دعا : که مفرد ادعیه است ،حاجت خواستن از معبود ، هر حاجتی(دنیوی واُخروی) که از او به شکلی خواه با استغاثه وتضرع وخواه بدون آن وخواه برای خودت وخواه برای دیگری ، باشد .
ومناجات که قسم خاصی از دعا است ، در عین حال که با استغاثه و حاجت خواستن از معبوداست ؛ شکل بیان صفاتی مانند رحمت ورحمانیت وجود وکرم و… از خدا رانیز دارد ودر آن تحمید وتسبیح وتعظیم خدا بیشتر است ،درتمام حالات ،مخاطب خدا است وتوجه به خودوسختیهای زندگی، کم است،درحالی که دردعا ،گاهی توجه به مشکلات وسختیها نیز هست.        
مرحوم دهخدا در لغت نامه اش چنین آورده :
دعا. [ دُ ] (ع اِمص ) دعاء. حاجت خواستن . ج ، أدعیه ، دعوات . (از آنندراج ). استغاثه به خدا. استدعای برکت . تضرع . درخواست از درگاه خدا. (ناظم الاطباء). درخواست حاجت از خدا. درخواست حاجت از خداوند برای خود یا دیگری . خدای خوانی . تیغ و شمشیر و خدنگ تیر از تشبیهات اوست و با لفظ رسیدن و رساندن و رفتن مستعمل است .
 
ومناجات درلغت نامه دهخدا:
مناجات . [ مُ ] (ع مص ) راز گفتن با کسی . (آنندراج ). راز و نیاز. نجوی کردن . مُسارَّة. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مناجاة : علی گوش بر دهن رسول نهاد و رسول ساعتی مناجات بکرد و سخن نرم در گوش علی گفت . (قصص الانبیاء ص 240).
مناجات کردن ؛ دعا کردن به درگاه خدای تعالی . راز و نیاز کردن با خدا. راز گفتن با خدا. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : پس این قوم موسی هفتاد تن بر آن کوه برآمدند و آنجا بایستادند تا موسی مناجات بکرد. (ترجمه ٔ تفسیر طبری چ یغمایی ج 1 ص 70). عاقل آن است که وی راچهار ساعت بود، ساعتی در حساب خویش کند و ساعتی با حق تعالی مناجات کند و… (کیمیای سعادت چ احمد آرام ص 764). شب درآید تا زحمت عوایق برخیزد و وی به خلوت با دوست مناجات کند. (کیمیای سعادت ایضاً ص 854). ایزدتعالی او را نبوت داد و با موسی مناجات کرد. (مجمل التواریخ و القصص ).
به هر فتحی همی کرده ست با ایزد مناجاتی
که اسبش طور سینا گشت و او موسی عمران شد.                    امیرمعزی (دیوان چ اقبال ص 170).
و(اصطلاح تصوف ) مناجات عبارت از مخاطبت اسرار است در مقام صفای اذکار برای ملک جبار. (فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی سجادی ).