۱۳۹۳/۰۵/۲۱
–
۲۳۹۶ بازدید
سلام، در مورد دعای صباح: آثار زمانی که وارد است خوانده شود. با تشکر .
با سلام و عرض ادب و تشکر از ارتباط شما با این مرکز
1. دعای صباح دعایی است که حضرت امیرالمومنین (ع) آن را بعد از دو رکعت نماز فجر میخواندند.
2. مرحوم شیخ عباس در مفاتیح الجنان در باره این دعا می گوید :
مؤلف گوید که علامه مجلسی رحمهٔ الله علیه این دعا را در کتاب دعای بحار و در کتاب صلاه با بیان ذکر نموده و فرموده که این دعا از ادعیه مشهوره است و من در کتب معتبره آن را نیافتم مگر در مصباح سید بن باقی رضوان الله علیه و نیز فرموده مشهور خواندن این دعا است بعد از فریضه صبح و سید بن باقی روایت کرده آن را بعد از نافله صبح و به هر کدام عمل شود خوب است .
3. هر چند محتوای عالی و مضامین عمیق این دعا همگی فضیلت و برکت است اما در منابع به فضیلت خاص این دعا دست نیافتیم .
4. این دعا بلندترین مضامین حکمى، عرفانى و کلامى را در قالب الفاظ و عبارات ادبى بیان کرده است. به جهت اهمیت مضامین این دعا، علما شرحهای زیادی بر آن دعای صباح نوشتهاند.
5. برخی مضامین دعای صباح
دعای صباح با مناجات خداوند و ذکر نعمتهای او از جمله پدید آوردن صبح، آفرینش آسمان، حرکت ستارگان و گردش آفتاب و ماه شروع میشود سپس به یگانگی، علم، بخشندگی، احسان و رحمت خدا اشاره میکند و به پیامبر(ص) و خاندان او درود می فرستد.
در فراز دیگر از خداوند حاجتهایی میطلبد. نعمت هدایت، و حلم و عدم تعجیل خداوند در عقوبت را یادآوری میکند. در ادامه علت آمدن خود به درگاه الهی را از جهت برآمدن و حصول آرزوها معرفی میکند و علت دوری از خدا را هوی و هوس نفس میداند که با گمانهای فاسد، آرزوها، ارتکاب گناهان و مخالفت فرمان خدا موجبات هلاکت شخص را فراهم میکند. و امید خود به رحمت الهی و پناه گرفتن به درگاه او از خواهشهای نفس را اظهار میدارد.
این دعا با بیان خواستههایی از درگاه الهی ادامه پیدا میکند. رحمت بیکران الهی و اعتماد به قبول توبه و برآوردن امیدها و حاجات را یادآور میشود. به مسکینی و تهیدستی خود اشاره کرده عرضه میدارد: «چگونه رد مینمایی و بر میگردانی و ناامید میگذاری تشنه جگری را که درآمده باشد به سوی دریاهای آب زلال مالامال رحمت تو، و نوشیده باشد نوشیدن به مقدار تشنگی خود؟»
در فرازهای بعد، دیگر بار رحمت الهی را یاد کرده، خداوند را وجودی معرفی میکند که «همه امیدها و آرزوها به او بازگشت مینماید و کار همه مخلوقات از حضرت او ساخته میگردد نه غیر او» و در ادامه عرضه میدارد که؛ «من مهارهای نفس را به ریسمان محکم اراده تو بستهام» و به تفویض امور خود به خدا تاکید می کند. از خداوند هدایت میطلبد و سپس قدرت، دانایی و رزّاق بودن خدا را یادآور میشود.
در فقرات بعدی خداوند را از شریک، نقصها، عیبها و از صفات اجسام تنزیه کرده، او را دارای جمیع صفات کمال معرفی میکند. به نعمتهای خداوند اشاره کرده و او را ستایش میکند. به پیامبر(ص) و آل او درود میفرستد و عصمت پیامبر(ص) و خاندان او را یادآور میشود. و با ستایش و با بیان حاجت هایی از درگاه الهی دعا به پایان میرسد.
1. دعای صباح دعایی است که حضرت امیرالمومنین (ع) آن را بعد از دو رکعت نماز فجر میخواندند.
2. مرحوم شیخ عباس در مفاتیح الجنان در باره این دعا می گوید :
مؤلف گوید که علامه مجلسی رحمهٔ الله علیه این دعا را در کتاب دعای بحار و در کتاب صلاه با بیان ذکر نموده و فرموده که این دعا از ادعیه مشهوره است و من در کتب معتبره آن را نیافتم مگر در مصباح سید بن باقی رضوان الله علیه و نیز فرموده مشهور خواندن این دعا است بعد از فریضه صبح و سید بن باقی روایت کرده آن را بعد از نافله صبح و به هر کدام عمل شود خوب است .
3. هر چند محتوای عالی و مضامین عمیق این دعا همگی فضیلت و برکت است اما در منابع به فضیلت خاص این دعا دست نیافتیم .
4. این دعا بلندترین مضامین حکمى، عرفانى و کلامى را در قالب الفاظ و عبارات ادبى بیان کرده است. به جهت اهمیت مضامین این دعا، علما شرحهای زیادی بر آن دعای صباح نوشتهاند.
5. برخی مضامین دعای صباح
دعای صباح با مناجات خداوند و ذکر نعمتهای او از جمله پدید آوردن صبح، آفرینش آسمان، حرکت ستارگان و گردش آفتاب و ماه شروع میشود سپس به یگانگی، علم، بخشندگی، احسان و رحمت خدا اشاره میکند و به پیامبر(ص) و خاندان او درود می فرستد.
در فراز دیگر از خداوند حاجتهایی میطلبد. نعمت هدایت، و حلم و عدم تعجیل خداوند در عقوبت را یادآوری میکند. در ادامه علت آمدن خود به درگاه الهی را از جهت برآمدن و حصول آرزوها معرفی میکند و علت دوری از خدا را هوی و هوس نفس میداند که با گمانهای فاسد، آرزوها، ارتکاب گناهان و مخالفت فرمان خدا موجبات هلاکت شخص را فراهم میکند. و امید خود به رحمت الهی و پناه گرفتن به درگاه او از خواهشهای نفس را اظهار میدارد.
این دعا با بیان خواستههایی از درگاه الهی ادامه پیدا میکند. رحمت بیکران الهی و اعتماد به قبول توبه و برآوردن امیدها و حاجات را یادآور میشود. به مسکینی و تهیدستی خود اشاره کرده عرضه میدارد: «چگونه رد مینمایی و بر میگردانی و ناامید میگذاری تشنه جگری را که درآمده باشد به سوی دریاهای آب زلال مالامال رحمت تو، و نوشیده باشد نوشیدن به مقدار تشنگی خود؟»
در فرازهای بعد، دیگر بار رحمت الهی را یاد کرده، خداوند را وجودی معرفی میکند که «همه امیدها و آرزوها به او بازگشت مینماید و کار همه مخلوقات از حضرت او ساخته میگردد نه غیر او» و در ادامه عرضه میدارد که؛ «من مهارهای نفس را به ریسمان محکم اراده تو بستهام» و به تفویض امور خود به خدا تاکید می کند. از خداوند هدایت میطلبد و سپس قدرت، دانایی و رزّاق بودن خدا را یادآور میشود.
در فقرات بعدی خداوند را از شریک، نقصها، عیبها و از صفات اجسام تنزیه کرده، او را دارای جمیع صفات کمال معرفی میکند. به نعمتهای خداوند اشاره کرده و او را ستایش میکند. به پیامبر(ص) و آل او درود میفرستد و عصمت پیامبر(ص) و خاندان او را یادآور میشود. و با ستایش و با بیان حاجت هایی از درگاه الهی دعا به پایان میرسد.