عصراسلام: بدن پاسخ خود نسبت به گرما، سرما، استرس، عفونت و دیگر شرایط محیطی را تنظیم میکند. در هوای گرم تعریق باعث سرد شدن و در هوای سرد، لرز باعث گرم شدن بدن می شود. نکته مهم این است که این اتفاقات کاملا غیر ارادی هستند. لرز در اثر انقباض و انبساط سریع عضلات اتفاق می افتد. این حرکت غیر ارادی عضلات، پاسخ طبیعی بدن نسبت به سرما می باشد که به گرم تر شدن بدن کمک می کند. با این حال، سرما تنها علت لرز نیست. بیماریها و دلایل دیگر نیز میتوانند باعث لرز شوند.
دلایل لرز بدن:
لرزها معمولا با بیماریهای زیر در ارتباط هستند:
• عفونتهای گوارشی باکتریایی یا ویروسی
• آنفولانزا یا سرماخوردگی ساده
• مننژیت: عفونت پردههای اطراف مغز
• عفونتهای سیستم عصبی
• سینوزیت: عفونت سینوسها
• پنومونی: عفونت ریه
• توبرکلوز: سل
• مونونوکلئوز عفونی: نوعی عفونت ویروسی با علائم تنفسی
• گلودرد استرپتوکوکی: گلودرد ناشی از عفونت با باکتری استرپتوکوک
• عفونت مجاری ادراری
• عفونتهای لگنی
• سنگ کلیه
• پانکراتیت حاد: عفونت لوزالمعده که ناگهان شروع شود.
• مالاریا
• تونسیلیت: التهاب لوزهها
• آبسههای اطراف لوزهها که ممکن است عارضه به جا مانده از التهاب لوزه باشد.
• سپسیس: وجود عفونت در خون
• بیماریهای خودایمنی (روماتولوژیک)
• برخی سرطانها مانند لوکمی
افزایش سن و لرز
در افراد مسن، ممکن است لرزش عضلانی با لرز اشتباه شود. عوامل متعددی باعث لرزش عضلانی(Tremor) می شوند که یکی از آنها بیماری پارکینسون است. برخی داروها نظیر برونکودیلاتورها (داروهای گشاد کننده ی مجاری هوایی) که برای آسم استفاده می شوند نیز میتوانند باعث لرزش عضلانی شوند. یکی دیگر از علل لرز این است که با افزایش سن، حساسیت بدن به سرما افزایش پیدا میکند. دلیل این موضوع کاهش میزان چربی زیرجلدی و جریان خون پوست در افراد مسن می باشد.
درمان لرز به چه صورت است؟
اگر کسی دچار لرز شده باشد اقداماتی را برای راحتی و بهبود در منزل میتوان انجام داد.
افراد بالغ: درمان اغلب براساس علائم همراه با تب و شدت تب است. اگر تب خفیف است و علامت جدی دیگری وجود ندارد، استراحت کنید و مایعات فراوان بنوشید. تب خفیف ۳۸.۶ درجه سانتی گراد یا کمتر از آن است. بدن را با روانداز نازکی بپوشانید و از ملحفهها یا لباسهای ضخیم اجتناب کنید. اسفنج آغشته به آب ولرم روی بدن قرار دهید یا دوش آب سرد بگیرید که میتواند به کاهش تب کمک کند. البته آب سرد ممکن است حمله لرز را تحریک کند.
برخی داروهای بدون نسخه، از جمله آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن، میتوانند تب را پایین آورده و با لرز مقابله کنند. هر سه میتوانند تب را پایین بیاورند، اما آسپرین و ایبوپروفن در کاهش التهاب نیز موثرند. استامینوفن اگر در مقادیر بسیار زیاد مصرف شود میتواند اثر سمی بر کبد داشته باشد. استفاده طولانی مدت از ایبوپروفن نیز میتواند باعث آسیب به کلیه و معده شود.
کودکان: درمان کودک با تب و لرز به سن کودک، درجه تب و هر علامت همراه دیگری بستگی دارد. به طور کل، اگر تب بین ۳۷.۸ و ۳۸.۹ درجه سانتی گراد باشد و کودک بی قرار باشد، میتواند قرص یا شربت استامینوفن داد. هیچگاه کودک تب دار را در پتو یا لباس ضخیم نپیچید. مایعات فراوان به کودک بدهید و آب بدن را حفظ کنید. هیچگاه به کودک زیر ۱۸ سال آسپرین ندهید. به علت خطر ایجاد سندرم ری که سندرمی نادر است و ممکن است در کودکانی که عفونت ویروسی دارند در صورت تجویز آسپرین ایجاد شود.
در چه مواقعی باید به دکتر مراجعه کرد؟
در موارد زیر بایستی برای تشخیص بیماری و مسئله به پزشک مراجعه کنید:
• اگر تب و لرز بعد از ۴۸ ساعت با درمانهای خانگی بهبود پیدا نکرد.
• همچنین اگر علائمی مانند سفتی گردن، خس خس، سرفه شدید، تنگی نفس، گیجی، بی حالی، تحریک پذیری، درد شکم، ادرار دردناک، کاهش ادرار یا تکرر ادرار، استفراغ جهنده، حساسیت غیرطبیعی به نور وجود داشت.
• اگر کودک تب دار زیر ۳ ماه باشد، کودک تب دار بین ۳ تا ۶ ماه که تحریک پذیر یا بی حال باشد، کودک تب دار ۲۴ ماه تا ۱۷ سال که تب بیش از سه روز باقی بماند و به درمان پاسخ ندهد.
منابع: دکترتو، درمانکده