زمانی که حس می‌کنید معده‌تان ورم کرده است، دچار نفخ شکم شده‌اید. نفخ شکم به علت تجمع بیش از حد گاز معده یا اختلال در حرکت عضلات دستگاه گوارشی روی می‌دهد. در این شرایط فشار و درد در ناحیه معده روی خواهد داد و شکم، بزرگ‌تر به نظر می‌رسد.

نفخ کردن گاهی اوقات با تجمع آب در بدن یکسان در نظر گرفته می‌شود هر چند ۲ مفهوم متفاوت هستند. به بیانی ساده‌تر، نفخ شکم به معنی افزایش تجمع مواد جامد، مایع یا گاز درون سیستم گوارش شماست.

گاهی اوقات مشاهده شده با اینکه فشاری در ناحیه شکم وجود ندارد اما فرد به‌خاطر وجود حساسیت، حس می‌کند دچار نفخ شده است. حدود ۱۶-۳۰ درصد مردم به‌طور معمول دچار نفخ می‌شوند بنابراین اختلال شایعی است.

نفخ شکم علاوه بر ایجاد درد، سبب بزرگ دیده شدن شکم هم می‌شود که اغلب با چربی شکمی اشتباه گرفته می‌شود.

اغلب اوقات نفخ کردن به‌خاطر رژیم غذایی روی می‌دهد اما می‌تواند دلایل پزشکی نیز داشته باشد. در ادامه با روش‌هایی برای کاهش نفخ شکم آشنا خواهید شد.

در مدت زمان کوتاه، مقادیر زیادی مواد غذایی مصرف نکنید

اگر بعد از اینکه وعده‌ی غذایی بزرگی را مصرف می‌کنید دچار نفخ می‌شوید بنابراین وعده‌های غذایی کوچک‌تر را انتخاب کنید و به تعداد وعده‌ها بیفزایید.

نفخ شکم برای عده‌ای دیگر هم لزوما با بزرگ‌تر شدن معده یا احساس فشار در ناحیه‌ی شکم همراه نیست؛ بلکه بیشتر از علائم ظاهری، حس نفخ دارند. این افراد حتی با مصرف وعده‌های کوچک نیز دچار نفخ می‌شوند.

از مصرف مواد غذایی که به آنها حساسیت دارید خودداری کنید

اگر مواد غذایی که به آنها آلرژی دارید مصرف کنید، احتمال دارد معده گاز اضافی تولید کند. در ادامه فهرستی از مواد غذایی آلرژی‌زا را معرفی می‌کنم:

لاکتوز: لاکتوز، کربوهیدرات اصلی درون شیر است. عدم تحمل لاکتوز سبب مشکلات زیادی برای سیستم گوارشی ازجمله نفخ شکم می‌شود.

فروکتوز: حساسیت به فروکتوز نیز سبب نفخ می‌شود.

تخم‌ مرغ: ایجاد گاز معده و نفخ کردن از نشانه‌های عمومی آلرژی به تخم مرغ است.

گندم و گلوتن: عده‌ی زیادی به پروتئین داخل گندم یعنی گلوتن حساسیت دارند. گلوتن سبب ایجاد نفخ می‌شود.

از بلعیدن هوا خودداری کنید

دو نوع منبع گاز در سیستم گوارشی وجود دارد:

یکی از آنها توسط باکتری‌هایی که در معده وجود دارند، تولید می‌شود.

دیگری توسط هوایی که موقع غذا خوردن یا نوشیدن مصرف می‌کنیم وارد بدن می‌شود. مهم‌ترین آنها درون نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه وجود دارد.

حباب‌های درون این نوشیدنی‌ها، حاوی دی‌اکسیدکربن هستند که بعد از مصرف وارد معده می‌شوند.

آدامس جویدن، استفاده از نی و غذا خوردن حین صحبت کردن نیز سبب افزایش بلعیدن هوا می‌شود.1

فقط غذاهای پخته میل کنید

در آیورودا سیستم گوارش را مانند آتش می دانند. مانند آتش واقعی وقتی آب سرد یا غذا داخل آن قرار می دهید، فکر می کنید چه اتفاقی میفتد؟ درست است، خاموش می شود.

وقتی غذا را می پزید در واقع قبل از رسیدن غذا به دهان آن را مقداری هضم کرده اید، این یعنی سیستم گوارش بدن دیگر نیازی به تلاش جهت شکستن غذای خام ندارد.

بعد از غذا دانه های رازیانه بجوید

اگر به رستوران های هندی رفته باشید مطمئنا متوجه ترکیب دانه های رازیانه و نبات که نزدیک در خروجی قرار داده شده است می شوید. برخی بر این باور هستند که دانه های رازیانه باعث تقویت سوخت و ساز و همچنین خنثی کردن گاز پس از غذا خوردن می شود.

وقتی بعد از غذا یک دوم قاشق چای خوری رازیانه با نبات را استفاده می کنید، در واقع منبعی کاملا طبیعی از خنثی کننده اسید را میل کرده اید. اگر با ترش کردن یا تندی مشکلی ندارید، می توانید یک دوم قاشق چای خوری زیره به همراه زنیان برای جلوگیری از نفخ استفاده کنید.2

اجتناب از مصرف ویتامین ها قبل از خواب

مصرف ویتامین ها، باعث تقویت سلامت شما می شود. بعضی از مکمل های ویتامین ،به علت وجود مواد معدنی خاص ،باعث افزایش ورم شکم می شود. ویرجینیا ،متخصص گوارش میگوید:؛برخی از مکمل های ویتامین دارای الکل های شکر غیر قابل جذب هستند. مانند:شربت های سوربیتول و زیسیتول .

اینها غیر قابل هضم هستند.به این خاطر که بدن ما دچار مشکل در هضم الکل های قندی ،مواد افزودنی ،پر کننده های موجود در برخی مکمل ها است.و باعث میشود که باکتری ها گاز تولید کنند خیلی بهتر است که ویتامین ها و مواد معدنی خود را از منابع طبیعی با خوردن یک رژیم غذایی متعادل دریافت کنید.

مصرف سبزی جات

مانند ،مارچوبه و کرفس در طول روز ،از گزینه های عالی برای نگهداشتن شکم شما در وضیعت نرمال می باشند.

شکم خود را ماساژ دهید

مامان ها میدانند که وقتی شکم کودک درد گرفت آن را ماساژ دهند گاهی اوقات نفخ کردن ،ممکن است به دلیل یبوست یا رشد بیش از حد باکتری در روده ایجاد شود پس بنابراین آن را به آرامی ماساژ دهید تا شروع به حرکت کند وبهبود یابد.

یک متخصص جراحی در مرکز پزشکی دایکوسن در بوستان میگوید؛ماساژ شما باعث حرکت کردن در دستگاه گوارش شما میشود.کنار کولون خود را نیز فشار دهید،از سمت راست شکمتان به قسمت معده تان بروید و سپس مجددا برعکس از سمت چپ شکمتان به قسمت معدتان بروید.

در موارد حاد به پزشک مراجعه کنید

اگر این عارضه شدت پیدا کرده و در روند عادی زندگی شما اخلال ایجاد کرده است حتما به پزشک مراجعه کنید. همیشه احتمال دارد که نفخ نشانه‌ای از یک بیماری پنهان گوارشی باشد.3

در ادامه این مطلب به شما چند دمنوش گیاهی برای کم شدن نفخ و از بین رفتن گاز معده معرفی می‌کنیم.

دمنوش نعنای کوهی

در طب سنتی نعناع مزاجی سرد و مرطوب دارد و بهترین گزینه برای تسکین بیماری‌های گوارشی است. تحقیقات نشان می‌دهد فلانوئید‌های موجود در نعناع باعث مهار شدن سلول‌های ایمنی در معده می‌شوند. این سلول‌ها گاهی اوقات تولید گاز کرده و باعث نفخ معده می‌شوند. نعناع همچنین در رفع اسپاسم معده مؤثر است.

اگر نمی‌توانید چای نعناع بخورید می‌توانیدروغن آن را تهیه کنید و روی معده و شکم خود ماساژ دهید، اما نباید این نکته را فراموش کنید که چای نعناع ۶ برابر روغن آن خاصیت و اثر بخشی دارد. شما می‌توانید، چای نعنا را از مراکز معتبر تهیه کنید و اگر به جایی دسترسی نداشتید می‌توانید از برگ نعنای تازه و یا خشک شده آن در چای خود استفاده کنید.

دمنوش لیمو- نعناع

گزارش آژانس دارویی اروپا نشان می‌دهد که استفاده از چای لیمو-نعناع بر اساس طب سنتی در رفع گاز و کاهش نفخ معده بسیار مؤثر است.

این چای بهترین نوشیدنی برای هضم آسان غذاست که درد‌های شکمی، یبوست و بیماری‌های گوارشی را درمان می‌کند. لازم به ذکر است اثرات آن روی معده هنوز به طور کامل مورد آزمایش قرار نگرفته است و به تحقیقات بیشتری نیاز است.

دمنوش بومادران

این گیاه کمی تلخ است وشما می‌توانید طعم آن را با اضافه کردن مقداری لیمو و عسل ملایم کنید. بومادران را به عنوان ادویه و چاشنی غذا هم استفاده می‌کنند که در هضم بهتر و سریعتر غذا کمک زیادی می‌کند.

مطالعات نشان می‌دهد که تنها ۱ گرم از پودر بومادران درد‌های شکمی را کم می‌کند و مصرف آن باعث آزاد شدن بزاق‌های معده شده که در کاهش التهاب معده و هضم صحیح غذا مؤثر است. نوشیدن چای بومادران باعث از بین رفتن انگل‌های معده می‌شود.

یاداوری این نکته بسیار مهم است که زنان باردار به هیچ عنوان نباید از بومادران چه به عنوان یک نوشیدنی و چه به عنوان ادویه درغذا استفاده کنند چرا که باعث انقباضات رحمی و سقط جنین می‌شود.

چای زنجبیل

از قدیم الایام از چای زنجبیل برای درمان معده درد استفاده می‌کردند. زنجبیل گیاهی است ضد تهوع و به زنان باردار توصیه می‌شود روزانه ۱ گرم از آن را بخورند.
خوردن چای زنجبیل به خصوص بعد از غذا سرعت هضم غذا را بالا می‌برد، ناراحتی‌های گوارشی را کاهش می‌دهد و مانع از اتهاب و نفخ معده می‌شود. قبل از اینکه چای زنجبیل خود را بنوشید کمی عسل به آن اضافه کنید، زنجبیل طعم بسیار تندی دارد.

دمنوش رازیانه

برای تهیه چای رازیانه از دانه‌های آن به همراه کمی شیرین بیان استفاده می‌کنند. رازیانه در طب سنتی برای درمان اختلالات گوارشی، درد‌های شکمی، التهاب و گاز معده و یبوست استفاده می‌شده است.

در آزمایشاتی که روی موش‌ها صورت گرفت ترکیب رازیانه با عصاره زعفران، زخم معده آن‌ها را درمان کرد. هماهنطور که قبلا گفته شد یکی از دلایل نفخ شکم، زخم معده است.

چای رازیانه باعث ملین شدن معده شده و در نتیجه یبوست را درمان می‌کند. اگر مبتلایان به یبوست یک فنجان چای رازیانه در روز بنوشند به طور حتم درمان می‌شوند.4

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.jadidtarin.com
3.www.namnak.com
4.parstoday.com