پرسشگر محترم لطفا سوالات را بصورت انفرادی و تفکیک شده ارسال کنید مگر اینکه موضوع آنها واحد باشد تا سریعتر جواب دریافت نمایید! (برخی از سوالات با هم ربط ندارند .)
سوال : در عید غدیر خم حضرت علی چندساله بودند؟
پاسخ : علی بن ابیطالب(ع)، جمعه ۱۳ رجب سال ۳۰ عام الفیل (۲۳ سال قبل از هجرت)
در سال دهم هجری، پیامبر(ص)، علی(ع) را برای دعوت به اسلام به یمن فرستاد. در همین سال پیامبر به حج رفت و هجرت اتفاق افتاد. علی(ع) خود را از یمن به پیامبر(ص) رساند و در مکه به او ملحق شد.پیامبر(ص) پس از حج در منطقه غدیر خم، علی(ع) را جانشین و وصی خود قرار داد. که به واقعه غدیر مشهور است. در این هنگام او ۳۳ سال داشت . (طبری، تاریخ طبری، ۳: ۱۴۸؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ۲: ۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ۳: ۱۰۸۹.)
روز غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است، اما با توجه به اینکه در سال تولد امام علی(ع) اختلاف نظر وجود دارد، تعیین سن آن حضرت در آن روز، بستگی به آن دارد که کدام نقل در ولادت ایشان تقویت شود. نظریه مشهور مورخان در مورد ولادت امام علی(ع) این است که آن حضرت در سال سیام عام الفیل یعنی ده سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) متولد شدند.(کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 452، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق؛ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، محقق و مصحح: رسولی محلاتی، سید هاشم، ج 1، ص 82، نشر بنی هاشمی، تبریز، چاپ اول، 1381ق؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 35، ص 8، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.)
بنابر این، امام علی(ع) در زمان بعثت پیامبر(ص) ده ساله بودند و با توجه به اینکه پیامبر ۱۳ سال اوّل بعثت را در شهر مکه بودند و واقعه غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است؛ بر این اساس امام علی(ع) در روز غدیر 33 سال داشتند.
نظریه دیگر این است که امام علی(ع) 12 سال قبل از بعثت متولد شدند؛[2] در این صورت سن امام(ع) در روز غدیر 35 سال بود.
==================
سوال : در عید غدیرخم چندنفر حضور داشتند؟
تعداد جمعیت حاضر در غدیر از 1200 نفر تا 120 هزار نفر گزارش شده است.
در برخی از نقل های شیعه ، جمعیت حاضر در جریان غدیر ، هفتاد هزار نفر و بیشتر ، ثبت و ضبط شده اند ؛ بحار الانوار ج ۳۷ ص ۲۰۲
درباره تعداد افراد حاضر در غدیر خم اختلافنظر زیاد است. تعداد حاضران را از 1200 نفر تا پنجهزار، ده هزار نفر، دوازده هزار نفر، هفده هزار نفر، هفتاد هزار نفر و ۱۲۰هزار نفر گفتهاند. برخی با توجه به گنجایش جمیعت در فضای غدیر خم، جمعیت مدینه در سال دهم هجری، در نظر گرفتن جمعیت حاضر در مکه در حجة الوداع، گزارش مبنی بر حضور ده هزار نفر در غدیر خم را مستندتر دانستهاند. ( امام، «بررسی تعداد جمعیت حاضر در غدیر»، ص۳۸.)
اما روایت عیاشى از امام صادق علیه السلام که خارج شوندگان از مدینه را پنج هزار نفر دانسته، مدرک و سندى براى رسیدن به عدد نزدیک به واقع است.(تفسیر عیاشى به عنوان منبعى کهن و پذیرفته شده نزد شیعه است. نیز در مقایسه با منابع دیگر، مانند تفسیر فرات کوفى88 (قرن چهارم)، جامع الاخبار (قرن ششم)، الاحتجاج (قرن ششم)، مناقب آل ابیطالب (قرن ششم)، تذکرة الخواص(قرن ششم)، نهج الایمان (قرن هفتم) و سمط النجوم العوالى (قرن دوازدهم) از لحاظ زمانى مقدم تر است.)
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– مدخل غدیر در دایره المعارف ها و دانشنامه ها
– علامه امینی ، الغدیر ، ج ۱ ص ۳۲ و الغدیر، ج 2، صص 34 –
– یوسفى غروى، محمدهادى، موسوعة التاریخ الاسلامى، ج 3، ص 626 – 627، قم، مجمع اندیشه اسلامى ، چاپ اول، 1417ق .
– امام، سید جلال، بررسى تعداد جمعیت حاضر در غدیر، فصلنامه علمی – تخصصی تاریخ در آیینه پژوهش، ص 8، سال چهارم، شماره 4، زمستان 1386ش.
– بررسی و تحلیل روایات جمعیت غدیر خم ، یاوری سرتختی، محمدجواد ؛ امامی، مرتضی ؛ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی زمستان 1389 و بهار 1390، سال اول و دوم – شماره 1 و 2 (24
=======================
امام زمان چه کسانی را جزو یاران خود میپذیرند؟
کسانی که تواناییها، کارآیی ها و صلاحیتهای نیروی طرفدار حق و حاکمان روی زمین را داشته باشند .
اوصاف یاران در قرآن
در قرآن، آیاتى وجود دارد که ویژگى هاى برشمرده آنها را، مى توان بر یاران خاص حضرت مهدى(عج) تطبیق داد و در بعضى از روایات نیز، بیان شده که این آیات در مورد مهدى(عج) و اصحابش باشد؛ از جمله مى فرماید:
صلى الله علیه وسلم یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»؛ مائده (5)، آیه 54..
براساس این آیه خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت دین بر مى انگیزد و اوصاف کسانى را که باید این رسالت بزرگ را انجام دهند، چنین شرح مى دهد:
1. آنان عاشق خدا بوده و جز به خشنودى او نمى اندیشند. هم خدا آنها را دوست دارد و هم آنان خدا را دوست دارند. صلى الله علیه وسلم یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ»
2. در برابر مؤمنان خاضع و فروتن هستند. صلى الله علیه وسلم أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ»
3. در برابر ستمکاران قدرتمند هستند. «أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ»
4. جهاد در راه خدا برنامه همیشگى آنهاست. «یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»
5. ثابت قدم بوده و از ملامت کنندگان باکى ندارند. «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ»
در پایان مى فرماید: «به دست آوردن این امتیازات (علاوه بر کوشش شخصى)، مرهون فضل الهى است که به هر کس شایسته باشد، داده مى شود. «ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ».
در روایتى از امام صادق«ع» اوصافى براى یاران حضرت مهدى بیان شده که با اوصاف مذکور در آیه هماهنگ است بحارالانوار، ج 52، ص 308..
به طور کلى مى توان اوصاف، و ویژگى هاى یاران خاص حضرت را در روایات چنین شمارش کرد.
اوصاف یاران در حدیث
شناخت عمیق نسبت به خدا؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «در قلوب آنان (یاران مهدى)، نسبت به ذات خدا شکى نیست» همان، ص 317..
و «آنان به وحدانیت خداوند آن چنان که حق وحدانیت اوست، اعتقاد دارند» بشارة الاسلام، ص 220..
معرفت امام زمان(عج)؛ امام سجاد«ع» مى فرماید: «آنان کسانى اند که به امامت مهدى(عج) اعتقاد دارند» کمال الدین، ح 1، باب 31، ح 2..
اخلاص؛امام جواد«ع» فرمود: «هنگامى که براى مهدى، 313 تن از اهل اخلاص جمع شد، خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد» همان، ح 2، ص 378-377..
اطاعت و فرمانبرى؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «اطاعت آنان از امام، بیشتر از فرمانبرى کنیز در برابر مولایش است» بحارالانوار، ج 52، ص 308..
استقامت؛ آن حضرت هم چنین فرمود: «… گویا قلب هاى آنان مانند تکه هاى آهن است… محکم تر از سنگ است» همان، ص 307، ح 82..
جان نثارى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «آنان پروانه وار شمع وجود امام را در میان گرفته و او را با جانشان محافظت مى کنند (یحفون به)» همان، ص 308..
برخوردارى از تأییدات الهى؛امام على«ع» فرمود: «… خداوند مردى (مهدى) را در آخرالزمان مى انگیزاند… او را به ملائکه اش تأیید کرده و انصارش را حفظ خواهد نمود» همان، ص 280،ح 6..
شهادت طلبى؛ امام صادق«ع» فرمود: «یاران مهدى، آرزو مى کنند که در راه خدا به شهادت برسند» همان، ص 307، ح 82..
صبر و بردبارى؛امام على«ع» مى فرماید: «یاران مهدى، گروهى اند که به خاطر صبر و بردبارى در راه خدا، بر او منت نمى گذارند و از این که جان خویش را تقدیم حضرت حق مى کنند، به خود نمى بالند و تکبر نمى کنند» یوم الخلاص، ص 224..
شیران روز و زاهدان شب؛ امام صادق«ع» فرمود: «گویا من نظر مى کنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه، سجده ها به پیشانى هاى آنها اثر گذاشته است؛ شیران در روز و راهبان در شب اند…» بحارالانوار، ج 52، ص 386..
همدلى؛امام على«ع» فرمود: «ایشان یکدل و هماهنگ هستند» یوم الخلاص، ص 224..
خواستار برکت؛ از امام صادق«ع» آمده است: «آنان بر فراز اسب هاى خود دست بر زین امام مى کشند و تبرک مى جویند» بحارالانوار، ج 52، ص 308..
عبادت الهى؛ امام صادق«ع» فرمود: «در دل شب، از خشیت خداوند، ناله هایى دارند مانند ناله مادران پسر مرده» و «شب ها را با عبادت به صبح مى رسانند و روزها را با روزه به پایان مى برند» یوم الخلاص، ص 224..
شجاعت؛مام على«ع» مى فرماید: «همه شیرانى اند که از بیشه ها خارج شده اند و اگر اراده کنند کوه ها را از جا بر مى کنند» همان.
علم و بصیرت؛ امام على«ع» مى فرماید: «پس گروهى در آن فتنه ها صیقلى مى شوند، مانند صیقل دادن آهنگر، شمشیر را. دیده هاى آنان به نور قرآن جلا داده و تفسیر در گوش هایشان جا گرفته است. در شب جام حکمت را به آنها مى نوشانند، بعد از این که در بامداد هم نوشیده باشند» بحارالانوار، ج 52، ص 334، ح 64..
حق یاورى؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «خداوند به وسیله آنها، امام حق را یارى مى کند» همان، ص 308..
حکمت نورانى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «گویى دل هاى آنان مشعل نورانى است (کان قلوبهم القنادیل)» همان، ص 308..
با توجه به این روایات، روشن مى شود که یاران حضرت مهدى(عج)، داراى چنان ویژگى ها و اوصاف برتر و کم نظیرى هستند که به حق در این مقام و موقعیت قرار گرفته اند و بدین جهت نقش مهمى در پیروزى آن قیام جهانى خواهند داشت.
یاران امام عصر(عج)به چند گروه تقسیم میشوند:1. یارانی که حضرت مهدی(عج) نهضت خود را با آنان آغاز میکند.2. یارانی که با عنایت الهی و به برکت مقدم امام زمان از قبرها برمیخیزند و زنده میشوند (هم از امتهای گذشته و هم از امت اسلام).3. یارانی که همراه حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود میآیند.از افراد برجسته گروه اول میتوان به 313 یار خاص امام (عج)اشاره کرد. اینان اصحاب امام زمان و پرچمدار قیام جهانی مستضعفان هستند که دارای تواناییها، کارآیی ها و صلاحیتهای نیروی طرفدار حق و حاکمان روی زمیناند. از محتوای روایات استفاده میشود که اینان در عصر ظهور زنده و از شهرهای مختلف جهان خواهند بود.امام باقر (ع) میفرماید: «هسته مرکزی یاران قائم، 313 تن هستند؛ برخی از آنان در روز روشن با نام و نشان و حسب و نسب شناخته شده و به طور آشکارا به وسیله ابرها به سوی آن حضرت میشتابند و برخی همانگونه که شبانگاه بر بستر خویش خفتهاند، بدون وعده و آگاهی پیشین، درمکه به خدمت سالا خویش مفتخر میگردند». (الغیبه نعمانی، ص 312ک ج 8).در کنار این یاران خاص، انصار و یاورانی قرار دارند که با قیام امام از مکه، به تدریج به لشکر او میپیوندند (درمکه،کوفه و ….) و با همه وجود به یاری ایشان میشتابند.علاوه بر اینها عدهای از صالحان و مومنانی از امتهای پیشین( مانند اصحاب کهف، یاران حضرت موسی و …) و نیز امت اسلام (مثل سلمان، ابوذر، ابودجانه و …)، زنده شده و در خدمت آرمانهای بلند انقلاب مهدی قرار میگیرند. اینان بعد از قیام ودر شهرهایی چون کوفه به یاری امام می شتابند. امام صادق(ع) فرمود:« همراه امام قائم(عج) از پشت کوفه، 27 نفر زنده میشوند که یار امام و حاکم باشند، 15 نفر آنها از اصحاب موسی، هفت نفر اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی ، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر هستند. (بحارالانوار، ج 83، ص 61)بنابر منابع اسلام، سیزده زن نیز هنگام ظهور حضرت زنده شده و در لشکر امام، به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت؛ از جمله ام البنین، سمیه، نسیبه و … (اثبات الهداه، ج 3، ص 575)
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– الغیبغه – نعمانی
– الغیبه – شیخ طوسی
– آینده جهان، رحیم کارگر
– امام مهدی(عج) از ولادت تا ظهور، سیدمحمدکاظم قزوینی
– مهدویت (پس از ظهور)، رحیم کارگر (نشر معارف)
=====================
ایا امام علی نیز از آیه نازل شده در غدیر خم و وصی شدن خود خبر داشت؟
امام از طریق پیامبر(ص) بر نزول آیه قران مطلع میشود. والا جانشینی امام از روز اول بعثت و مناسبتهای دیگر مثل روز عقد اخوت پس از هجرت به مدینه و جنگها معلوم شده بود.
یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّـهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّـهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ
اى پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنى رسالتش را به انجام نرساندهاى. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مىدارد. بی گمان، خدا گروه کافران را هدایت نمىکند.
بلی ، نه تنها علی ع که تمام اصحاب و یاران پیامبر از نزول آیه ابلاغ ( یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک … ) خبر دار شدند و پیامبر ماموریت خویش را بر اساس امر الهی در این آیه انجام داد .
آیه تبلیغ (مائده: ۶۷) از آخرین آیات نازل شده قرآن بر پیامبر(ص) است. طبق این آیه، پیامبر اسلام(ص) موظف شد پیامی را به مردم ابلاغ کند که اگر در رساندن آن کوتاهی کند، رسالت پیامبریِ خود را به انجام نرسانده است.
به اعتقاد شیعیان و برخی از اهل سنت، آیه در حجة الوداع و کمی قبل از ۱۸ ذیالحجه سال دهم هجری نازل شده است. در باور شیعه، موضوع آیه: پیام خلافت و وصایت امام علی(ع) است و پیامبر(ص) پس از نزول آیه، این امر الهی را انجام داد.
خداوند در این آیه می فرماید ـ مائده/67 «یا آیُهَا الرَسولُ بَلِّغ ما ا‘نزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِکَ وَاِن لَم تَفعَل فَما بَلًغتَ رِسالَتُه» (اینجا لحن خیلی شدید است) [ای پیامبر! آنچه را که بر تول نازل شد، تبلیغ کن و اگر تبلیغ نکنی رسالت الهی را تبلیغ نکرده ای.] مفاد این آیه آنچنان شدید است که مفاد حدیث «مَن ماتَ وَ لَم یَعْرِف اِمامَ زَمانِهِ ماتَ میتَهً جاهِلِیَةً». اجمالاً خود آیه نشان می دهد که موضوع آنچنان مهم است که اگر پیغمبر تبلیغ نکند، اصلاً رسالتش را ابلاغ نکرده است. سوره مائده به اتفاق شیعه و سنی آخرین سوره ای است که بر پیغمبر نازل شده و این آیات جزء آخرین آیاتی است که بر پیغمبر نازل شده؛ یعنی در وقتی نازل شده که پیغمبر (ص) تمام دستورات دیگر را در مدت سیزده سال مکه و ده سال مدینه گفته بوده و این، جزء آخرین دستورات بوده است. شیعه سؤال می کند این دستوری که جزء آخرین دستورهاست و آنقدر مهم است که اگر پیغمبر آن را ابلاغ نکند همه گذشته ها کأن لم یکن است، چیست؟ یعنی شما نمی توانید موضوعی نشان بدهید که مربوط باشد به سالهای آخر عمر پیغمبر و اهمیتش در آن درجه باشد که اگر ابلاغ نشود هیچ چیز ابلاغ نشده است. ولی ما می گوییم آن موضوع، مسأله امامت است که اگر نباشد، همه چیز کأن لم یکن است، یعنی شیرازه اسلام از هم می پاشد. بعلاوه، شیعه از کلمات و روایات خود اهل تسنن دلیل می آورد که این آیه در غدیر خم نازل شده است.مجموعه آثار شهید مطهری ج4 – امامت.
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– مدخل غدیر و مدخل آیه تبلیغ در دایره المعارف ها و دانشنامه ها
– ترجمه و تفسیر آیه ، تبلیغ (مائده: ۶۷) در کتب تفسیری
=================
چگونه در دنیای اخرت برای خود خانه هایی از طلا بسازیم؟
گروه قرآن و حدیث پاسخ گوید :
اجمالا در برخی از روایات در ثواب برخی از اعمال آمده است که ،اگر مومن این عمل را انجام دهد در آخرت خانه و قصری از طلا و نقره به آو پاداش می دهند .
مثلا اگر کسی ذکر لا اله الا الله را بگوید و یا ، صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد و یا سرپرستی ایتام و فقرا به عهده گیرد و یا خواندن برخی از سوره ها و… در آخرت پاداش طلا و نقره دارد .
پیامبر اکرم( ص) می فرماید: درشب معراج چون به بهشت وارد شدم، دیدم زمین مسطحی را که ملائکه در آن بقعه ی بزرگی می ساختند؛ یک خشت طلا و یک خشت از نقره و دیدم گاهی می سازند و گاهی می ایستند(گویی منتظرند) پس سوال کردم از آنها چراگاهی می سازید و گاهی توقف می کنید؟
گفتند: توقف می کنیم تا اینکه مصالح آن برسد.
گفتم: مصالح آن چیست؟
گفتند: ذکر مومن است که بگوید «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» و هرگاه نگوید، توقف می کنیم.
سوال : در عید غدیر خم حضرت علی چندساله بودند؟
پاسخ : علی بن ابیطالب(ع)، جمعه ۱۳ رجب سال ۳۰ عام الفیل (۲۳ سال قبل از هجرت)
در سال دهم هجری، پیامبر(ص)، علی(ع) را برای دعوت به اسلام به یمن فرستاد. در همین سال پیامبر به حج رفت و هجرت اتفاق افتاد. علی(ع) خود را از یمن به پیامبر(ص) رساند و در مکه به او ملحق شد.پیامبر(ص) پس از حج در منطقه غدیر خم، علی(ع) را جانشین و وصی خود قرار داد. که به واقعه غدیر مشهور است. در این هنگام او ۳۳ سال داشت . (طبری، تاریخ طبری، ۳: ۱۴۸؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ۲: ۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ۳: ۱۰۸۹.)
روز غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است، اما با توجه به اینکه در سال تولد امام علی(ع) اختلاف نظر وجود دارد، تعیین سن آن حضرت در آن روز، بستگی به آن دارد که کدام نقل در ولادت ایشان تقویت شود. نظریه مشهور مورخان در مورد ولادت امام علی(ع) این است که آن حضرت در سال سیام عام الفیل یعنی ده سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) متولد شدند.(کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 452، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق؛ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، محقق و مصحح: رسولی محلاتی، سید هاشم، ج 1، ص 82، نشر بنی هاشمی، تبریز، چاپ اول، 1381ق؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 35، ص 8، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.)
بنابر این، امام علی(ع) در زمان بعثت پیامبر(ص) ده ساله بودند و با توجه به اینکه پیامبر ۱۳ سال اوّل بعثت را در شهر مکه بودند و واقعه غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است؛ بر این اساس امام علی(ع) در روز غدیر 33 سال داشتند.
نظریه دیگر این است که امام علی(ع) 12 سال قبل از بعثت متولد شدند؛[2] در این صورت سن امام(ع) در روز غدیر 35 سال بود.
==================
سوال : در عید غدیرخم چندنفر حضور داشتند؟
تعداد جمعیت حاضر در غدیر از 1200 نفر تا 120 هزار نفر گزارش شده است.
در برخی از نقل های شیعه ، جمعیت حاضر در جریان غدیر ، هفتاد هزار نفر و بیشتر ، ثبت و ضبط شده اند ؛ بحار الانوار ج ۳۷ ص ۲۰۲
درباره تعداد افراد حاضر در غدیر خم اختلافنظر زیاد است. تعداد حاضران را از 1200 نفر تا پنجهزار، ده هزار نفر، دوازده هزار نفر، هفده هزار نفر، هفتاد هزار نفر و ۱۲۰هزار نفر گفتهاند. برخی با توجه به گنجایش جمیعت در فضای غدیر خم، جمعیت مدینه در سال دهم هجری، در نظر گرفتن جمعیت حاضر در مکه در حجة الوداع، گزارش مبنی بر حضور ده هزار نفر در غدیر خم را مستندتر دانستهاند. ( امام، «بررسی تعداد جمعیت حاضر در غدیر»، ص۳۸.)
اما روایت عیاشى از امام صادق علیه السلام که خارج شوندگان از مدینه را پنج هزار نفر دانسته، مدرک و سندى براى رسیدن به عدد نزدیک به واقع است.(تفسیر عیاشى به عنوان منبعى کهن و پذیرفته شده نزد شیعه است. نیز در مقایسه با منابع دیگر، مانند تفسیر فرات کوفى88 (قرن چهارم)، جامع الاخبار (قرن ششم)، الاحتجاج (قرن ششم)، مناقب آل ابیطالب (قرن ششم)، تذکرة الخواص(قرن ششم)، نهج الایمان (قرن هفتم) و سمط النجوم العوالى (قرن دوازدهم) از لحاظ زمانى مقدم تر است.)
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– مدخل غدیر در دایره المعارف ها و دانشنامه ها
– علامه امینی ، الغدیر ، ج ۱ ص ۳۲ و الغدیر، ج 2، صص 34 –
– یوسفى غروى، محمدهادى، موسوعة التاریخ الاسلامى، ج 3، ص 626 – 627، قم، مجمع اندیشه اسلامى ، چاپ اول، 1417ق .
– امام، سید جلال، بررسى تعداد جمعیت حاضر در غدیر، فصلنامه علمی – تخصصی تاریخ در آیینه پژوهش، ص 8، سال چهارم، شماره 4، زمستان 1386ش.
– بررسی و تحلیل روایات جمعیت غدیر خم ، یاوری سرتختی، محمدجواد ؛ امامی، مرتضی ؛ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی زمستان 1389 و بهار 1390، سال اول و دوم – شماره 1 و 2 (24
=======================
امام زمان چه کسانی را جزو یاران خود میپذیرند؟
کسانی که تواناییها، کارآیی ها و صلاحیتهای نیروی طرفدار حق و حاکمان روی زمین را داشته باشند .
اوصاف یاران در قرآن
در قرآن، آیاتى وجود دارد که ویژگى هاى برشمرده آنها را، مى توان بر یاران خاص حضرت مهدى(عج) تطبیق داد و در بعضى از روایات نیز، بیان شده که این آیات در مورد مهدى(عج) و اصحابش باشد؛ از جمله مى فرماید:
صلى الله علیه وسلم یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»؛ مائده (5)، آیه 54..
براساس این آیه خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت دین بر مى انگیزد و اوصاف کسانى را که باید این رسالت بزرگ را انجام دهند، چنین شرح مى دهد:
1. آنان عاشق خدا بوده و جز به خشنودى او نمى اندیشند. هم خدا آنها را دوست دارد و هم آنان خدا را دوست دارند. صلى الله علیه وسلم یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ»
2. در برابر مؤمنان خاضع و فروتن هستند. صلى الله علیه وسلم أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ»
3. در برابر ستمکاران قدرتمند هستند. «أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ»
4. جهاد در راه خدا برنامه همیشگى آنهاست. «یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»
5. ثابت قدم بوده و از ملامت کنندگان باکى ندارند. «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ»
در پایان مى فرماید: «به دست آوردن این امتیازات (علاوه بر کوشش شخصى)، مرهون فضل الهى است که به هر کس شایسته باشد، داده مى شود. «ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ».
در روایتى از امام صادق«ع» اوصافى براى یاران حضرت مهدى بیان شده که با اوصاف مذکور در آیه هماهنگ است بحارالانوار، ج 52، ص 308..
به طور کلى مى توان اوصاف، و ویژگى هاى یاران خاص حضرت را در روایات چنین شمارش کرد.
اوصاف یاران در حدیث
شناخت عمیق نسبت به خدا؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «در قلوب آنان (یاران مهدى)، نسبت به ذات خدا شکى نیست» همان، ص 317..
و «آنان به وحدانیت خداوند آن چنان که حق وحدانیت اوست، اعتقاد دارند» بشارة الاسلام، ص 220..
معرفت امام زمان(عج)؛ امام سجاد«ع» مى فرماید: «آنان کسانى اند که به امامت مهدى(عج) اعتقاد دارند» کمال الدین، ح 1، باب 31، ح 2..
اخلاص؛امام جواد«ع» فرمود: «هنگامى که براى مهدى، 313 تن از اهل اخلاص جمع شد، خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد» همان، ح 2، ص 378-377..
اطاعت و فرمانبرى؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «اطاعت آنان از امام، بیشتر از فرمانبرى کنیز در برابر مولایش است» بحارالانوار، ج 52، ص 308..
استقامت؛ آن حضرت هم چنین فرمود: «… گویا قلب هاى آنان مانند تکه هاى آهن است… محکم تر از سنگ است» همان، ص 307، ح 82..
جان نثارى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «آنان پروانه وار شمع وجود امام را در میان گرفته و او را با جانشان محافظت مى کنند (یحفون به)» همان، ص 308..
برخوردارى از تأییدات الهى؛امام على«ع» فرمود: «… خداوند مردى (مهدى) را در آخرالزمان مى انگیزاند… او را به ملائکه اش تأیید کرده و انصارش را حفظ خواهد نمود» همان، ص 280،ح 6..
شهادت طلبى؛ امام صادق«ع» فرمود: «یاران مهدى، آرزو مى کنند که در راه خدا به شهادت برسند» همان، ص 307، ح 82..
صبر و بردبارى؛امام على«ع» مى فرماید: «یاران مهدى، گروهى اند که به خاطر صبر و بردبارى در راه خدا، بر او منت نمى گذارند و از این که جان خویش را تقدیم حضرت حق مى کنند، به خود نمى بالند و تکبر نمى کنند» یوم الخلاص، ص 224..
شیران روز و زاهدان شب؛ امام صادق«ع» فرمود: «گویا من نظر مى کنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه، سجده ها به پیشانى هاى آنها اثر گذاشته است؛ شیران در روز و راهبان در شب اند…» بحارالانوار، ج 52، ص 386..
همدلى؛امام على«ع» فرمود: «ایشان یکدل و هماهنگ هستند» یوم الخلاص، ص 224..
خواستار برکت؛ از امام صادق«ع» آمده است: «آنان بر فراز اسب هاى خود دست بر زین امام مى کشند و تبرک مى جویند» بحارالانوار، ج 52، ص 308..
عبادت الهى؛ امام صادق«ع» فرمود: «در دل شب، از خشیت خداوند، ناله هایى دارند مانند ناله مادران پسر مرده» و «شب ها را با عبادت به صبح مى رسانند و روزها را با روزه به پایان مى برند» یوم الخلاص، ص 224..
شجاعت؛مام على«ع» مى فرماید: «همه شیرانى اند که از بیشه ها خارج شده اند و اگر اراده کنند کوه ها را از جا بر مى کنند» همان.
علم و بصیرت؛ امام على«ع» مى فرماید: «پس گروهى در آن فتنه ها صیقلى مى شوند، مانند صیقل دادن آهنگر، شمشیر را. دیده هاى آنان به نور قرآن جلا داده و تفسیر در گوش هایشان جا گرفته است. در شب جام حکمت را به آنها مى نوشانند، بعد از این که در بامداد هم نوشیده باشند» بحارالانوار، ج 52، ص 334، ح 64..
حق یاورى؛ امام صادق«ع» مى فرماید: «خداوند به وسیله آنها، امام حق را یارى مى کند» همان، ص 308..
حکمت نورانى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «گویى دل هاى آنان مشعل نورانى است (کان قلوبهم القنادیل)» همان، ص 308..
با توجه به این روایات، روشن مى شود که یاران حضرت مهدى(عج)، داراى چنان ویژگى ها و اوصاف برتر و کم نظیرى هستند که به حق در این مقام و موقعیت قرار گرفته اند و بدین جهت نقش مهمى در پیروزى آن قیام جهانى خواهند داشت.
یاران امام عصر(عج)به چند گروه تقسیم میشوند:1. یارانی که حضرت مهدی(عج) نهضت خود را با آنان آغاز میکند.2. یارانی که با عنایت الهی و به برکت مقدم امام زمان از قبرها برمیخیزند و زنده میشوند (هم از امتهای گذشته و هم از امت اسلام).3. یارانی که همراه حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود میآیند.از افراد برجسته گروه اول میتوان به 313 یار خاص امام (عج)اشاره کرد. اینان اصحاب امام زمان و پرچمدار قیام جهانی مستضعفان هستند که دارای تواناییها، کارآیی ها و صلاحیتهای نیروی طرفدار حق و حاکمان روی زمیناند. از محتوای روایات استفاده میشود که اینان در عصر ظهور زنده و از شهرهای مختلف جهان خواهند بود.امام باقر (ع) میفرماید: «هسته مرکزی یاران قائم، 313 تن هستند؛ برخی از آنان در روز روشن با نام و نشان و حسب و نسب شناخته شده و به طور آشکارا به وسیله ابرها به سوی آن حضرت میشتابند و برخی همانگونه که شبانگاه بر بستر خویش خفتهاند، بدون وعده و آگاهی پیشین، درمکه به خدمت سالا خویش مفتخر میگردند». (الغیبه نعمانی، ص 312ک ج 8).در کنار این یاران خاص، انصار و یاورانی قرار دارند که با قیام امام از مکه، به تدریج به لشکر او میپیوندند (درمکه،کوفه و ….) و با همه وجود به یاری ایشان میشتابند.علاوه بر اینها عدهای از صالحان و مومنانی از امتهای پیشین( مانند اصحاب کهف، یاران حضرت موسی و …) و نیز امت اسلام (مثل سلمان، ابوذر، ابودجانه و …)، زنده شده و در خدمت آرمانهای بلند انقلاب مهدی قرار میگیرند. اینان بعد از قیام ودر شهرهایی چون کوفه به یاری امام می شتابند. امام صادق(ع) فرمود:« همراه امام قائم(عج) از پشت کوفه، 27 نفر زنده میشوند که یار امام و حاکم باشند، 15 نفر آنها از اصحاب موسی، هفت نفر اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی ، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر هستند. (بحارالانوار، ج 83، ص 61)بنابر منابع اسلام، سیزده زن نیز هنگام ظهور حضرت زنده شده و در لشکر امام، به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت؛ از جمله ام البنین، سمیه، نسیبه و … (اثبات الهداه، ج 3، ص 575)
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– الغیبغه – نعمانی
– الغیبه – شیخ طوسی
– آینده جهان، رحیم کارگر
– امام مهدی(عج) از ولادت تا ظهور، سیدمحمدکاظم قزوینی
– مهدویت (پس از ظهور)، رحیم کارگر (نشر معارف)
=====================
ایا امام علی نیز از آیه نازل شده در غدیر خم و وصی شدن خود خبر داشت؟
امام از طریق پیامبر(ص) بر نزول آیه قران مطلع میشود. والا جانشینی امام از روز اول بعثت و مناسبتهای دیگر مثل روز عقد اخوت پس از هجرت به مدینه و جنگها معلوم شده بود.
یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّـهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّـهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ
اى پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنى رسالتش را به انجام نرساندهاى. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مىدارد. بی گمان، خدا گروه کافران را هدایت نمىکند.
بلی ، نه تنها علی ع که تمام اصحاب و یاران پیامبر از نزول آیه ابلاغ ( یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک … ) خبر دار شدند و پیامبر ماموریت خویش را بر اساس امر الهی در این آیه انجام داد .
آیه تبلیغ (مائده: ۶۷) از آخرین آیات نازل شده قرآن بر پیامبر(ص) است. طبق این آیه، پیامبر اسلام(ص) موظف شد پیامی را به مردم ابلاغ کند که اگر در رساندن آن کوتاهی کند، رسالت پیامبریِ خود را به انجام نرسانده است.
به اعتقاد شیعیان و برخی از اهل سنت، آیه در حجة الوداع و کمی قبل از ۱۸ ذیالحجه سال دهم هجری نازل شده است. در باور شیعه، موضوع آیه: پیام خلافت و وصایت امام علی(ع) است و پیامبر(ص) پس از نزول آیه، این امر الهی را انجام داد.
خداوند در این آیه می فرماید ـ مائده/67 «یا آیُهَا الرَسولُ بَلِّغ ما ا‘نزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِکَ وَاِن لَم تَفعَل فَما بَلًغتَ رِسالَتُه» (اینجا لحن خیلی شدید است) [ای پیامبر! آنچه را که بر تول نازل شد، تبلیغ کن و اگر تبلیغ نکنی رسالت الهی را تبلیغ نکرده ای.] مفاد این آیه آنچنان شدید است که مفاد حدیث «مَن ماتَ وَ لَم یَعْرِف اِمامَ زَمانِهِ ماتَ میتَهً جاهِلِیَةً». اجمالاً خود آیه نشان می دهد که موضوع آنچنان مهم است که اگر پیغمبر تبلیغ نکند، اصلاً رسالتش را ابلاغ نکرده است. سوره مائده به اتفاق شیعه و سنی آخرین سوره ای است که بر پیغمبر نازل شده و این آیات جزء آخرین آیاتی است که بر پیغمبر نازل شده؛ یعنی در وقتی نازل شده که پیغمبر (ص) تمام دستورات دیگر را در مدت سیزده سال مکه و ده سال مدینه گفته بوده و این، جزء آخرین دستورات بوده است. شیعه سؤال می کند این دستوری که جزء آخرین دستورهاست و آنقدر مهم است که اگر پیغمبر آن را ابلاغ نکند همه گذشته ها کأن لم یکن است، چیست؟ یعنی شما نمی توانید موضوعی نشان بدهید که مربوط باشد به سالهای آخر عمر پیغمبر و اهمیتش در آن درجه باشد که اگر ابلاغ نشود هیچ چیز ابلاغ نشده است. ولی ما می گوییم آن موضوع، مسأله امامت است که اگر نباشد، همه چیز کأن لم یکن است، یعنی شیرازه اسلام از هم می پاشد. بعلاوه، شیعه از کلمات و روایات خود اهل تسنن دلیل می آورد که این آیه در غدیر خم نازل شده است.مجموعه آثار شهید مطهری ج4 – امامت.
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– مدخل غدیر و مدخل آیه تبلیغ در دایره المعارف ها و دانشنامه ها
– ترجمه و تفسیر آیه ، تبلیغ (مائده: ۶۷) در کتب تفسیری
=================
چگونه در دنیای اخرت برای خود خانه هایی از طلا بسازیم؟
گروه قرآن و حدیث پاسخ گوید :
اجمالا در برخی از روایات در ثواب برخی از اعمال آمده است که ،اگر مومن این عمل را انجام دهد در آخرت خانه و قصری از طلا و نقره به آو پاداش می دهند .
مثلا اگر کسی ذکر لا اله الا الله را بگوید و یا ، صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد و یا سرپرستی ایتام و فقرا به عهده گیرد و یا خواندن برخی از سوره ها و… در آخرت پاداش طلا و نقره دارد .
پیامبر اکرم( ص) می فرماید: درشب معراج چون به بهشت وارد شدم، دیدم زمین مسطحی را که ملائکه در آن بقعه ی بزرگی می ساختند؛ یک خشت طلا و یک خشت از نقره و دیدم گاهی می سازند و گاهی می ایستند(گویی منتظرند) پس سوال کردم از آنها چراگاهی می سازید و گاهی توقف می کنید؟
گفتند: توقف می کنیم تا اینکه مصالح آن برسد.
گفتم: مصالح آن چیست؟
گفتند: ذکر مومن است که بگوید «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» و هرگاه نگوید، توقف می کنیم.