خانه » همه » مذهبی » دعای احتجاب

دعای احتجاب


دعای احتجاب

۱۳۹۲/۱۲/۰۸


۶۷۲۵۱ بازدید

بسم الله ارحمان الرحیم
با سلام و تشکر به خاطر راهنمایی های قبلی و سریع جواب دادن پرسشها
سوال: در مورد دعای احتجاب راهنمایی می خواستم
الف: اصل دعا از کیست؟ ب: خواندنش در چه مورد و حاجتهایی می باشد؟ ج: آیا می شود در قنوت نماز این دعا را خواند؟ د: خواندنش روز و شب و ساعت خاصی دارد یا می شود در طول شبانه روز خواند؟

ضمن تشکر از اعتماد شما به این مرکز به نکاتی توجه کنید .    
1.     دو دعا به نام دعای احتجاب وجود دارد که در مورد آنها توضیح می دهیم .
الف. دعای احتجاب که با عبارت « اللهم یا من إحتجب بشعاع نوره…»   شروع می شود . در کتاب روح مجرد تالیف علامه محمد حسین حسینی طهرانی آمده : «   آقای سید هاشم حداد   در موقع خوابیدن دعای   « اللهم یا من إحتجب بشعاع نوره…»   را قرائت می کردند و چه بسا می شد که در قنوت نماز می خواندند. و چون از بعضی از شاگردان دیگرمرحوم قاضی   شنیده شده است، معلوم می شود اصلش از   مرحوم قاضی   بوده است.
این دعای شریف برای نورانیت قلب بسیار موثر است . این دعا با مختصر اختلافی در لفظ، در «مهج الدعوات» مرحوم   سید بن طاووس   موجود است که آن را از محمد ابن حنیفه از   رسول خدا (ص)   روایت نموده است و برای آن آثار و خواص عجیبی را نقل کرده است.   جناب سلمان   به   نبی خدا(ص)   عرضه داشت : این دعا را به مردم تعلیم دهم ؟ حضزت فرمودند : این دعا را به همه کس تعلیم مده … مگر به اهل بیت و همسایه های خود و اهل مسجد وشهر خود هرگاه از تو درخواست نمایند .
  متن و ترجمه دعای احتجاب 
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم انّی اسْئَلُکَ یا مَنِ احْتَجَبَ بِشُعاعِ نُورِهِ عَنْ نَواظِرِ خَلْقِهِ یا مَنْ تَسَرْبَلَ بِالْجَلالِ وَ الْکِبْرِیاءِ وَاشْتَهَرَ بِالتَّجَبُّرِ فی قُدْسِهِ یا مَنْ تَعالی بِالْجَلالِ وَ الْکِبْرِیاءِ فی تَفَرُّدِ مَجْدِهِ یا مَنِ انْقادَتِ الْاُمُورُ بِاَزِمَّتِها طَوعاً لِاَمْرِهِ یا مَنْ قامَتِ السَّماواتُ وَ الْاَرَضُونَ مُجیباتٌ لِدَعْوَتِهِ یا مَنْ زَیَّنَ السَّماءَ بِالنُّجُومِ الطّالِعَةِ وَ جَعَلَها هادِیَةً لِخَلْقِهِ یا مَنْ اَنارَ الْقَمَرَ الْمُنیرَ فی سَوادِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ بِلُطْفِهِ یا مَنْ اَنارَ الشَّمْسَ الْمُنیرَةِ وَ جَعَلَها مَعاشا لِخَلْقِهِ وَ جَعَلَها مُفَرِّقَةً بَیْنَ اللَّیْلِ وَ النَّهار لِعَظَمَتِهِ یا مَنْ اسْتَوجَبَ الشُّکْرَ بِنَشْرِ سَحائِبِ نِعَمِهِ اسْئَلُکَ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِکَ وَ مُنْتَهَی الرَّحْمَةِ مِنْ کِتابِکَ وَ بِکُلِّ اِسْمٍ لَکَ هُوَ سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ اَوِ اسْتَاثَرْتَ بِهِ فی عِلْمِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ وَ بِکُلِّ اِسْم هُوَ لَکَ اَنْزَلْتَهُ فی کِتابِکَ اَوْ اَثْبَتَّهُ فی قُلُوب الصّافّین الْحافین حَوْلَ عَرْشِکَ فَتَراجَعَتِ الْقُلُوبُ اِلیَ الصُّدُور عَن الْبَیانِ بِاِخْلاص الْوَحْدانِیَّةِ وَ تَحَقُّقِ الْفَردانِیَّةِ مُقِرَّةً لَکَ بِالْعُبُودِیَّةِ وَ اِنَّکَ اَنْتَ اللهُ اَنْتَ اللهُ اَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ وَ اَسْئَلُکَ بِالاَسْماءِ الَّتی تَجَلَّیْتَ بِها لِلْکَلیمِ عَلَی الْجَبَلِ الْعَظیمِ فَلَمّا بَدا شُعاعَ نُورِ الْحُجُبِ مِنْ بَهاءِ الْعَظَمَةِ خَرَّتِ الْجِبالُ مُتَدَکْدِکَةً لِعَظَمَتِکَ وَجَلالِکَ وَ هَیْبَتِکَ وَ خَوفًا مِنْ سَطْوَتِکَ راهِبَةً مِنْکَ فَلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ فَلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ فَلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَوَ اَسْئَلُکَ بِالاسْمِ الَّذی فَتَقْتَ بِهِ رَتْقُ عَظیمِ جُفُونِ عُیُونِ النّاظِرینَ الّذی بِهِ تَدْبیرُ حِکْمَتِکَ وَ شَواهِدُ حُجَجِ اَنْبِیائِکَ یَعْرِفُونَکَ بِفِطَنِ الْقُلُوب وَ اَنْتَ فی غَوامِضِ مَسِرّاتِ سَرائِرِ الْغُیُوبِ اَسْئَلُکَ بِعِزَّةِ ذلِکَ الاسْمِ اَنْ تُصَلِّیَ علی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَصْرِفَ عَنّی وَ عَنْ اَهْلِ حُزانَتی وَ جَمیع الْمُومِنین وَ الْمُومِناتِ جَمیع الافاتِ وَ الْعاهاتِ وَ الاعْراضِ وَ الامْراضِ وَ الْخَطایا وَ الذُّنُوبِ وَ الشَّکِّ وَ الشِّرْکِ وَ الْکُفْرِ وَ الشِّقاقِ وَ النِّفاقِ وَ الضَّلالَةِ وَ الْجَهْلِ وَ 
الْمَقْتِ وَ الْغَضَبِ وَ الْعُسْر وَ الضیقِ وَ فَسادِ وَ الضَّمیرِ وَ حُلُولِ النِّقْمَةِ وَ شِماتَةِ الاْعَداءِ وَغَلَبَةِ الرِّجالِ انَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ لَطیفٌ لِما تَشاءُ وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمین و لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظیم .
 
به نام خداوند بخشنده و مهربان
خدایا از تو می خواهم , ای کسی که به پرتو نورت از دیدگان خلق پنهانی . ای کسی که لباس جلال و بزرگی پوشیده ای و در عین پاکی و قدس به قدرت نمایی مشهور شده ای . ای کسی که به بزرگی و کبریائی برتری داری و به مجد و عظمت تنهایی . ای کسی که همه امور با رغبت تحت امرت منقاد هستند . ای کسی که آسمانها و زمین برای اجابت دعوت تو بر پایند . ای کسی که آسمان را با ستارگان درخشان آراسته آنان را راهنمای خلق قراردادی . ای کسی که ماه تابان را در سیاهی شب تار به لطفت روشن کردی . ای کسی که خورشید را به بزرگیت جداکننده بین روز و شب قرار دادی و معاش خلق را در آن نهادی. ای خدایی که به واسطه پراکنده کردن ابر نعمتهایت سزاوار شکر شدی .
از تو می خواهم به جایگاه عزت تو از عرشت و نهایت رحمت از کتابت و به هر اسمی که بدان اسم خود را نامیدی و آن را به خود مخصوص گردانیدی و در علم غیب نزد خودت مستتر کردی و به هر اسمی که برای توست که آن را در کتاب خود فروفرستادی و به اسمی که بجا گذاشتی در قلوب آنانی که به دور عرش تو صف کشیده اند و به حول آن حلقه زده اند پس آن دلها (ی حامل اسماء ) از بیان آن منصرف , به درون سینه ها برگشته اند , به جهت اخلاص در یکتاپرستی و به جهت تحقق وحدانیت تو , درحالی که به بندگی تو اقرار دارند و گویند تو خدایی , تو خدایی , تو خدایی , و غیر تو خدایی نیست , و غیر تو خدایی نیست , و غیر تو خدایی نیست , از تو می خواهم به نامهایی که به آنها جلوه کردی برای حضرت موسی کلیمت بر کوه بزرگ (طور ) , پس آنگاه که اشعه نور پنهان شده تو آشکار شد بخاطر زیبایی حاصل از بزرگی , کوه فروریخت و بخاطر بزرگی و جلال و هیبت تو منهدم شد , در حالی که از ترس از بزرگیت و خوف از قهر و غلبه تو این حالت به آنها دست داد , پس خدایی غیر از تو نیست , پس خدایی غیر از تو نیست , پس خدایی غیر از تو نیست . از تو می خواهم به نامی که گستردی دیدگان بسته ناظرین را , تا تدبیر حکمت و شواهد و دلائل و حجتهای انبیاء ترا ببینند , و آنان به زیرکی دلها تو را می شناسند , در حالی که تو در نهانهای پوشیده غیب هستی , تو را می خوانم به عزت این اسماء که بر محمد و آل محمد درود فرستی و از من و وابستگانم و همه مومنین و مومنات , همه آفات و بدی ها و زشتی ها و امراض و خطاها و گناهان و شک و شرک و کفر و دوئیت و نفاق و گمراهی و نادانی و دشمن داشتن کسی و غضب و سختی و تنگی و بدی نیت و آمدن عقوبت و شماتت دشمنان و حاکمیت انسانهای بی مروت را دور کنی , چه آنکه تو دعایم را می شنوی و نسبت به هرآنکه بخواهی پرلطف و مهربانی . و درود خدا بر محمد و آل او باد ای مهربانترین مهربانان و حول و قوه ای جز به تو نیست ای خدای بزرگ بلند مرتبه .
 
ب. حرزی که از امیر مومنان ع است و به احتجاب معروف است .
متن دعای(حِرز) احتجاب چنین است :
« احْتَجَبْتُ بِنُورِ وَجْهِ اللَّهِ الْقَدِیمِ الْکَامِلِ وَ تَحَصَّنْتُ بِحِصْنِ اللَّهِ الْقَوِیِّ الشَّامِلِ وَ رَمَیْتُ مَنْ بَغَى عَلَیَّ بِسَهْمِ اللَّهِ وَ سَیْفِهِ الْقَاتِلِ اللَّهُمَّ یَا غَالِباً عَلَى أَمْرِهِ وَ یَا قَائِماً فَوْقَ خَلْقِهِ وَ یَا حَائِلًا بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ حُلْ بَیْنِی وَ بَیْنَ الشَّیْطَانِ وَ نَزْغِهِ وَ بَیْنَ مَا لَا طَاقَةَ لِی بِهِ مِنْ أَحَدٍ مِنْ عِبَادِکَ کُفَّ عَنِّی أَلْسِنَتَهُمْ وَ اغْلُلْ أَیْدِیَهُمْ وَ أَرْجُلَهُمْ وَ اجْعَلْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ سَدّاً مِنْ نُورِ عَظَمَتِکَ وَ حِجَاباً مِنْ قُدْرَتِکَ وَ جُنْداً مِنْ سُلْطَانِکَ إِنَّکَ حَیٌّ قَادِرٌ اللَّهُمَّ اغْشُ عَنِّی أَبْصَارَ النَّاظِرِینَ حَتَّى أَرُدَّ الْمَوَارِدَ وَ اغْشُ عَنِّی أَبْصَارَ النُّورِ وَ أَبْصَارَ الظُّلْمَةِ حَتَّى لَا أُبَالِیَ عَنْ أَبْصَارِهِمْ یَکادُ سَنا بَرْقِهِ یَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ یُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ إِنَّ فِی ذلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصارِ [1] بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ کهیعص [2] بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ حم عسق [3] کَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِیماً تَذْرُوهُ الرِّیاحُ [4] هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ [5] یَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَناجِرِ کاظِمِینَ ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَ لا شَفِیعٍ یُطاعُ [6] عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوارِ الْکُنَّسِ وَ اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ [7] ص وَ الْقُرْآنِ ذِی الذِّکْرِ بَلِ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی عِزَّةٍ وَ شِقاقٍ [8] شَاهَتِ الْوُجُوهُ شَاهَتِ الْوُجُوهُ شَاهَتِ الْوُجُوهُ وَ عَمِیَتِ الْأَبْصَارُ وَ کَلَّتِ الْأَلْسُنُ اللَّهُمَّ اجْعَلْ خَیْرَهُمْ بَیْنَ عَیْنَیْهِمْ وَ شَرَّهُمْ تَحْتَ قَدَمَیْهِمْ وَ خَاتَمَ سُلَیْمَانَ بَیْنَ أَکْتَافِهِمْ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللَّهُ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ [9] وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ ». [10]
ترجمه: پنهان شدم به‌وسیله نور خداوندی که قدیم و کامل است و حصار کشیده و سنگر ساختم به‌وسیله دیوارهای خداوندی که قوی بوده و شامل همه چیز است . کسی که با من دشمنی کرد را با تیر الهی هدف قرار داده و با شمشیر خدایی بر او یورش بردم. خدایا! ای کسی که بر امور دشمن من غالب هستی! و ای کسی که بر امور مخلوقات خود مسلطی! ای کسی که بین مرد و قلبش فاصله و مانع هستی! بین من و شیطان و فتنه او مانع شو. و مانع شو میان من و آنچه که طاقت آن‌را از هیچ‌یک از بندگانت ندارم. خدایا! زبان آنها را از من باز دار، دست و پای آنها را به زنجیر بکش و میان من و آنها مانعی از نور عظمت خود و حجابی از قدرت خود و سپاهی از سلطنت خود قرار ده. همانا تو زنده و قدرتمند هستی . خدایا! چشم‌های بینندگان را از من بپوشان تا این‌که از امور و مشکلات رهایی یابم، و بپوشان از دیدگان نور و ظلمت آنها تا این‌که دیدگانشان نسبت به من بی‌اعتنا باشد (ظاهراً مقصود این است که؛ بین من و برخی مردم مانعی ایجاد کن تا از مکر و حیله آنها در امان باشم). نزدیک است درخشندگى برقش دیده‌ها را کور کند. خدا شب و روز را [دگرگون و] جابجا می‌کند مسلماً در این دگرگونى و جابجایى عبرتى براى صاحبان بصیرت است. به نام خدا که رحمتش بى اندازه است و مهربانى اش همیشگى. کهیعص، به نام خدا که رحمتش بى اندازه است و مهربانى اش همیشگى. حم، عسق». مانند آبى است که آن‌را از آسمان نازل کنیم، پس گیاه زمین به وسیله آن [به طور انبوه و در هم پیچیده ] بروید، [و طراوت و سرسبزى شگفت انگیزى پدید آورد] آن گاه [در مدتى کوتاه ] خشک و ریز ریز شود که بادها آن‌را به هر سو پراکنده کنند. او خدایى است که معبودى جز او نیست، داناى آشکار و نهان است، و او رحمان و رحیم است!. از آن روز نزدیک، آن‌گاه که [از شدت ترس ] جان ها به گلوگاه رسد، در حالى‌که همه وجودشان پر از غم و اندوه است. براى ستمکاران هیچ دوست مهربانى و شفیعى که شفاعتش پذیرفته شود، وجود ندارد! [در چنین موقعیت و زمانى است که ] هر کس هر عملى را [از خیر و شر] حاضر کرده است، بداند. پس سوگند به ستارگانى که باز مى گردند، ستارگانى که به سرعت مى روند و پنهان مى شوند، و سوگند به شب هنگامى که [روى مى آورد، و زمانى که ] مى رود، و سوگند به صبح هنگامى که مى دمد [و با گستردن نورش تاریکى را مى زداید]. صاد، سوگند به قرآن که مشتمل بر ذکر [حقایق، معارف، مطالب اخلاقى و اجتماعى و احکام حلال و حرام ] است. [این‌که قرآن را نمى پذیرند، براى این نیست که زمینه اى براى پذیرش آن وجود ندارد] بلکه کافران [غرق ] در تکبّر [و سرکشى و عداوت ] و دشمنى اند. زشت باد چهره‌ها، زشت باد چهره‌ها، زشت باد چهره‌ها، کور باد چشم‌ها، سنگین باد زبان‌هایشان. خدایا! خیرشان را در میان چشم‌هایشان قرار ده و شر آنها را در زیر پایشان بگذار. مُهر زد سلیمان بین کتف‌هایشان، پس به زودى خدا شرّ آنان را [به کشته شدن یا آوارگى از خانه و کاشانه ] دفع خواهد کرد و او شنوا و داناست و درود خداوند بر محمد(ص) و آل محمد .
سند و محتوای دعا
با تحقیق و جست‌وجویی که در کتاب‌های روایی انجام گرفت؛ این دعا تنها در کتاب «بحار الأنوار» یافت شد که علامه مجلسی نیز منبع مشخصی برای آن ذکر نکرده و تنها به این عبارت بسنده کرده: (منقول من بعض المواضع ) [11] که نشان از فقدان این روایت در کتب اصلی روایی دارد. علاوه بر این، در این نقل ذکر نشد که این روایت از کدام یک از امامان(ع) نقل شده است؛ در نتیجه نمی‌توان آن‌را به امامی خاص -مانند امام علی(ع)- منسوب دانست .
اما محتوا و متن این روایت بیشتر از آیات قرآن بوده و در موارد غیر قرآنی نیز از محتوای مناسبی برخوردار بوده و از این لحاظ مشکلی ندارد، اما چگونگی ترتیب این آیات در حرز مورد نظر چندان واضح نیست .
ذکر این نکته نیز مناسب است که روایات دیگری نیز در زمینه حرز و احتجاب وجود دارد که علامه مجلسی آنها را در بابی به نام «الاحتجابات المرویة عن الرسول(ص) و الأئمة(ع )» [12] قرار داده که شباهت‌هایی در معانی آنها وجود دارد .
اسلام کوئست   
2. در منابع ساعت خاصی برای خواندن این دعاها ذکر نشده و خواندن ان درقنوت نیز بی اشکال است .

[1] . نور، 43 – 44 .
[2] . مریم، 1 .
[3] . شوری، 1 – 2 .
[4] . کهف، 45 .
[5] . حشر، 22 .
[6] . غافر، 18 .
[7] . تکویر، 14 – 18 .
[8] . ص، 1 – 2 .
[9] . بقره، 137 .
[10] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 91، ص 378 – 379، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق .
[11] . بحار الانوار، ج 91، ص 378 .
[12] . همان، ص 372 .
 
 
 

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد