دهکده اشتراکی-موشاو و کیبوتص-اسکان های اشتراکی-جامعه اسراییل

کیبوتص (Kibbutz)اصطلاحی عبری به معنای «جمع» به کلیه مزارع اشتراکی اطلاق می شود که یهودی های مهاجر به فلسطین اشغالی احداث کردند. این مزارع با تلفیق کشاورزی و صنعت همچون «کالخوزها» در شوروی سابق و اروپای شرقی، به نحوی سازمان داده می شدند تا بتوانند با تعداد کم جمعیت یهودی در میان ساکنین اصلی فلسطین، به حیات نامشروع خود ادامه دهند و محدودیت هایی ابتدایی در برپایی شهرهای یهودی نشین را برطرف کنند.
این آبادی ها یا مزارع اشتراکی در دوره ی قیمومیت بریتانیا بر فلسطین «موشاو» (Moshav) نامیده می شد که انواع مختلف داشت. و بعدها با تکامل آن به کیبوتص تبدیل گردید.
موشاو و کیبوتص در اوایل تشکیل، ابزار تبلیغاتی مؤثری در دست صهیونیست ها شده بود و شعار هر کیبوتص به عنوان هدف نهایی اهالی آن، این بود: «از هرکس به اندازه ی توانش و به هر کس به مقدار نیازش» اصولی را هم برای کیبوتص طراحی کرده بودند که خصوصاً در روزگار رواج اندیشه های کمونیستی و سوسیالیستی، به نظر گیرا و جالب باشد:
۱- دستمزدی پرداخت نمی شود.
۲- مالکیت همه چیز عمومی است.
۳- کشاورزی و سایر اشکال تولید کاملاً دسته جمعی است.
۴- مدیریت و رهبری براساس خواست و توافق اکثریت روی کار می آید.
۵- زندگی و آموزش کودکان دسته جمعی است.
۶- از نیروی کار خارجی استفاده نمی شود.
این اصول در ابتدا به یهودیهای اشغالگر کمک کرد که با ورود به سرزمین فلسطین از لحاظ معیشتی و اشتغال تا حدودی بی نیاز شوند و بعد هم تمام نیروی خود را در مقابله با فلسطینی ها به کار گیرند.
به همین دلیل امروزه اکثر واحدهای منتخب ارتش تجاوزگر رژیم صهیونیستی را همان افراد دوره دیده ی کیبوتصها تشکیل می دهند. در سالهای اخیر به دلیل تغییر اوضاع و احوال، کیبوتصها، جاذبه ی خود را برای صهیونیست ها از دست داده است.(یک اصطلاح: کیبوتص http://hamyanequds.ir/?p=4676)
1همچنین ر.ک:
. خاورمیانه، نوشته پیتر بیومونت و دیگران، ترجمه محسن مدیرشانه چی و دیگران، نشر آستان قدس رضوی، ۱۳۶۹، ص ۵۳۹.
2. عوامل موثر برایجاد و تکوین جوامع اشتراکی در اسراییل، حبران نیا، جواد؛ مطالعات منطقه ای » زمستان 1388 – شماره 35
3. اقسام اسکان های اشتراکی در جامعه اسراییل و نقش آنها در گذار به مرحله دولت، حیران نیا، جواد؛ مطالعات منطقه ای » تابستان 1395 – شماره 61