با بررسى روایات مربوطه، تا حدودى مى توان پرده از واقعیت جنگ های آینده برداشت و تصویرى از وضعیت مسلمانان، منحرفان، اروپائیان (امریکائیان و رومیان) و یهودیان و… قبل و حین ظهوربه دست آورد.البته قصد تطبیق و شبیه سازی با وضعیت فعلی و پیش روی دنیا نداریم ؛ اما باید ببینیم که چقدر به این وضعیت نزدیک می شویم ؟

1. جنگ بین مسلمانان

قبل از ظهور درگیرى ها و نزاع هاى شدید بین گروه هایى از مسلمانان و مدعیان اسلام رخ مى دهد که مهم ترین آنها جنگ سید خراسانى و یمانى با سفیانى است. رسول خدا در این باره فرموده است: «سه پرچم در یک سال و یک ماه و یک روز خروج مى کنند: سفیانى، خراسانى و یمانى که در میان آنها خالص تر از پرچم یمانى نیست. او مردم را به سوى حقّ فرا مى خواند».

مهم ترین نکته در اینجا این است که دمشق (شام) در آن زمان میدان جنگ هاى داخلى و منازعات مسلّحانه میان گروه هاى سه گانه (تحت فرمان ابقع، اصهب و سفیانى) خواهد شد. هر سه از صراط حقّ منحرف گشته و هر کدام تاج و تخت حکومت را براى خود مى طلبند. ابقع و سپاهیانش با سفیانى مى جنگند که منجر به پیروزى سفیانى و کشته شدن ابقع و یارانش مى شود. در جنگ سفیانى با اصهب نیز، چنین اتفاقى تکرار مى شود و سفیانى فاتح جنگ ها است. این سه گروه، از ظالمان و ستمگران بوده و منحرف گشته از دین و مصداق بارز این آیه هستند: «فاختَلَفَ الاحزاب من بینِهم فویلُ للّذین کَفَروا من مشهدِ یومِ عظیم»؛ «احزاب با هم بر سر آنچه در میانشان بود اختلاف کردند. پس واى بر آنها [از آنچه] در قیامت [بر سر آنها خواهد آمد». پس مى بینم که این کشتارها در میان خود این گروه هاى منحرف روى مى دهد. وقتى سفیانى، تا این حد مسیر را براى خود هموار مى بیند، به عراق هم طمع مى کند و به این فکر مى افتد که سپاهى را به آنجا گسیل دارد. لذا با سپاهى که حداقل هشتاد هزار نفر نیرو دارد و خود فرماندهى آن را به عهده گرفته، به آنجا مى تازد. در میان راه با سپاهى که فرمانرواى عراق براى دفع و مقابله با آنها گسیل داشته، مواجه مى شود. این دو سپاه با هم در منطقه قرقیسیا (واقع در سوریه و نزدیکى عراق) مشغول پیکار مىشوند. ترکها (روسها) و رومیان (اروپاییان و آمریکایى ها) هم به آتش جنگ دامن زده و هم خود در آن شرکت مى کنند. جنگ طولانى و شدیدى در مى گیرد و حدود صد هزار تن از ستمکاران و جبّاران در آن کشته مى شوند (منحرفان و مفسدان). از این جهت منطقه از شرّ عمده این سپاهیان – که ممکن بود پس از ظهور حضرت مهدى(عج) در مقابل او جبهه بگیرند – خلاص شود.

تا اینجا مى بینیم که جنگها فعلاً در میان خود گروه باطل صورت مى گیرد. در پى این کشت و کشتار بزرگ سفیانى، پیروز شده و وارد عراق مى گردد. روایات قضایاى بعدى را چنین بیان مى کنند: «… در آن هنگام که مشغول کشت و کشتار ظالمانه خود هستند؛ دو لشکر آزادى بخش یمانى و خراسانى، همانند دو اسب مسابقه، به دنبال یکدیگر وارد مى شوند… آن گاه به سوى نخیله (نجف) حرکت کرده و پرچم هاى هدایت را با خود حمل مى کنند… و «… آن گاه پرچمى که پرچم هدایت است (پرچم خراسانى)، از کوفه حرکت مى کند و سپاه سفیانى را تار و مار مىسازد و یک تن گزارشگر هم از آنان باقى نمىگذارد و آنچه اسیر و غنیمت در دستشان هست، از آنها باز مى ستاند»(. اینها تنها بخشى از جنگ ها و منازعه هاى قبل از ظهور است و احتمالاً در سایر مناطق نیز جنگ هایى رخ خواهد داد… و پیروز این جنگها نیز سپاهیان یمانى و خراسانى خواهند بود که آماده همکارى با انقلاب جهانى حضرت مهدى(عج) مى شوند.

2. جنگ ها و نزاع هاى جهانى

با بررسى روایات، به خصوص احادیث مربوط به وقایع آخرالزمان و عصر قبل از ظهور، روشن مىشود که این جنگها منحصر در خاورمیانه و تنها میان مسلمانان نیست؛ بلکه سراسر جهان را جنگ و آشوب و فتنه فرا مى گیرد و همه مردم دنیا در گرفتارى و رنج به سر مى برند. در روایتى آمده است که قبل از ظهور «اهل مشرق و مغرب دچار اختلاف مى شوند (اختلف اهل المشرق و المغرب)… همواره مردم در سختى شدیدى به خاطر ترسشان مىمانند تا اینکه منادى از آسمان ندا دهد (نداى ظهور)». عمار یاسر مى گوید: «پیام و دعوت اهل بیت پیامبرتان در آخرالزمان این است که از هر گونه درگیرى بپرهیزید تا زمانى که رهبران از اهل بیت را ببینید. [در آن وقت] ترک ها با رومیان مخالفت کنند و جنگ ها در زمین بسیار شود».

امام رضاعلیه السلام نیز مى فرماید: «پیش از ظهور امام زمان علیه السلام [جنگها و ]کشتارهایى پیاپى و بى وقفه رخ خواهد داد» و حضرت علىعلیه السلام فرموده است: «پیش از ظهور قائم، جهان دچار دو نوع مرگ مى شود: مرگ سفید و سرخ. مرگ سرخ با شمشیر (اسلحه و در جنگ ها) است…».

3. کشتارها و میزان تلفات

احادیث شریف، وضعیت سیاسى و امنیتى عصر ظهور را با ویژگى عدم ثبات و کثرت جنگها و کشتارها توصیف مى کنند: «قیل هذا الأمر قتل بیوح… قیل و ما البیوح؟ قال: دائم لا یفتر»؛ پیش از این امر (قیام مهدى(عج)) کشتار «بیوح» خواهد بود. از حضرت پرسیدند: بیوح به چه معناست؟ فرمود: دایمى است و از شدّت آن کاسته مىشود»(

حتى در برخى از روایات شدّت این جنگها را تا آنجا بیان مى کنند که طى آنها، دو سوم از جمعیت زمین از بین مى روند… امام على علیه السلام در این رابطه مى فرماید: «لا یخرج المهدى حتّى یقتل الثلث و یموت الثلث و یبقى الثلث»( «مهدى قیام نمىکند تا اینکه یک سوّم از [مردم زمین] کشته شوند و یک سوم [خود ]بمیرند و تنها یک سوم از جمعیت زمین باقى بمانند». امام صادقعلیه السلام نیز فرمود: «پیش از ظهور قائم… به اندازهاى از انسانها کشته مىشوند که از هر هفت تن، پنج تن نابود مى گردند»…(.

جنگ علیه مسلمانان یا به نفع آنان

حال سؤال این است که آیا این کشتارها فقط مربوط به مسلمانان است و یا شامل همه جهان مىشود؟ اگر از مسلمانان نیز در این جنگ ها کشته شوند، آیا در میانشان افراد صالح و مؤمن وجود دارد؟!

طبق بیان احادیث، این کشتارها در همه جاى جهان خواهد بود، اما مهم ترین آنها در منطقه اى به نام قرقیسیا روى مى دهد و بیشتر کشته شدگان این نبرد، از سرکشان و مفسدان هستند. البته تعداد زیادى از مردم هم در اثر بیمارى ها خواهند مرد و در مجموع بیشترین تلفات بر اثر جنگ هاى منطقه اى و جهانى، متوجّه قدرتهاى بزرگ خواهد. نعمانى به سند خود از امام صادق علیه السلام نقل مى کند: «همانا براى خداوند سفرهاى است در منطقه قرقیسیا؛ شخصى اطلاعدهنده از آسمان ندا مىدهد: اى پرندگان آسمان! بشتابید براى خوردن گوشتهاى سرکشان و ستمگران (من لحوم الجبّارین)». درباره سفیانى نیز نقل شده است: «… لشکر سفیانى از قرقیسیا گذر کرده و در آن مکان به جنگ و قتال مشغول خواهند شد. آنگاه صدهزار نفر از سرکشان در آن مکان کشته مىشوند»( جالب این است که این گونه روایات که خبر از کشته شدن بسیارى از مردم مى دهد (چه در جنگ هاى جهانى و چه در نبرد قرقیسیا یا هجمه هاى سفیانى)؛ بشارت مى دهد که شیعیان و یاران خالص امام مهدى(عج) نجات مى یابند و از شرّ این همه جنایت در امان هستند. امام صادقعلیه السلام فرمود: «این امر (قیام امام زمان)، واقع نمى شود تا اینکه دو سوّم مردم از بین بروند». راوى مى گوید: پرسیدم: اگر دو سوّم مردم از بین روند، چه کسى باقى مى ماند؟! حضرت فرمود: آیا راضى و خرسند نمى شوید که شما از یک سوّم باقى مانده باشید؟» آن حضرت همچنین فرمود: «ابن سدیر! در منزلت بنشین [و] مثل فرش در خانه خود بمان و آرام باش تا آسمان و زمین آرام است. وقتى شنیدى سفیانى خروج کرده است، خودت را به ما برسان هر چند پاى پیاده باشد». هشامبن سالم نیز از آن حضرت نقل مىکند: «مردان خود را مخفى کنند؛ اما زنان باکى بر آنها نیست و به آنها کارى ندارند».

از مجموع روایات به دست مىآید که عموم شیعیان، از این فتنه ها و آشوبها به دور هستند تا اینکه یمانى و سید خراسانى قیام کرده و علیه سفیانى وارد عمل مى شوند. در اینجا تعدادى از یاران آنان شهید مى شوند و برخى از مردم نیز در حملات سفیانى به شهرها به شهادت مى رسند تا اینکه پرچم اصلى انقلاب به دست پر توان حضرت مهدى(عج) مىافتد. در این زمان است که عده زیادى از مخالفان و دشمنان اهل بیت علیه السلام در اثر جنگهاى داخلى یا جهانى از بین رفته و دوستان و طرفداران حقّ محفوظ مانده اند.

سطوح درگیری و جنگ ها

در هر حال یکى از مؤلّفه هاى زندگى بشرى، وقوع جنگها و نزاعهاى گسترده و مداوم و کشته شدن بسیارى از مردم – به خصوص بىگناهان – در این کشمکش ها و ستیزه جویى ها است. این جنگ ها و کشتارها، در برهه هایى از زمان، رو به فزونى مى نهد و لطمات زیادى بر جوامع وارد مى شود؛ مانند کشورگشایى امپراتوران و شاهان، تجاوز و یغماگرى استعمارگران، تضادّ منافع و زیاده خواهى حاکمان (مثل جنگهاى جهانى اوّل و دوّم) و… .

این مسئله در زمان قبل از ظهور، تشدید شده و به صورت یک بحران و فاجعه بزرگ در مىآید؛ پس از این وقایع هولناک، امام زمان(عج) ظهور مى کند. از این لحاظ دورنمایى از وضعیت جهان در آخرالزمان را چنین مى توان تبیین کرد:

الف. جنگ و کشتار بسیار

در این عصر، جنگ ها و فتنه هاى مختلفى روى خواهد داد و عده زیادى از مردم نیز از بین خواهند رفت؛ چنان که در روایتى آمده است: «قبل هذا الأمر قتل بیوح… قبل و ما البیوح؟ قال دائم لا یفتقر»«پیش از این امر (قیام مهدى(عج))، کشتار «بیوح» خواهد بود. سؤال شد: بیوح به چه معنا است؟ فرمود: [کشتار ]دائمى است که از شدّت آن کاسته نمىشود».در روایت دیگرى آمده است: «مهدى(عج) قیام نمى کند، تا اینکه یک سوّم [مردم] کشته شوند و یک سوّم [خود] بمیرند و تنها یک سوّم باقى بماند»از امام صادقع لیه السلام نیز نقل شده است: «پیش از ظهور قائم(عج) دو نوع مرگ پدیدار مى گردد: مرگ سرخ و مرگ سفید. به اندازهاى از انسانها کشته مى شود که از هر هفت نفر، پنج تن نابود مى گردند». امام رضاعلیه السلام نیز فرمود: «پیش از ظهور امام زمان(عج)، کشتارهاى پیاپى و بىوقفه رخ خواهد داد.

ب. فتنه ها و هرج و مرج

در روایتى از حضرت مهدى(عج) آمده است: «علامةُ ظهورى کثرةُ الهَرجِ و المَرجِ و الفِتَنِ»؛ «نشانه آشکار شدن من، زیاد شدن هرج و مرج و آشوبها است». رسول خدا نیز پیش بینى فرمود: «ظهور مهدى(عج)، هنگامى خواهد بود که دنیا آشفته و پُر از هرج و مرج گردد و گروهى به گروه دیگر یورش برند»(و «نه بزرگ به کوچک رحم کند و نه نیرومند بر ضعیف ترحّم نماید! در چنین هنگامه اى خداوند به او اجازه قیام مى دهد». و نیز: «به زودى پس از من، فتنهاى رخ خواهد داد که اگر از هر سو آرام گیرد، از سوى دیگر گسترش مى یابد تا اینکه منادى از آسمان، فریاد مى زند: امیر و فرمانده شما مهدى است».

ج. ناامنى و جنایات هولناک

پیامبر صلى الله علیه وآله مىفرماید: «… هنگامى که جهان را هرج و مرج و نابسامانى فرا گیرد و فتنهها آشکار گردد؛ جاده ها و راه ها ناامن شود و برخى بر عده اى هجوم برند، نه بزرگ بر کوچک ترحّم کند و نه کوچک بر بزرگ احترام گذارد. در چنین هنگامهاى، خداوند شخصى از نسل این دو (حسنین) را بر مى انگیزد تا دژهاى گمراهى را [در هم شکند و] فتح کند…». امام صادق علیه السلام نیز فرمود: «… دوستان من در دوران [پیش از ظهور] خوار و ذلیل باشند و سرهایشان، همانند سرهاى اهالى ترک و دیلم [براى حکّام و ظالمان]، هدیه برده شود. آنان کشته شده و سوزانده گردند و ترسان، وحشت زده و هراسناک باشند. زمین از خونشان رنگین شود و ناله و فریاد در میان زنانشان زیاد گردد. آنان دوستان واقعى من هستند. او (مهدى) به وسیله آنان، هر فتنه کور و تاریکى را دفع مىکند و زلزله [و ناآرامىها] را برطرف مى سازد و زنجیرها و بندهاى اسارت را از ایشان بر مى دارد».

د. نداشتن پناه و به اسارت رفتن مسلمانان

پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: «بلا و گرفتارى چنان بر این امّت فرود مى آید که انسان هیچ پناهگاهى که از ظلم به آن پناه برد نمى یابد» و نیز: «در آخرالزمان بلاى شدیدى بر امّت من از سوى حکومت هایشان نازل مى شود؛ به گونه اى که مؤمن پناهى نمى یابد که از ستم به آن پناه آورد». «در اثر فشارهایى که بر آنان وارد مى شود، آزاده ها را مى فروشند. مشرکان، مسلمانان را به استخدام و مزدورى خود در مى آورند و آنان را در شهرها مى فروشند و کسى بر این امر دلگیر نمى شود؛ نه نیکان و نه بدان و فاجران»و… .

از مجموع روایات، نکات زیر استفاده مى شود:

-. پیش از ظهور امام مهدى(عج)، جنگهایى رخ مى دهد و تعدادى از انسانها کشته مى شوند و افرادى که باقى مى مانند، کمتر از کشته شدگان هستند.

– تعدادى از آنان در جنگ کشته مى شوند و تعدادى دیگر به واسطه بیمارى هاى مسرى – که به احتمال قوى از کشته هاى به جا مانده جنگ تولید شده است – جان مى سپارند. همچنین احتمال دارد این گروه، به وسیله سلاح هاى شیمیایى و میکروبى که بیمارى تولید مى کنند، جان دهند.

– در میان اقلیّتى که باقى مى مانند، شیعیان و دوستداران امام زمان(عج) هستند؛ زیرا آنان با مهدى(عج) بیعت مىکنند. در سخن امام صادقعلیه السلام نیز آمده بود: آیا راضى نیستید شما از یک سوّم باقى مانده باشید؟

– این گونه روایات، عمدتاً ناظر به حوادث قبل از ظهور است؛ نه اینکه حضرت مهدى(عج) و یارانشان چنین نبردهایى را رهبرى مى کنند. البته با توجّه به رویارویى سران کفر و استکبار با حضرت حجّت(عج) نبردهایى بین آن حضرت و دشمنانشان وجود دارد؛ ولى این نبردها به سرعت پایان مىپذیرد؛ زیرا با آمدن حضرت عیسى علیه السلام از آسمان و نماز خواندن ایشان پشت سر امام زمان(عج)، مسیحیان، اسلام آورده و اکثر مردم جهان به حضرت مى پیوندند و سران ظلم و فساد و تباهى از پا در مى آیند.

حتّى مى توان گفت: برخى از دشمنان حضرت و سردمداران کفر و فساد و ستم، در جنگ هاى قبل از ظهور از بین مى روند و عده آنان در زمان ظهور، رو به تقلیل مى رود. به همین جهت، قیام و انقلاب حضرت مهدى(عج)، بسیار کوبنده و شدید بوده و به سرعت و در مدت زمان کوتاهى بر تمامى دشمنان پیروز خواهد شد.

نقش آمریکا و اسرائیل در جنگ های آینده

براساس روایات، رومیان (اروپائیان) و یهودیان (صهیونیستهاى اسرائیلى)، با همپیمانى و اتحاد با سفیانى و دجّال (دو مرتبه)، علیه مسلمانان – به خصوص سپاهیان حضرت مهدى – وارد عمل شده و حتّى به پیمانهاى صلح و تعهّدات بین المللى خود عمل نخواهد کرد. از پیامبر صلى الله علیه وآله نقل شده است: «اى عوف! پیش از رستاخیز شش حادثه را متذکّر باش… از جمله فتنه و آشوبى که خانهاى از عرب خالى از آن فتنه نخواهد بود. میان شما و بنى اصفر (غربى ها) صلحى برقرار مى گردد. سپس با شما پیمان شکنى نموده و با هشتاد لشکر که هر یک متشکل از دوازده هزار سرباز باشد، به شما حملهور مى شوند» آنان سفیانى را تجهیز نموده، و او را وارد جنگهاى منطقهاى خواهند کرد، در کتاب الغیبه طوسى آمده است: «سفیانى که سر کرده قوم است، از کشور روم به حرکت در مىآید؛ در حالى که چون مسیحیان صلیب به گردن دارد». در این زمان است که امام و سپاهیانش با رومیان (اروپائیان) و احتمالاً (روسها) مىجنگند و شهرهاى آنها را فتح مىکنند. امام صادقعلیه السلام مىفرماید: «شهر را با تکبیر 70 هزار مسلمان مىگشاید؛ در حالى که شاهد حماسه بزرگ و خوان گسترده خدا در مرج عکّا خواهند بود که ستم و ستمگران را نابود خواهند کرد»؛. «حضرت مهدى، تعداد چهارصد کشتى را در ساحل عکّا تدارک دیده و با یاران خویش به سرزمین رومیان روى آورده و آنجا را فتح مىکند». روشن است که آمریکائیان نیز جزء رومیان (اروپائیان) و بلکه سردمدار آنها هستند. در عین حال در روایتى از رسول خدا آمده است که فرمود: «عصبة من المسلمین یفتحون البیت الابیض»؛ «یک دسته از جوانان مسلمان، کاخ سفید را فتح خواهند کرد».

البته اگر این روایات نیز نبود، مىدانیم که امریکا سردمدار گروه باطل است و در مصاف نهایى، به دست گروه حق (به رهبرى امامعلیه السلام) از بین خواهد رفت. روایات درباره یهودیان (صهیونیستهاى اسرائیلى) نیز به روشنى بحث نموده، عاقبت آنان را مشخص کردهاند.

ابو امامه در حدیثى در مورد سفیانى نقل مىکند: «سفیانى را کنار باب لُدّ شرقى (اللّد الشرقى) پیدا مىکند و او را به قتل مىرساند و بعد از آن خداوند یهود را منهزم و نابود مىسازد. «فیهزم اللَّه الیهود». بعد از آن خداوند هر شیئى از درخت یا سنگ یا دیوار که یهودیان پشت آن مخفى شدهاند، به نطق در مىآورد که: این یهودى استاى بنده خدا واى مسلمان! او را به قتل رسان». همچنین مىفرماید: «… یهودیانى که با دجّال هستند، مىگریزند و پنهان مىشوند؛ ولى درختها و سنگها فریاد بر مىآورند: اى روح اللَّه! این یهودى است. حضرت نیز آنان را مىکشد و کسى را بر جاى نمىگذارد».

البته ناگفته نماند که بر اساس روایاتى دیگر، شمارى از مسیحیان و یهودیان بعد از بازگشت عیسىعلیه السلام و به تبعیت از او، به امام مهدى(عج) مىگروند و تحت انقیاد او در مىآیند. عدهاى نیز پاسخ مثبت به دعوت حضرت مهدى(عج) داده و از در صلح و دوستى بر مىآیند و مسلمان مىشوند. …

دکتر رحیم کارگر – مدیر گروه آینده پژوهی پزوهشکده مهدویت و آینده پژوهی