خانه » همه » مذهبی » دلائل تکرار ایات در قرآن

دلائل تکرار ایات در قرآن


دلائل تکرار ایات در قرآن

۱۳۹۲/۰۵/۰۷


۱۴۴۰ بازدید

دلائل تکرار ایات در قرآن چیست

زبان قرآن زبانى خاص و ویژه است حتى احکام قرآن گاه در ضمن حوادث مربوط به اقوام و یا پیامبران پیشین مطرح مى گردد. البته نباید به داستان هاى قرآن به صورت تاریخى- که زمان مصرف آن گذشته است- نگریست بلکه در لابه لاى همان داستان ها، حقایق مورد نیاز، نهفته است. تکرارهاى قرآن نیز دلیل اهمیت موضوع و لزوم تفکر مضاعف در آن است. درباره جانشینى پیامبر (ص) نیز در ضمن آیات مربوط به پیامبران دیگر، سخن بسیار فرموده است. اگر آیاتى را که در قرآن ناظر به مسأله ولایت و یا مربوط به مهدویت و سرنوشت تاریخ است، بررسى کنید خواهید دید که به نحوى لطیف و دقیق همه آنچه مورد نیاز است، بررسى شده است. البته این کار نیازمند مطالعه و دقت است چرا که قرآن یک کتاب عادى و معمولى نیست.
دلایل تکرار در قرآن .
تکرار، گاهى براى تذکّر و یادآورى نعمت هاى گوناگون است. نظیر تکرار آیه   « فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ »
گاهى براى هشدار و تهدید خلافکاران است. نظیر تکرار آیه «فَوَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِینَ»
گاهى براى فرهنگ سازى است. نظیر تکرار «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»* در آغاز هر سوره.
گاهى براى اتمام حجّت است. نظیر تکرار آیه «وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ»
گاهى براى انس بیشتر و نهادینه شدن است. نظیر تکرار آیه «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثِیراً»
گاهى براى بیان دستورات جدید است. نظیر تکرار «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ..»
  گاهى به منزله قطعنامه براى هر فراز از مطلب یا سخنى است. چنانکه در سوره شعراء پس از پایان گزارش کار هر پیامبرى، مى فرماید: «إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ»
گاهى تکرار، نشان دهنده وحدت هدف و شیوه است. در سوره شعراء بارها جمله «فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ»
  از زبان پیامبران متعدد تکرار شده که بیانگر آن است که شعار و هدف همه آنان یکى بوده است.
براى ایجاد یک فرهنگ، تکرار مسایل، مهم و ضرورى است.
رسول خدا صلى الله علیه و آله بارها فرمود: «انى تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتى» تا رابطه قرآن و عترت را در میان مردم محکم سازد.
پس از نزول آیه «وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ»   تا چند ماه رسول خدا صلى الله علیه و آله هنگام صبح در خانه فاطمه زهرا علیها السلام مى آمد و مى فرمود: «الصلاة الصلاة» تا به مردم اعلام کند اهل بیت من همان کسانى هستند که در خانه على و فاطمه هستند.
در حدیث مى خوانیم: دلیل چهار مرتبه تکرار «الله اکبر» در آغاز اذان، آن است که مردم ازغفلت درآیند ولى هنگامى که متوجّه شدند، باقى جملات به دو بار تقلیل مى یابد.
گاهى حضرت على علیه السلام به خاطر ایجاد حساسیّت در مردم، الفاظى را تکرار مى کردند. چنانکه به فرزندانش وصیّت مى کند: الله الله فى الایتام …، «الله الله فى جیرانکم»، «الله الله فى الصلاة»، الله الله فى القرآن … که لفظ جلاله «الله» تکرار شده است.
تکرار نماز در هر شبانه روز، براى آن است که هر روز گامى به خداوند نزدیک شویم. کسى که از پله هاى نردبان بالا مى رود، در ظاهر، پاى او کارى تکرارى انجام مى دهد ولى در واقع در هر حرکت گامى به جلو و رو به بالا مى گذارد. کسى که براى حفر چاه کلنگ مى زند، در ظاهر کارى تکرارى مى کند، ولى در واقع با هر حرکت، عمق چاه بیشتر مى شود. انسان با هر بار نماز و ذکر و تلاوت آیه اى گامى به خدا نزدیک مى شود تا آنجا که درباره پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مى خوانیم: «دَنا فَتَدَلَّى فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنى »   چنان به خدا نزدیک شد که به قدر دو کمان یا نزدیک تر شد.
تکرار سفارش به تقوا در هر یک از خطبه هاى نماز جمعه در هر هفته، بیانگر نقش تکرار در تربیت دینى مردم است.
اصولا بقاى زندگى با تنفس مکرر است و کمالات، در صورت تکرار حاصل مى شود. با یک بار انفاق و رشادت، ملکه سخاوت و شجاعت در انسان پیدا نمى شود، همان گونه که رذائل و خبائث در صورت تکرار، در روح انسان ماندگار مى شوند.
________________
تفسیر نور(10جلدى)، ج 9، ص:   385
تفسیرنمونه ج 23، ص 113- 115
علل الشرایع، ج 1، ص 259
نهج البلاغه، نامه 47.
 

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد