیابان به تنهایى سفر کند و کسى که در خانه به تنهایى بخوابد .
فرمود: حق مسافرى که مریض شود بر همراهانش این است که سه روز به خاطر او توقف کنند (که اگر خوب شد او را با خود ببرند وگرنه او را نزد خانواده اش رها کنند و خود به سفر بروند). ( ۹ )
از امام باقر – علیه السّلام- نقل است که، لقمان در مقام اندرز به پسرش گفته است :
« پسر جان! چون با عده اى سفر کنى زیاد با آنها مشورت کن. بسیار در رویشان بخند. دعوتشان را بپذیر. اگر کمک خواستند کمک کن. و در نکوکارى و نماز و سخاوتمندى بر آنان سبقت گیر. مرکب و مال و توشه ى خود را در اختیارشان گذار. اگر حرکت کردند حرکت کن. اگر کار کردند کار کن. از بزرگتر اطاعت کن. اگر بتوانى تا از غذا صدقه ندهى، نخور. تا سوار مرکبى تلاوت قرآن کن. و مادامى که مشغول کارى هستى تسبیح گوى. و هنگامى که کارى ندارى دعا بخوان». «پسر جان! زودرنج و بداخلاق و بى صبر نباش، که با این صفات هیچ رفیقى برایت نمى ماند. خود را به صبر و تأنى در کارها وادار.» ( ۱۰ )
در پایان روایتی در فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام تا زائرانش قدر لحظات زیارت را بیشتر بدانند :
یاسر خادم از امام رضا(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: بار سفر به سوى زیارت قبور، بسته نشود مگر براى زیارت قبور ما، آگاه باشید که من از روى ستم با زهر کشته مى شوم و در دیار غربت دفن مى شوم، پس هر کس براى زیارت من بار سفر بندد، دعاى او مستجاب و گناه او آمرزیده مى شود. ( ۱۱ )
 
پی نوشت ها :
۱ ٫ سوره عنکبوت/ ۲۰ ، ترجمه آبت الله مکارم
۲ ٫ الآداب الدینیة للخزانة المعینیة ،شیخ طبرسى، متوفی ۵۴۸ ق ، ترجمه احمد عابدى ، صص   ۳۲۷ و ۳۲۸ ، ناشر: زائر، چاپ قم
۳ ٫ همان، ص ۳۲۷
۴ ٫ من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ترجمه غفارى   ،ج ۳   ،ص   ۱۳۸
۵ و ۶ ٫ الآداب الدینیة للخزانة المعینیة با ترجمه عابدى، ص ۳۲۹
۷ ٫ آداب و سنن، ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ،ص ۱۴۴
۸ ٫ ارشاد القلوب، ترجمه رضایى، ج ۱ ،ص   ۱۷۶
۹ ٫ خصال، ترجمه جعفرى، ج ۱ ، ص   ۱۴۵
۱۰ ٫ نصایح، احمد جنتی، صص ۶۱ و ۶۲ ، انتشارات الهادی
۱۱ ٫ خصال، ترجمه جعفرى، ج ۱ ، ص ۲۱۷
سیدروح الله علوی ؛ گروه دین تبیان
منبع : www.tebyan.net