دو نبرد ایران و روم که در قرآن بدان اشاره شده است، در چه تاریخ و در زمان چه پادشاهانی از دو طرف رخ داد؟

آنچه با مطالعه کتاب‌های تاریخی و اخیراً با بررسی پایگاه‌های معتبر به دست می‌آید، آن است که نبرد بین دو کشور پهناور ایران و روم قرن‌ها ادامه داشت و همواره با شکست و پیروزی یکی از آنان همراه بود، اما از آن‌جا که «خسرو پرویز» تنها پادشاه مقتدر ایرانی در زمان نبوت پیامبر اسلام(ص) بود و پادشاهان بعدی، به دنبال شکست سنگین خسرو در مقابل رومیان، در حال کشمکش‌های داخلی بوده و مدت پادشاهی هر کدامشان بسیار اندک بود؛ از این‌رو آنان از موضوع پرسش خارج بوده و بر این اساس، نبردهای اشاره شده در قرآن کریم تنها در زمان پادشاهی خسرو پرویز رخ داد.

در طرف مقابل، «هراکلیوس» تنها پادشاه روم در تمام مدت نبوت پیامبر اسلام بود؛ لذا نبردهای یاد شده در قرآن تنها در زمان فرمان‌روایی او رخ داد.

از سال اول بعثت پیامبر اسلام(ص) تا زمانی که ایشان در مکه حضور داشتند، دست برتر با ایرانیان بود و آنان به پیش‌روی‌های گسترده‌ای در شامات و مصر دست یافته بودند، و در همین زمان و در شهر مکه بود که آیات ابتدایی سوره روم نازل شد و خبر غیبی داد که رومیان بعد از این شکست‌های سنگین دوباره پیروز خواهند شد.

مدتی بعد و به دنبال هجرت پیامبر(ص) به مدینه، ورق برگشت و رومیان دست برتر را گرفتند، تا آن‌که در نهایت در سال 627 میلادی (ششم هجری) سپاه روم در «نبرد نینوا» کار سپاه ایران را یکسره کرد و ارتش ایران را عملاً متلاشی نمود و بدین ترتیب پیش‌گویی قرآن کریم به حقیقت پیوست.

در پایان، ذکر این نکته نیز جالب است که حکومت ساسانی با این شکست سنگین از روم و نیز درگیری‌های داخلی از هم پاشیده شده بود و در واقع دیگر حکومت منسجمی وجود نداشت تا با حمله اعراب مسلمان نابود شده باشد.