بنابراین لازم و واجب است که هر مرغداری روش درست و مناسبی را برای خود اتخاذ کرده و بادقت و حساسیت هرچه بیشتر از آن روش برای معدومسازی طیور استفاده کند. در این مطلب به ذکر و توضیح 4 روش خواهیم پرداخت که دوتای آنها در ایران مرسوم بوده و استفاده میشود.
سوزندان لاشهها
حرارت بالا یکی از عوامل فیزیکی بسیار موثر در نابودی میکروارگانیسمها میباشد. سوزاندن لاشهها مطمئنترین روش برای ازبین بردن عوامل عفونی است که توسط دستگاههای لاشهسوز انجام میشود. چنانچه سوزاندن بادقت و بهصورت دقیق باشد، در پایان، فقط یک توده خاکستر از لاشهها برجای خواهد ماند. اگر لاشهها سطحی بسوزند و عمق لاشه سالم باشد، نابودسازی میکروارگانیسمها محقق نخواهد شد. از سوختهای فسیلی مایع مانند نفت، بنزین و گازوئیل برای ایجاد شعله استفاده شده و اندازه دستگاه یا کوره لاشهسوز، به نسبت ظرفیت مزرعه، میزان تلفات و اندازه لاشه متفاوت است. دستگاه یا کوره لاشهسوز باید درجایی قرار داشته باشد که دود آن به سمت سالنهای پرورش هدایت نگردد. بعد از هر نوبت لاشهسوزی، خاکستر باقیمانده باید کاملاً تخلیه کرده و در جایی مناسب دفن نمود.
دفن در چاههای بهداشتی
مدفون کردن لاشهها درون چاه، یکی از روشهای معدومسازی است. جهت رعایت اصول امنیت زیستی، باید چاهی که برای این منظور استفاده میشود را در مکانی با فاصله مناسب (دست کم 300-200 متر) از سالنهای پرورش و با عمق کافی حفر نمود. مدخل ورودی چاه باید دربی متحرک و مناسب داشته باشد، بهطوری که پرندگان و جانوران دیگر نتوانند به آن نفوذ کرده و باعث پراکنده شدن آلودگی شوند. در برخی مزارع آب آشامیدنی موردنیاز طیور با حفر چاه تامین میشود، در این مزارع لازم است که برای انتخاب محل حفر چاه بیشتر دقت شود که نسبت به چاه آب آشامیدنی، فاصله کافی داشته و باید توجه نمود که در مسیر جریانات آب زیرزمینی نبوده تا آلودگی از چاه دفن لاشه به چاه آب انتقال داده نشود.
هنگام دفن لاشهها در چاه بعد از دفن یک لایه لاشه سطح آنها را با یک لایه آهک میپوشانند. افزودن ترکیبات ضدعفونیکننده ازجمله سود سوزآور به متلاشی شدن سریعتر لاشهها کمک خواهد کرد. در نواحی گرمسیری، لاشهها پس از مدت کوتاهی پوسیده و متلاشی میشوند. پس از پر شدن چاه تلفات (حدود 2 متر مانده به سطح زمین)، روی لاشهها را با آهک فراوان پوشانده و سپس با خاک، چاه را کاملاً پر مینمایند.
نکته: در مواردی چون شیوع بیماریهای حاد واگیردار مثل بیماری آنفلوانزا که طرح معدومسازی گلههای آلوده مطرح میشود، معدوم نمودن لاشهها با این روش انجام میشود. هنگام پیشآمد این شرایط کشتار طیور آلوده در سالنها به شیوه دستهجمعی بوده که پس از حفر گودال با لودر یا بیل مکانیکی، لاشهها را به داخل گودال نتقال داده و پس از آهکپاشی روی آنها، سطح را با خاک میپوشانند.