درد در نواحی مختلف پا 

پاها هر روز انسان را از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر جا به جا می‌کنند، ولی فرد معمولاً تا زمانی که این اندام بدن احساس درد نداشته باشد، به آن توجه نمی‌شود.

زمانی که درد کف پا پدیدار می‌شود، فرد به دنبال راهی برای رهایی از این درد خواهد بود. اما برای اینکه بهترین روش درمانی به کار گرفته شود، لازم است که مشکل به درستی شناخته شود. اولین نکته که باید شناسایی شود این است که کدام قسمت پا احساس درد می‌کند؟

درد کف پا می تواند در نتیجه عوامل مختلف ایجاد شود. انحنای کف پا کنترل نحوه توزیع فشار در ناحیه پا را در هنگام انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن بر عهده دارد. در صورتی که انحنای کف پا یا بافت های نرم اطراف آن دچار مشکل شوند، امکان احساس درد در همه نقاط پا، زانو، یا پایین کمر وجود دارد. درد کف پا همچنین هنگام ایستادن یا راه رفتن برای دوره های طولانی ایجاد می گردد. این شرایط اغلب به خاطر ضعف و سفتی عضلات و تاندون هایی که انحنای کف پا را حفظ می کنند، ایجاد می شوند.
 

درد کف پا علل بسیار مختلفی دارد که به دو دسته  تقسیم میشود :

۱- درد های راجعه یا به اصطلاح رادیکولر؛
علت درد کف پا و مچ پا در این موارد بدلیل انتشار از نقاط دیگر است. برخی از شایعترین علل این درد ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

– دیسک کمر .
– دیسک گردن.
– بیماری ام اس.
– کلیه بیماری های درگیر کننده سیستم عصبی مرکزی.
– برخی بیماری ها و آسیب های زانو.
– برخی بیماری ها و آسیب های لگن.
 
۲- درد های ناشی از بیماری های خود پا؛
بسیاری از مراجعه کنندگان دنبال پاسخ این سوال هستند که درد کف پا از چیست ؟

بطور خلاصه شایعترین علل ایجاد درد پا موارد زیر می باشد که در ادامه به اختصار توضیح خواهم داد.

– خار پاشنه یا به اصطلاح فاشیت پلانتار.
– کف پای صاف یا فلت فوت
– کف پای قوس زیاد یا های آرک فوت
– بونیون
-متاتارسالژی
– انواع آرتریت های التهابی و غیر التهابی
– بورسیت ها
– انگشت چکشی
– میخچه و زگیل
– مورتون نروما
– نروپاتی دیابتی
– انواع تومرهای کف پا
– ناخن داخل گوشت
– عفونت ها
– ضربه ها و شکستگی های حاد و مزمن
– و غیره….
در ادامه سعی میکنم به طور خلاصه در باره هر یک از موارد فوق توضیح دهم. توضیحات کاملتر را میتوانید با کلیک روی هر کدام بدست آورید.

درد پاشنه‌ی پا

اگر فرد در ناحیه‌ی پاشنه‌ی پا احساس درد داشته باشد، فرد احتمالا به پلانتار فاسیتیس یا درد پاشنه‌ی پا مبتلا است. یک التهاب در گروهی از تاندون ها و رباط‌ها به وجود آمده و در نهایت باعث ایجاد این درد می‌شود‌. معمولاً این درد در صبح هنگام ،زمانی که فرد به تازگی از تخت برخاسته بیش‌تر از سایر مواقع است. فرد می‌تواند این درد را در پاشنه و یا در قوس کف پا احساس کند.

برای درمان آن:
* به پاهای خود استراحت دهید
* اجازه ندهید که ماهیچه‌های پا و پاشنه‌ی پا کشیده شده و منقبض شوند
* داروهای مسکن مصرف کنید
* کفش‌هایی که به خوبی از قوس کف پا پشتیبانی کرده و دارای کفی مناسب هستند را خریداری کنید.
 

درد خار پاشنه (Heel spurs )

یکی دیگر از دردهای پا است. در درد خار پاشنه شاهد رشد استخوان کف پاشنه‌ی پا هستیم. افراد به دلیل پوشیدن کفش نامناسب، راه رفتن و حالت ایستادن غلط و یا حتی به واسطه‌ی فعالیت‌های ورزشی همچون دویدن به این عارضه مبتلا خواهند شد. فرد مبتلا به درد خار پاشنه در هنگام راه رفتن و یا حتی ایستادن درد زیادی را تحمل خواهد کرد. بسیاری از مردم خارپاشنه دارند ولی همه درد خاصی را احساس نخواهند کرد. افرادی که دارای کف پای صاف هستند و افرادی که دارای قوس کف پای زیادی هستند، بیش‌تر از سایر افراد به درد خار پاشنه مبتلا خواهند شد.

برای درمان آن:
* استفاده از کفی‌های مناسب در کفش که برای تهیه‌ی آن‌ها از عکس‌برداری سه بعدی پا استفاده می‌شود.
* استفاده از کفش مناسب با کفی مناسب
* استفاده از داروهای مسکن
* استراحت دادن به پا
* درمان‌های فیزیوتراپی 

اگر فرد هنوز احساس درد داشته باشد، بهتر است که با پزشک خود مشورت کند

گاهی کبودی‌های عمیقی در قسمت زیرین انگشتان پا ایجاد می‌شود که معمولاً دلیل آن برخورد به اجسام سخت است. دردی که در این مواقع فرد احساس می‌کند مانند راه رفتن بر روی سنگ‌های کوچک است. این درد به آرامی از بین می‌رود.

برای درمان آن:
* به پا استراحت دهید
* بر روی ناحیه‌ی مورد نظر یخ بگذارید
* از داروهای مسکن استفاده کنید

شکستگی پاشنه‌ی پا

این عارضه معمولاً در اثر سقوط یا افتادن و تصادف رانندگی ایجاد می‌شود. بر اثر این عارضه استخوان پاشنه‌ی پا نه تنها می‌شکند بلکه امکان قطعه قطعه شدن آن هم وجود دارد. درد پاشنه‌ی پا، کبودی، تورم و راه رفتن دشوار از علایم اصلی شکستن استخوان پاشنه‌ی پا هستند.

برای درمان آن: 
* به پاشنه‌ی پا فشار وارد نکنید، حتی در صورت لزوم از عصا استفاده کنید
* با استفاده از پدهای مخصوص از پاشنه‌ی پا محافظت کنید
* از مچ بند پا و یا آتل پا استفاده کنید
* از پزشک خود بخواهید که داروهای مسکن مناسب را برای شما تجویز کند
* درمان فیزیوتراپی را شروع کنید

اگر هنوز احساس درد داشتید، از پزشک خود بخواهید که سایر روش‌های درمانی همچون جراحی را بررسی کند.

درد توپ کف پا (Ball of Foot Pain)

در متاتارسالژیا Metatarsalgia فرد درد و التهاب زیادی را در ناحیه‌ی توپ کف پا احساس می‌کند. پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ دلیلی برای این عارضه است. گاهی انجام حرکات ورزشی مانند پریدن و یا دویدن به شیوه‌ای نامناسب هم می‌تواند عاملی برای این درد باشد. 

برای درمان این عارضه باید:
* داروهای مسکن مصرف شود
* بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ گذاشته شده و پا استراحت داده شود.
* کفش مناسب پوشیده شود

مورتون نوروما 

در این عارضه اطراف عصبی که بین انگشت سوم و چهارم پا وجود دارد، ملتهب شده و باعث گزگز کف پا می‌شود. در این عارضه فرد علاوه بر احساس درد در ناحیه‌ی کف پا، احساس بی حسی را هم تجربه خواهد کرد. زنان به دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلند بیش‌تر از مردان این عارضه را تجربه خواهند کرد. 

برای درمان:
* کفش‌هایی باید پوشیده شود که قسمت داخلی آن کم‌ترین فشار را به عصب مربوطه وارد کند.
* مصرف داروهای استروئیدی یا تزریق دیگر داروها به داخل پا
* مصرف قرص‌های مسکن
* جلوگیری از پوشیدن کفش پاشنه بلند
* پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی را به عصب کف پا وارد می‌کنند
* بررسی راه درمانی جراحی توسط پزشک معالج
 

درد استخوان کنجدی پا (Sesamoiditis)

در نزدیکی انگشت بزرگ پا دو استخوان کوچک قرار دارند که تنها به وسیله‌ی تاندون‌ها به هم متصل هستند. به این استخوان‌ها کنجدی اطلاق می‌شود، زمانی که تاندون‌های اطراف این استخوان‌ها آسیب ببیند و یا ملتهب شود، این عارضه ایجاد می‌شود. این عارضه در دونده‌ها و رقصنده‌های باله بسیار شایع است. 

برای درمان:
* به پا استراحت دهید
* بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
* در زیر انگشتان پا پد‌های مخصوص قرار دهید
* انگشت شصت را با چسب به سایر انگشتان بچسبانید و اجازه دهید تا مفاصل درمان شوند.
* کفش‌هایی با پاشنه‌های کوتاه بپوشید
* در صورت صلاح دید پزشک استروئید تزریق کنید
 

درد قوس کف پا 

پلانتار فاسیتیز  یا درد پاشنه‌ی پا یکی از عوامل اصلی درد قوس کف پا به شمار می‌رود. این عارضه علاوه بر پاشنه می‌تواند قوس کف پا را هم درگیر کند. برای درمان هم از تزریق استروئید و داروهای بی حسی موضعی استفاده می‌شود. 

۱- کف پای صاف منعطف: کف پای صاف منعطف کودکان  که یکی از علل شایع مراجعه خانواده ها می باشد، معمولا بدون درد است. با گذر زمان و عدم استفاده از کفش و کفی مناسب و درمان به موقع میتواند باعث تاندونیت و درد در قسمتی از پا که در تماس با زمین است بشود.

۲- کف پای سخت :کف پای صاف غیر منعطف در اغلب موارد میتواند باعث ایجاد درد در کل کف پا شود. درمانهای مختلفی از تغییر کفش و کفی مناسب تا تزریق ازون و کورتون و جراحی در صورت تشخیص پزشک برای شما ممکن است تجویز شود.

کف پای صاف (flat feet)  زمانی که در هنگام ایستادن و یا راه رفتن کف پا به صورت کامل بر روی سطح زمین قرار داشته باشد، این عارضه رخ می‌دهد و باعث ایجاد درد در پا می‌شود. کف پای صاف با پوشیدن کفش‌هایی که دارای کفی مخصوص هستند، استراحت دادن به پا، گذاشتن یخ بر روی پا و استفاده از عصا یا فیزیوتراپی قابل درمان است. در موارد حاد اما جراحی توصیه می‌شود. 

درد انگشتان پا

نقرس (Gout) یک فرم از التهاب مفاصل است که باعث ایجاد درد در انگشتان پا می‌شود. کریستال‌ها در مفاصل انگشتان پا تجمع پیدا می‌کنند و باعث ایجاد درد شدید و تورم می‌شوند. معمولاً انگشت بزرگ پا بیش‌تر درگیر می‌شود.

برای درمان:
* به پا استراحت دهید
* بر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
* داروهای غیر استروئیدی (NSAIDs) یا پردنیزون (prednisone) مصرف کنید
* غذاهایی که باعث وخیم شدن نقرس می‌شوند را مصرف نکنید.

انحراف انگشت بزرگ پا : بونیون( bunion) یک برآمدگی استخوانی است که روی مفصل در پایه انگشت شست پا بروز می کند. هر فردی می‌تواند به این عارضه دچار شود، خصوصاً اگر کفش‌های تنگ به پا کند. افراد مبتلا به این عارضه معمولا به عارضه‌ی انگشت چکشی پا  هم دچار هستند. سعی کنید که کفش راحتی انتخاب کنید، اگر هنوز درد وجود داشته باشد، پزشک گزینه‌ی جراحی را پیشنهاد می‌کند. 

در انگشت چکشی پا (hammertoes): انگشت دوم، سوم یا چهارم از مفصل دوم خم می‌شود و شکلی مانند چکش پیدا می‌کند. اگر ماهیچه‌ها از بالانس کافی برخوردار نباشند یا فرد کفش‌های تنگ به پا کند، این مشکل رخ خواهد داد. بهتر است کفش‌هایی پوشیده شود که دارای نوک تیز نباشند تا انگشتان پا فضای کافی در اختیار داشته باشند. 

در انگشت چنگالی پا (Claw toe): نوک انگشت به سمت بالا یا پایین خم شده و امکان صاف شدن دوباره ندارد. بر اثر بیماری‌هایی همچون دیابت یا بر اثر مصرف بیش از اندازه‌ی الکل، سیستم عصبی آسیب دیده، ماهیچه‌ها ضعیف شده و این مشکل رخ می‌دهد. اگر این مشکل درمان نشود، باعث بروز پینه در پا خواهد شد

در انگشت چمنی (Turf toe): قسمت پایه‌ی انگشت بزرگ پا دردناک خواهد بود. در واقع این عارضه نوعی شکستگی استخوان کنجدی پا محسوب می‌شود.

شکستگی انگشت پا: در واقع نوعی از شکستگی استخوانی است که می‌تواند استخوان هر کدام از انگشت‌های پا را درگیر کند. اگر شکستگی‌ها در حد ترک خوردگی باشد، تنها استراحت و گذاشتن یخ بر روی محل آسیب دیده و مصرف داروهای مسکن کفایت می‌کند.برای شکستگی‌های وخیم تر اما گاهی نیاز به جراحی وجود دارد. 

آرتروز شست پا یا شست پای سفت :همان‌گونه که از نامش پیداست انگشت بزرگ پا را درگیر می‌کند. علایم و شدت درد این عارضه به مرور زمان بدتر خواهد شد. برای درمان این مشکل باید داروهای مسکن و تمرین‌های کششی پا انجام شود.

میخچه و پینه :میخچه‌ ضخیم‌شدگی‌ یا برجستگی‌ لایه‌های‌ خارجی‌ پوست است‌، که‌ معمولاً روی‌ نواحی‌ استخوانی‌ مثل‌ مفاصل‌ انگشتان‌ پا به‌ وجود می‌آید. پینه‌  اما ضخیم‌شدگی‌ بدون‌ درد پوست‌ است که‌ در اثر فشار یا تحریک‌ مداوم‌ به‌ وجود می‌آید.
 

درد در حاشیه‌ی خارجی پا

 در حاشیه‌ی خارجی پنجمین استخوان متاتارسال یا کف پایی قرار دارد که معمول‌ترین استخوانی است که دچار شکستگی می‌شود. معمولاً بعد از اینکه ضربه‌ای به پا وارد شد، فرد احساس درد، تورم و کبود شدن در حاشیه‌ی خارجی پای خود خواهد داشت. اگر احساس می‌کنید استخوانی در این ناحیه شکسته است باید به پزشک مراجعه کرده و عکس رادیولوژی از پای خود تهیه کنید. 

برای درمان:
* داروی مسکن مصرف کنید
* به پا استراحت داده، بر روی آن یخ قرار داده و آن را بالا نگه دارید.
* بر روی پای آسیب دیده قدم نزنید
* امکان جراحی را با پزشک خود مطرح کنید
* اتل یا گچ گرفتن پا توصیه می‌شود.
 

تاندونیت تیبیال خلفی

عضله ساقی خلفی نقش بسیار مهم در حمایت از انحنای میانی کف پا دارد. مشکل تاندونیت تیبیال خلفی معمولاً به خاطر استفاده زیاد از این عضله در هنگام انجام فعالیت هایی مثل ورزش های دارای سطح تماس بالا همچون فوتبال یا تنیس یا در نتیجه آسیب دیدگی هایی مثل زمین خوردن ایجاد می شود. این شرایط باعث التهاب تاندون یا حتی پارگی آن می شود و می تواند باعث درد در ناحیه کف پا شود. این درد معمولاً با انجام فعالیت یا در هنگام ایستادن به مدت طولانی تشدید می شود. در صورتی که این مشکل ادامه داشته باشد، بخش داخلی پا ( انحنا یا قوس میانی کف پا ) به تدریج انحنای خود را از دست می دهد و این شرایط در نهایت باعث صاف شدن کف پا خواهد شد.

یک آزمایش ساده برای تشخیص این شرایط ایستادن بر روی یک پا و بلند کردن بدن بر روی سر انگشتان است. در صورتی که فرد نتواند این کار را انجام دهد، احتمالاً به مشکل تاندونیت تیبیال خلفی دچار شده است. روش های درمان قابل استفاده در این حالت معمولاً شامل استراحت، یخ درمانی، تمرین های حرکتی، استفاده از کفش و کفی طبی  و فیزیوتراپی است.

سندروم تونل تارسال

سندرم تونل تارسال زمانی ایجاد می شود که به عصب تیبیال در هنگام عبور از تونل تارسال در بخش میانی استخوان قوزک فشار وارد شود. این شرایط می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه کف پا و نیز ایجاد احساس گز گز شود. در این حالت بی حسی ایجاد شده در پاشنه پا اغلب به سمت انگشت شست و سه انگشت مجاور آن کشیده می شود. علاوه بر این، ممکن است این شرایط باعث ایجاد احساس گرما و سرما در امتداد ناحیه کف پا شود.

سندرم تونل تارسال در نتیجه همه مسائلی ایجاد می شود که باعث محدود شدن فضا در ناحیه تونل تارسال می شود. برای مثال در این رابطه می توان از تشکیل کیست، برآمدگی، زائده های استخوانی، و ورم در ناحیه قوزک به خاطر آسیب دیدگی یا تومور نام برد.

هدف اصلی روش های درمان مورد استفاده برای درد کف پا، کاهش درد در ناحیه کف پا است. برای مثال به منظور درمان درد کف پا می توان از تمرین های تقویتی و کششی، بانداژ محکم و تزریق استروئید در این رابطه استفاده کرد. در صورتی که درد در ناحیه کف پا با وجود استفاده از این روش های درمانی ادامه داشته باشد، ممکن است انجام عمل جراحی بر روی بیمار الزامی گردد.

درمان

نحوه درمان درد کف پا بستگی به علت ایجاد درد دارد. در این حالت تشخیص علت درد در مراحل اولیه آن نقش تعیین کننده در انتخاب بهترین روش درمانی برای آن دارد. در صورتی که درد خفیف تا متوسط باشد، بهبود شرایط کفش می تواند به کاهش علائم ایجاد شده کمک نماید. علاوه بر این، گاهی اوقات می توان از داروهای ضد التهاب و مسکن به منظور درمان درد کف پا استفاده کرد. برای مواردی که مشکل ایجاد شده جدی تر باشد، می توان از تزریق استروئید و شوک ویو تراپی به منظور کاهش درد و ورم ایجاد شده و نیز بهبود علت ایجاد درد استفاده کرد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت دکتر میر
سایت پروفسور فروغ