حجت الاسلام سید محمدرضا حسن زاده طباطبایی از کارشناسان عرصه ادیان ، طی نوشتاری با عنوان “سای بابا ، شخصیت ، فریب ها و ادعاها” ، به نقد فرقه انحرافی سای بابا پرداخت . در این نوشتار آمده است:

چنان که در خبرها نیز شنیده یا خوانده اید، باگوان شری ساتیا سای بابا که خود را خدای خالق و هستی‌بخش می‌پنداشت، ۱۱ سال زودتر از پیش‌بینی خود، طعم مرگ را چشید تا یک خدای دروغین دیگر رسوا شود.وی بنیانگذار نحله شخصی و انحرافی موسوم به سای بابا است و مرگ، چند روز پیش در ۸۵ سالگی به سراغ او آمد. مرگی که موجب شد یکی از صدها نیرنگ‌ «سای بابا» برملا شود؛ چرا که پیش‌گویی کرده بود در سن ۹۶ سالگی خواهد مرد و هشت سال بعد روح او در جسمی دیگر در شهر میسور به بدن فردی دیگر منتقل خواهد شد.

سای بابا کیست؟

حدود ۱۸۰ سال قبل در هند فردی به نام شیردی بابا معروف شد. وی یک روحانی با ایمان بود و انسان ها را به نیکی و افکار و رفتار درست دعوت می کرد. در آن زمان مردم توجه زیادی به شیردی بابا نکردند و حکومت ها او را طرد کردند. شاید یکی از دلایل این برخورد هندی ها با شیردی بابا این بود که او به اسلام علاقه زیادی داشت و بعضی از تعالیم او از اسلام گرفته شده بود. اما سال ها بعد از وفات شیردی بابا عده ای با حمایت و برنامه ریزی دولت های استعمارگر، جانشین تازه ای برای شیردی بابا پیدا کردند و او را ملقب به سای بابا کردند.

«باگوان شری سای بابا» یا همان « یا سو آمی ساتیا سای بابا» در ۲۳ نوامبر ۱۹۲۶ در یکی از ایالت های هندوستان به دنیا آمد. سای بابا در سن چهارده سالگی، مدعی شد روح خداوند در جسم او رفته است و علنا گفت که برای هدایت انسان‌ها بر روی زمین ظهور کرده‌است و تلاش وی بر این است که با نگاهی پلورالیستی همه پیروان ادیان را به سمت خویش بکشاند.

وی بیش از پنجاه میلیون نفر را تنها تا سال ۱۹۸۵ به مریدی خود در آورده بوده است. اما سای بابا به جذب مسلمانان و مسیحیان توجه ویژه ای نشان می داد که نکته قابل تاملی است.

او خودش را سای بابا نامید و گفت که تجسم بعدی “شیر دی سای بابا” است که درویشی مسلمان بوده و ده ها سال پیش در ایالت”ماهاراشترا” سکونت داشته است.

اولین چیزی که در اسم سای بابا جلب توجه می کند شایبه ی فارسی بودن این اسم است. سای بابا شکلی دیگر از همان (شاه بابا) ی خودمان در زبان فارسی است که با کمی تحریف و تغییر در زبان های اردو و هندی به این شکل تلفظ می شود.

علاوه بر نکته ای که در نام این شخص در ارتباط با اسلام وجود دارد ، به طور کلی این شخصیت را بسیار به اسلام پیوند می زنند و این مساله در سخنرانی ها ، نام گذاری ها و تبلیغات این فرقه انحرافی شرق آسیایی ، مشهود است.

سای بابا در ایران نیز مریدان بسیاری دارد که او را می پرستند. سایت رسمی وی به زبان فارسی به نام ایران بابا نیز بسیار فعال است و از ظاهر آن مشخص است که سرمایه گذاری زیادی روی آن صورت گرفته است.

این سایت به صورت کاملا رایگان به تولید محتوای ارائه شده از سوی سای بابا در بین ایرانیان می پردازد. تا کنون نزدیک به یک صد نرم افزار و لوح فشرده تبلیغی از سای بابا به زبان فارسی با شمارگان بالا در کشور توزیع شده است .

مهربابا

در دوره های قبل تر سای بابا کمتر در ایران شناخته شده بود، اما شخصی از گروه وی به نام مهربابا نزد مریدانش در ایران بسیار معروف بود.

مهربابا سه بار به ایران سفر کرد یکبار در ژانویه ۱۹۲۴ که با کشتی از بمبئی به بندر بوشهر رسید و به سبب بیماری همراهانش به سرعت به هند بازگشت. بار دوم در سپتامبر ۱۹۲۸ که در این سفر از شهرهای خرمشهر، دزفول، خرم‌آباد، ملایر، اصفهان، یزد، کرمان، بم و دزد آب (زاهدان) دیدن نمود.

مهربابا در این سفر ملاقات‌هایی با ایرانیان داشت و مریدانی چند را جذب کرد سپس از راه زمینی و از بین راه کویری دزدآب و بعد از طریق قطار به هند بازگشت. در اول ژانویه ۱۹۳۱ مهربابا برای سومین بار با قطار راهی ایران شد. تبلیغات ، حضور و توجه ویژه مهربابا به ایران سبب شد تا الان زمینه پذیرش سای بابا در ایران به راحتی فراهم باشد و سایت ها و نرم افزارها و تبلیغات گسترده و موثری از این ها را شاهد هستیم.

سای بابا چند روز پیش در سن هشتاد و پنج سالگی درگذشت. وی در روستای پوتاپارتی در جنوب هند در ایالت «آندرا پرادش» زندگی می کرد و در اواخر عمر به بیماری مبتلا شده و در بیمارستان پوتاپارتی در همین ایالت ، به علت مشکلات تنفسی بستری بود و میلیون ها نفر از پیروانش اطراف این بیمارستان تجمع کرده بودند.

سای بابا برای دعوت خود معبد بزرگی به نام پراشانتی نیلایام به معنای آشیانه ی صلح برین، تأسیس کرده بود که به مناسبت اعیاد همه ی ادیان، هم چون کریسمس، عید فطر، عید نوروز، سال نوی چینیان و اعیاد هندو ها مراسمی را برگزار می کرد.

ویژگی های برجسته در مکتب انحرافی سای بابا

۱٫ تناسخ و انکار معاد: سای بابا به تناسخ معتقد است و بر این اساس پیش گویی کرده است که در سن ۹۶سالگی این جسم خود را ترک خواهد کرد و هشت سال بعد روح او در جسمی دیگر در شهر میسور به بدن فردی دیگر منتقل خواهد شد. در حالی که خداوند متعال با مرگ وی ، میان حقیقت و دروغ بزرگی که گفت ،‌یازده سال فاصله انداخت. و مَکَرُوا و مَکر الله و الله خیرُ الماکرین.

تناسخ از ویژگی های مشهور ادیان شرق آسیا است. بر اساس اعتقاد خرافی تناسخ روح انسان در چرخه های متوالی بازپیدایی تحت تاثیر قانون کارما در صعود یا تنزل است تا این که با تلاش از حذف کارما از این دریای سامسارا نجات یافته و به موکشا و رهایی برسد.

ادیان الهی مانند زرتشت ، یهودیت ، مسیحیت و اسلام همگی این اعتقاد باطل را مردود می دانند و کتاب های بسیاری نیز در نقد آن نوشته شده است .

۲٫ پلورالیسم عرفانی: معنویت آیین سای بابا بر مبنای کثرت گرایی عرفانی تبلیغ می شود. وی تصریح می کند که همه ی ادیان حق اند و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند، هر چند دین خود ساخته ی خویش را کامل ترین آنها می داند و آن را به منزله ی صد می داند که چون کسی آن را داشته باشد، حقیقت همه ی ادیان دیگر را که همگی از صد کمتر هستند، خواهد داشت. این در حالی است که همین آقای سای بابا اجازه گرایش به اسلام یا ادیان دیگر را به پیروانش نمی دهد و در عین حال از آنان می خواهد که برای تاثیر پذیرفتن از آموزه هایش ، باید دست از همه ی باورهای ذهنی و درونی پیشین خود بردارند و بدین ترتیب کثرت گرایی را معنا می کند!

۳٫ شعبده و جادو: بسیاری از مردم گمان می کنند کارهای خارق العاده نشانه ی حقانیت یک مکتب می تواند باشد. مدعیان و سود جویان نیز از همین سادگی مردم سوء استفاده کرده و با قدرت هایی که به دست می آورند، سعی می کنند با انجام کارهایی که از توان عموم مردم خارج است و یا پیشگویی ها و پیش بینی هایی درباره ی حوادث روز مره، چنین جلوه دهند که همه ی سخنان آنان حق است و مهر تأیید الهی دارد. هرگز نمی توان انجام کارهای خارق العاده را نشانه ی حقانیت و درستی راه و روش یک عارف دانست. هر چند برخی از کارهای خارق العاده در اثر توانمندی ها و استعدادهای خدادادی است؛ اما بسیاری از آنها معلول ریاضت ها و تمرین روحی و گاهی شیطانی است. توضیح این که، روح انسانی دارای قدرتی خارق العاده و شگفت انگیز است. هر انسانی اگر بتواند غرایز حیوانی را سر کوب نماید، می تواند از قدرت خارق العاده ی روح خود استفاده کند.

کارهای خارق العاده ی ارزش دارد که در سایه ی عمل به دستورات الهی به دست آمده باشند، هر چند هیچ عارف حقیقی عملی را برای دستیابی به کارهای خارق العاده انجام نمی دهد، زیرا عرفان حقیقی چیزی جز معرفت و تقرب به خدا نیست.

نقل شده است عده ای نزد یکی از عرفا رسیدند و برخی از کرامات او را در نزد خود او بازگو کردند. به او گفتند: بر سر آب می روی؟ گفت: چوب پاره ی بر آب برود. گفتند: در هوا می پری؟ گفت: پندگان در هوا می پرند. گفتند: به شبی به کعبه می روی؟ گفت: جوگی در شبی از هند به دماوند می رود. گفتند: پس کار مردان چیست؟ گفت: آن که دل در کس نبندد جز خدای.

حال یکی از شاخصه های اصلی مکتب انحرافی سای بابا که به واسطه آن میلیون ها انسان را به خود جذب کرده است ، استفاده از همین جادو و شعبده بوده است که البته در این مسیر از هیچ گونه تقلبی فروگذار نکرده است و فریب های خود را تحت عنوان قدرت الهی تبلیغ می نماید. فیلم های مستند بسیاری در نقد و آشکار نمودن فریب های سای بابا ساخته و منتشر شده است.

4. ادعای الوهیت: باگوان شری که در کودکی نمی توانست مگسی را از خود برماند، اکنون مدعی است که خدای خالق، برهما، خدای هستی بخش و … در او حلول کرده است. وی مردم را به ستایش و پرستش خویش فرا می خواند و ساده دلان نیز در برابرش زانو می زنند و در ایران نیز صدها پیرو فریب خورده، او را می پرستند. او به هوادارانش این متون و اذکار را توصیه می کند، تا در حالت آرامش و توجه کامل در برابر او بخوانند:

خودتان را محصور من بدانید، به من مشغول باشید

جنون بابا را در زندگی تان خلق کنید، باور کنید که از این جنون شیرین تر نیست

به عشق هم عادت کردیم، همه این سال ها، فرم های مختلفی از عشق را برای شما گرفتم

مثل کودکی پرورش تان دادم، مثل پدر و مادر ی عاشق، تا رشد کنید

من فرم برادر و خواهرتان را به خود گرفتم… .

من آمده ام تا سعادت بدهم، من آمده ام تا ببخشم

هیچ منظور دیگری از موجودیت من نیست

همه اضطراب و مشکلات خود را به من بسپارید، و از من آرامش بگیرید بیا و مرا پیدا کن، و خودت را پیدا کن

از نزدیک به من نگاه کنید، به فراسوی فرم بدن و درون نگاه کنید

۵٫ تجاوز جنسی: در یکی از مستندهای متعددی که بی بی سی و برخی دیگر از رسانه های اروپایی علیه سای بابا ساخته اند ، وی متهم به سوء استفاده جنسی از برخی مریدان خود برای بیش از ۳۰ سال شده است. گزارش بی بی سی حاوی مصاحبه با برخی از خانواده‌هایی است که از مریدان سای بابا بوده‌اند و به شرح چگونگی تهدید‌های وی و بهره برداری جنسی از آنان پرداخته شده. در این مستند ، بی بی سی حجم تخلفات سای بابا را به حدی می داند که نیاز به دخالت دولت‌های مختلف در برابر آن را ضروری شمرده است.

۶٫ مسیحیت زدگی: با این که سای بابا در بسیاری از گفته ها و رفتارهای خود اسلام را هدف گرفته بود ، اما یکی از ویژگی های شاخص وی استفاده از تعالیم مسیحیت در حرف هایش است که نشان می دهد او بیشتر تحت تاثیر سیاست های استعمارگران مسیحی بوده که ده ها سال هند را استعمار کرده بودند.

۷٫ تطمیع مریدان: سای بابا قصر بسیار بزرگی در هند داشت که هر پنج شنبه از قصرش بیرون می آمد و با تردستی جواهری یا از هوا برایش می آمد یا با استفراغ پیاپی، جواهری را از درون دل خود بیرون می آورد و سپس آن جواهر را به یکی از مریدانش می داد و باز هفته بعد عده ی زیادی منتظر او می ماندند تا شاید قطعه طلایی گیرشان بیاید.

تخت های طلای سای بابا نیز دیدن داشت و افراد زیادی از سراسر دنیا فقط برای تماشای شکوه و جلال تخت وی در دیدارهای عمومی او شرکت می کردند:

آنچه باعث تاسف و تاثر است این است که شخصیتی که موفق شد ده ها میلیون انسان را به مکتب انحرافی خود جذب نماید ، آن چنان که باید مورد مطالعه و پژوهش حوزه های علمیه قرار نگرفت. در نقد مکتب و شخصیت او که در ایران اسلامی مورد توجه قرار گرفته است ، نه کتابی شایسته و در خور از سوی حوزه علمیه ارائه شده است و نه نقدی رسانه ای جامع و مطلوب.

این مشکل تنها به سای بابا نیز منحصر نمی شود. بلکه مدعیان بسیاری هستند که بدین ترتیب وجود دارند ، آن گونه که باید ، افکار و اندیشه هایشان در بوته نقد گذاشته نمی شود تا جوانان در دام فریب هایشان گرفتار نیایند. این نیز حاصل نمی شود جز این که نگاهی بین المللی جریان های فکری و عقیدتی داشته باشیم و اگر فرقه ای در آن سوی دنیا شکل گرفت ، توجه به آن را جدای از وظیفه خود محسوب ننماییم. این در حالی است که کتاب های متعددی در نقد افکار و اندیشه های سای بابا در کشورهای غربی منتشر شده است اما متاسفانه در کشور ما به جای ترجمه این گونه آثار ، به ترجمه سخنرانی ها و آثار مروج فرقه سای بابا اقدام می گردد.

پرسمان دانشجوئی