عصراسلام: کوفتگی یا پارگی چشم عبارت است از آسیب چشم در اثر برخورد یک جسم غیر تیز (کوفتگی) یا یک جسم تیز (پارگی). این آسیب میتواند در کره چشم، استخوانهای اطراف کره چشم (کاسه چشم) و عضلات کوچکی که به کره چشم متصل شده اند باشد.
وقتی که دیواره چشم، قرنیه و صلبیه دچار پارگی میشوند بعلت افت ناگهانی فشار داخل چشمی نوعی فتق ایجاد میگردد و محتویات اوربیت وارد سینوسهای مجاور میشوند. به طور کلی صدمات تروماتیک کند (توام با افزایش بروز کندگی شبکیه، فتق و خارج شدن محتویات داخل چشم) نسبت به آسیبهای نافذ از پیش آگهی بدتری برخوردار هستند.
اکثر صدمات نافذ چشم با کاهش شدید دید و به دنبال آن بروز علائم زیر همراه هستند: کیموز خونریزی دهنده (ادم ملتحمه)، لمیدگی ملتحمه، صدمه به قمت سطحی اطاقک قدامی چشم با یا بدون تثبیت اندازه مردمک ها هیفما (خونریزی در داخل اطاق قدامی چشم) یا خونریزی در زجاجیه.
خونریزی داخل اطاقک بعلت نیروهایی بوجود می آید که عروق عنبیه را پاره کرده و به زاویه اطاقک قدامی صدمه وارد میکنند. هدف از درمان این شرایط (Hyphema) جلوگیری از خونریزی مجدد و افزایش IOP به مدت طولانی می باشد.
چه عواملی خطر كوفتگی یا پارگی چشم را افزایش میدهند؟
– آسیب چشم معمولاً در دعواها رخ می دهد.
– مشاغلی كه در آن ها چشم در معرض آسیب قرار دارد، مثلا در ورزشكاران، نجاری یا كارهای ساختمانی
– استفاده از تفنگ بادی یا فلاخن
– ورزش هایی مثل بسكتبال، فوتبال، هاكی و غیره
آیا كوفتگی یا پارگی چشم به طور کامل بهبود مییابد؟
با درمان پیشگیرانه از عفونت و نیز بخیه زدن، پارگیهای چشم یا اطراف چشم معمولا خوب میشود. التیام كامل حدود دو هفته طول میكشد.
عوارض احتمالی كوفتگی یا پارگی چشم چیست؟
– نابینایی دایمی
– عفونت
– آب مروارید
كوفتگی یا پارگی چشم چگونه درمان می شود؟
برای كوفتگی پلك (چشم سیاه) در ۲۴ ساعت اول میتوان از كیسه یخ جهت كاهش تورم استفاده نمود. روز بعد با تا كردن یك پارچه تمیز در چند لایه، فرو بردن آن در آب داغ، و چلاندن مختصر آن میتوان كمپرس داغ تهیه نمود و آن را روی چشم گذاشت. برای اینكه كمپرس مرطوب بماند هر از چند گاه آن را در آب فرو ببرید. در هر بار، كمپرس را به مدت یك ساعت روی چشم بگذارید، سپس یك ساعت به چشم استراحت بدهید و دوباره همین كار را تكرار كنید.
– در مواردی كه پارگی پلك خفیف است می توان با نخ ابریشم آن را بخیه زد.
– در مواردی كه پارگی پلك شدید است، ترمیم آن باید توسط جراح چشم پزشك صورت گیرد.
– در صورت وارد آمدن آسیب به كره چشم، نیاز به درمان اورژانس توسط یك متخصص وجود دارد.
– تا زمانی كه علایم تخفیف نیافته اند زیر سر خود را با دو عدد بالش بالا نگه دارید.
– برای حفاظت از چشم در برابر نور قوی یا نور خورشید، موقتاً عینك آفتابی مناسب بزنید.
در موارد شدیدی که احتمال میرود بیمار ظرفیت کافی برای همکاری نداشته باشد لازم است که با محدودیت متوسط فعالیت در بیمارستان بستری شود. یک محافظ چشمی نیز در روی چشم قرار داده میشود. برای کاهش التهاب کورتیکوستروئیدهای موضعی تجویز میگردد. از یک عامل ضد فیبرینولیز به نام اسید آمینوکاپروئیک برای تشکیل لخته در محل خونریزی استفاده می شود آسپرین منع مصرف دارد.
در صورت پارگی گلوب و صدمات شدید همراه با خونریزی داخل چشمی، انجام مداخله جراحی ضروری خواهد بود. برای کنده شدن تروماتیک شبکیه ویترکتومی صورت می گیرد. در صورتی که پارگی کره چشم غیر قابل ترمیم بوده و بیمار قادر به حس نور نباشد تخلیه اولیه کره چشم (enucleation) انجام می شود که طی آن محتویات چشم بطور کامل توام با قسمتی از عصب بینایی خارج میگردند. این یک قاعده عمومی است که تخلیه کره چشم باید ظرف مدت دو هفته از صدمه اولیه انجام شود. زیرا در غیر این صورت ممکن است با بروز افتالمی سمپاتیکی (Sympathetic ophthalmia) التهاب ناشی از صدمه چشم مبتلا به چشم سالم نیز سرایت کند و موجب نابینایی چشم دیگر شود.
برای درمان كوفتگی یا پارگی چشم چه داروهایی تجویز می شود؟
– امكان دارد قطره چشمی حاوی آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت تجویز شود.
– امكان دارد داروهای ضد درد تجویز شوند.
– گاهی برای استراحت دادن به عضلات داخلی چشم، قطره چشمی برای گشاد كردن مردمك داده می شود.
منابع: دکترسلام، دکتریادگاری