در پاسخ به مطالب ذیل توجه کنید :

الف- آیت الله انصاری اولین قدم در سلوک را تبعیت کامل از شرع مقدس و علمای دین می دانستند و می‌فرمودند که: « تبعیت کامل از علماء شریعت اولین قدم سالک است و خطر مهمی که سالک در این مسیر دارد بدبینی به علماء شریعت است. »

ب-برای اگاهی بیشتر به برخی توصیه ها و دستور العمل ها و سفارشات اخلاقی شیخ محمد جواد انصاری همدانی توجه نمایید :

1- جناب استاد کریم محمود حقیقی نقل می‌کردند که:

روزی از آیت الله انصاری سئوال کردم، برای تمرکز فکر در نماز دستوری به من بفرمایید. ایشان فرمودند: « نوافل را ترک مکن و غذاهای حیوانی کم بخور »

2- آقا در توصیه به شاگردانشان بر نماز شب و انجام فرایض و نوافل تأکید بسیار زیادی داشتند، و به بعضی از شاگردانشان می فرمودند: « اگر نوافلتان ترک شد، قضای آن را بجا آورید. »

3- یکی از شاگردان ایشان نقل نموده اندکه: در اوائل کار ،آقا به من دستور دادند که هر روز با توجه تام و حضور قلب این آیه شریفه را صدو ده مرتبه تکرار کنم: وَإِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ( معبود شما معبود یگانه اى است که جز او هیچ معبودى نیست [و اوست] بخشایشگر مهربان) آیه 163 سوره بقره

4- به یکی از شاگردان طبق وضعیت حالش دستور می دهند که: شما فقط ذکرت تعقیبات مختصه ی نماز صبح باشد و ایشان بیان داشته اند تا زمانی که اینها را می خواندم وضعیتم روشن و خوب بود.

5- یکی از شاگردانش فرموده اند: به ایشان نامه ای نوشتم و دستورالعملی خواستم . آقا در جواب فقط مرقوم فرمودند: نماز شب بخوان و تقوی داشته باش ، امرت ان شاء الله درست می شود.

6- یکی از شاگردانش فرموده اند که : به آیت الله انصاری عرض کردم در خدمت شما حال ما دگرگون می شود بفرمایید برای دوام حال چکار کنیم؟

فرمودند:ذکر (( یا حَیُّ یا قیُّوم )) را مرتب تکرار کن،عرض کرم چه تعداد؟ فرمودند: اندازه نمی خواهد، هرچه می توانید بیشتر بگویید.

7- یکی دیگر از شاگردان ایشان بیان نموده اند که : روزی حضرت آیت الله انصاری به من فرمود: این ذکر را زیاد بگو و تعداد هم نمی خواهد((یا خَیرَ حبیبٍ و مَحبُوبٍ)

8- « ولایت واقعی و دوستی ائمه اطهار(ع) آنجایی مؤثر است که انسان را سریع و بدون درگیری به معرفت و حقیقت برساند. انسان در سایه آن بزرگواران زودتر به نتیجه می رسد و این اثر ولایت حقیقی است. در حالی که خود من می بینم تا آخر عمر یک عده ای به خیال خودشان مجالس بر پا کرده و روضه خوانی می کنند و به سر و صورتشان می زنند، ولی وقتی انسان وارد جزئیات زندگیشان می شود می بیند این ها در باب معرفتی آن چنان که باید نیستند. »

ایشان می گفتند ولایتی که انسان را به معرفت نرساند و چشم های باطنی انسان را روشن نکند و نتواند آسان حقایق را درک کند، ولایتی خود بافته است و تصویری بیش نیست. »

9- « می فرمودند همان مقدار که دوستی اهل بیت(ع) می تواند موصل الی المحبوب باشد، همان مقدار هم می تواند برائت از دشمنانشان انسان را به خدا برساند و انسان باید هر دو را داشته باشد.

و این بود که در صلواتشان همیشه می گفتند: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم والعن اعدائهم. و لعنت یعنی همان برائت. »

« … ایشان در قنوت و رکوع و سجده پس از صلوات، والعن اعدائهم می گفتند و اگر کسی میآمد و یا الله می گفت ایشان رکوع را طول می دادند و عجل فرجهم واحشرنا معهم و العن اعدائهم اجمعین می گفتند. »

10 – « در اذن دخول زیارت امام رضا علیه السلام این فقره وجود دارد که:

أشهد أنک تشهد مقامی و تسمع کلامی و ترد جوابی…: یعنی شهادت می دهم که تو جایگاه مرا می بینی و سخن مرا می شنوی و سلامم را باز می گردانی…

وقتی اذن دخول می خوانید، اگر برایتان حالت خضوع و خشوع و بکاء پیدا شود و این حالت را داشتید، بدانید ائمه(ع) شما را قبول کرده اند ولی اگر این حال را نداشتید، صبر و تحمل کنید تا این حال برایتان پیدا شود. »

« ایشان غیر از این که زیارت عاشورا را زیاد تأکید میکردند، بلکه می گفتند زیارت آل یاسین هم زیاد بخوانید و می گفتند توسل به حضرت کنید و بخواهید که مشکلات دنیا و آخرت و سیر وسلوک شما را بر طرف کنند، چون حضرت، ولیّ عصر است و اختیار ما با اوست. »

11- ایشان در مورد پرهیز از مکروهات می فرمودند:

« مکروهات، قرقگاه معصیته. آدم را تا لب جهنم می بره و از کجا معلوم که هلت نده تو ؟ پس سعی کنید از مکروهات بپرهیزید…»

آقای انصاری خود به لزوم استاد تأکید خاصی داشتند و می فرمود:

« بدون استاد، راه بسیار مشکل است. اما هر کس که طلب حقیقی داشته باشد، حتماً متحیر نمی ماند. خداوند غیور است و طالب را رها نمیکند. و من اگر یک نفر طالب توحید رو سراغ داشته باشم هر جای دنیا که باشد به سراغش می روم. »

« خدای تعالی بخل ندارد و اگر کسی شرائط تقوی را در خودش ایجاد کند خداوند استاد کامل را به او می‌رساند ولو اینکه از آن طرف عالم باشد. »

منبع : کتاب در کوی بی نشانها