در مورد سخني که از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل شده است: «ما قبل از حضرت آدم بوديم» توضيح دهيد. آيا اين سخن در مورد ساير معصومين ـ عليهم السلام ـ نيز صدق مي كند يا خير؟

آنچه از اخبار استفاده مي شود اين است كه خداوند متعال نور مقدس حضرت رسول و ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ را قبل از خلقت تمام موجودات آفريده است. و آن انوار مقدسه در آن عالم به تسبيح و تقديس خداوند مشغول بوده اند. ملائكه و فرشتگان الهي از اين انوار پاك تسبيح و تقديس فرا گرفته اند. در اين ميان نور مطهّر پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ  و ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ منبع و آغاز ساير نورها بوده كه ديگران از آن نورها آفريده شده اند. و ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ و نور رسول گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ در واقع يك حقيقت و يك نوراند كه از آن به «حقيقت محمديه» تعبير شده است.[1]به نمونه اي از روايات اشاره مي گردد:
1. ابوحمزه ثمالي مي گويد: از حضرت علي بن الحسين ـ عليه السلام ـ شنيدم كه مي فرمود: خداوند عزّ و جل محمد وعلي و يازده امام را از نور عظمت خويش به صورت ارواحي در شعاع نور خويش خلق نمود. و همه اينها قبل از مخلوقات و آفرينش جهان به عبادت و تقديس خداوند مشغول بوده اند.[2]2. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ : من، علي، فاطمه، حسن و حسين ـ عليهم السلام ـ در سراپردة عرش، خدا را تسبيح مي گفتيم، فرشته گان نيز با ما تسبيح مي گفتند. و اين جريان دو هزار سال قبل از خلقت آدم ـ عليه السلام ـ بود[3].
3. امام هادي ـ عليه السلام ـ در زيارت جامعه كبيره خطاب به اهلبيت عصمت ـ عليهم السلام ـ فرموده است: ارواح، نور و باطن شما يكي است.[4]4. امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: خلقت ما يكي است، علم ما يكي است، فضل ما يكي است، همه ما در پيش خدا يكي هستيم. فضل اول ما به آخر ما و فضل آخر ما به اول ما بر مي گردد. اوّل ما محمد، وسط ما محمد، آخر ما محمد است.[5]بنابراين، اين روايات، كه نمونه فراواني در جوامع روائي دارد، اشاره به مراحل سابق وجودي همه ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ مي باشد. و اگر وجود مبارك رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ و امير مؤمنان ـ عليه السلام ـ پيش از حضرت آدم ـ عليه السلام ـ وجود داشته اند، انوار مقدسه عترت طاهره كه جدا از آن حقيقت نمي باشد نيز وجود داشته اند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. زندگاني چهارده معصوم، علامه مجلسي.
2. شرح زيارت جامعه كبيره، آيت الله جوادي آملي.
3. ويژگيهاي امام حسين ـ عليه السلام ـ، علّامه شوشتري.
 
پي نوشت ها:
[1] . جوادي آملي، عبدالله، آداب فناي مقربان، نشر اسراء، 1381، ص 95.
[2] . صدوق، كمال الدين، قم، انتشارات دارالكتب اسلامي، جلد 1، ص 318.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحار، بيروت، نشر مؤسسة الوفاء، جلد 25، ص 24.
[4] . قمي، عباس، مفاتيح الجنان، زيارت جامعه كبيره.
[5] . بحار، جلد 25، ص 363.