دلیل اهمیت اعتماد به نفس در نوجوانان چیست؟

اعتماد به نفس به نوجوانان کمک می‌کند با چالش‌ها، تردیدها، نارضایتی‌ها و فرازونشیب‌هایی که در زندگی پیشِ روی‌شان قرار خواهد گرفت، روبه‌رو شوند.

روابط، احساسات، فشارهایی که از طرف همسالان گریبانگیر نوجوان می‌شود، رقابت و سطح توقعات خودش و دیگران، همگی روی اعتماد به نفس نوجوان تأثیر می‌گذارند. اعتماد به نفس به نوجوان کمک می‌کند اهدافش را پیگیری کند و آنها را به‌دست بیاورد، دوران جوانی‌اش را به شیوه‌ی مناسبی سپری کند، روابط بهتری برقرار کند و به فردی شاد با ذهنی قدرتمند تبدیل شود.

نقش والدین در ایجاد اعتماد به نفس در نوجوانان چیست؟

«والدین» بیش از هر فرد دیگری، در ایجاد اعتماد به نفس در نوجوانان نقش دارند. والدین با حمایت خود می‌توانند تأثیر عمیق و مهمی در شکل‌گیری شخصیت نوجوان داشته باشند. همان‌طور که حتما خودتان هم می‌دانید، رفتار و گفتار شما تأثیر زیادی روی فرزند نوجوان‌تان دارد. چگونگی احساسات شما در قبال نوجوان و احساس او نسبت به خودش، مستقیما روی اعتماد به نفس او تأثیر می‌گذارد. رفتار شما در برابر نوجوان‌تان، تعیین‌کننده‌ی رفتار دیگران با اوست. اگر خود شما به فرزندتان بها ندهید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید جامعه او را به رسمیت بشناسد.

در ادامه نکاتی برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان ارائه میدهیم.

با نوجوان‌تان محترمانه برخورد کنید

فراموش نکنید فرزند شما دیگر یک کودک نیست بلکه دارد به یک جوان بالغ تبدیل می‌شود، پس مانند هر بزرگسال دیگری شایسته‌ی احترام است. همواره نوجوان‌تان را با احترام مورد خطاب قرار بدهید. هرگز نگذارید لحن و آهنگ صدایتان اهانت‌آمیز یا تحقیرکننده باشد. همیشه به مشکلات و نگرانی‌هایش اهمیت بدهید و با ترس‌های او مانند ترس‌های زمان کودکی‌اش برخورد نکنید.

نوجوان‌تان را تحسین کنید

در تعریف کردن از فرزندتان سخاوتمند باشید. وقتی نوجوان‌تان را به‌خاطر خصوصیات و کارهای خوبش تمجید می‌کنید، اعتماد به نفس او را بالا می‌برید و به تکرار کارهای خوب و بهتر شدن، تشویقش می‌کنید. احساسات خود را ابراز کنید، اجازه بدهید فرزندتان بداند به وجودش افتخار می‌کنید و به‌خاطر داشتن چنین فرزندی، به خود می‌بالید.

تا جایی که ممکن است، از نوجوان‌تان انتقاد نکنید

انتقاد و نکوهش، اعتماد به نفس فرزند نوجوان شما را کم می‌کند. اگر نوجوان‌تان درگیر چیزی است که شما دوست ندارید یا نمی‌پسندید، درباره‌اش با او صحبت کنید. نوجوانان معمولا انتقاد را تمسخر تلقی می‌کنند و تصور می‌کنند که مایه‌ی سرافکندگی شما شده‌اند. وقتی مجبورید از او انتقاد کنید، به لحن خود دقت کنید!

او را به انجام فعالیت‌های فوق‌برنامه تشویق کنید

بگذارید نوجوان‌تان علایق خود را دنبال کند. او را به شرکت در فعالیت‌های بیشتر تشویق کنید. فرزندتان می‌خواهد در کار مورد علاقه‌اش، برتر باشد. فعالیت‌های فوق‌برنامه فرصت خوبی برای درس گرفتن از موفقیت‌ ها و شکست ها، چالش‌های متفاوت و سنجش میزان اعتماد به نفس فرزند شماست. این نوع فعالیت‌ها روحیه‌‌اش را بالا می‌برند و به او می‌آموزند برای رسیدن به هدف مشترک، باید با دیگران همکاری کند.1

به او کمک کنید مهارت‌های دوستی را یاد بگیرد

همه‌ی ما می‌دانیم که نمی‌توانیم دوستی‌ها و روابط فرزندمان را انتخاب یا کنترل کنیم، اما می‌توانیم در مواردی همچون احترام در روابط و پذیرش افراد مختلف، او را راهنمایی کنیم. احترام و درک متقابل در روابط، از اهمیت زیادی برخوردارند، پس آنها را به فرزندتان آموزش‌ بدهید. دوستی‌هایی که نوجوان شما تجربه می‌کند، روی اعتماد به نفسش تأثیر می‌گذارند. به او یاد بدهید چگونه دوستی‌های خوب و بد را از هم تفکیک کند.

به نوجوان‌تان بیاموزید بعضی چیزها واقعا مهم نیستند

بسیاری از نوجوانان تحت فشار رقابت با همسالان خود یا دیگران قرار می‌گیرند. نوجوان آرزو دارد شبیه مدل‌ها، بازیگران یا دیگر افراد مشهور باشد و وقتی در این راه شکست می‌خورد، اعتماد به نفسش لطمه می‌بیند. با فرزندتان صحبت کنید و به او بگویید که این موضوع آن‌قدرها هم مهم نیست. به او یاد بدهید آنچه اهمیت دارد رفتار مناسب، بهداشت و سلامت جسم و ذهن است.

به او بیاموزید روی توانایی‌هایش تمرکز کند

به نوجوان خود بیاموزید بیشتر روی نقاط قوت خود تمرکز کند و هرگز او را با همسالان، دوستان، خواهر، برادر و دیگر بچه‌های فامیل مقایسه نکنید. نوجوان‌تان باید درک کند که افراد مختلف نقاط قوت متفاوتی دارند. مقایسه فقط باعث چشم‌و‌هم‌چشمی می‌شود. به نوجوان‌تان بیاموزید که او فقط باید با خودش رقابت کند و مدام به فکر بهتر کردن خودش باشد. بهترین راه برای پیشرفت در زندگی، رقابت با خودش است و برای این کار، باید بر نقاط قوتش تمرکز کند.

به او بیاموزید روحیه قوی‌ داشته باشد

به نوجوان‌تان بیاموزید در برابر آزاری که از سوی جامعه و افراد دیگر به او می‌رسد، صبور باشد و آستانه‌ی تحمل خود را بالا ببرد. این موارد اعتماد به نفس او را تحت تأثیر قرار می‌دهند. آرامش، لبخند زدن بر مشکلات و صبوری، از قواعدِ خوبِ زندگی هستند. نوجوان باید یاد بگیرد احساسات منفی خود را به شیوه‌ای درست مدیریت کند. نوجوان شما باید بداند دیگران با تمسخر یا آزار، نمی‌توانند به او لطمه بزنند و این کار به‌هیچ‌عنوان نباید اعتماد به نفس او را تحت‌الشعاع قرار بدهد.

در صورت نیاز، از افراد حرفه‌ای کمک بگیرید

اگر نوجوان شما شدیدا از کمبود اعتماد به نفس رنج می‌برد تا جایی که این موضوع روی فعالیت‌های درسی یا روابط اجتماعی او تأثیر قابل ملاحظه‌ای گذاشته است، بهتر است از دیگران کمک بگیرید. ابتدا از فردی که با فرزندتان رابطه‌ی خوبی، کمک بخواهید. چنانچه راه‌حل اول نتیجه نداد، بهتر است به یک مشاور حرفه‌ای مراجعه کنید تا مشکل واقعی فرزندتان را پیدا و برطرف کند.

حامی نوجوان خود باشید

شاید متوجه نباشید که کوچک‌ترین رفتارتان، بی‌اهمیت‌ترین چیزهایی که می‌گویید و حتی معمولی‌ترین کارهای روزمره‌‌ای که انجام می‌دهید، چقدر در اعتماد به نفس فرزندتان تأثیر دارند. او باید مطمئن باشد که شما «همیشه» پشتیبانش هستید. حمایت شما مانند یک کاتالیزور در رشد اعتماد به نفس فرزند نوجوان‌تان عمل می‌کند. وقتی فرزندتان بداند کسی هست که می‌تواند به او تکیه کند، زندگی‌اش را با اعتماد به نفس و قدرت بیشتری پیش می‌برد.2

به او بیاموزید روحیه خودباوری را در خود تقویت کند

زمانی که یک نوجوان در حال انجام یک فعالیت است، اگر نتواند آن را به خوبی انجام دهد احساس شکست و ناامیدی می‌کند. برای مثال نوجوانی که در ریاضیات ضعیف است تصور می‌کند فرد باهوشی نیست؛ پس به جای اینکه او را احمق خطاب کنید، به او آموزش دهید تا بتواند مهارت‌های اندک خود را نیز رشد و بهبود دهد.

به جای نتیجه کار، از تلاش‌ها و زحمات او تعریف کنید

زمانی که فرزند شما در امتحان نمره کامل می‌گیرد، به جای اینکه او را به خاطر نمره تحسین کنید، از او به خاطر تلاش‌هایی که کرده است قدردانی کنید. یک نوجوان نمی‌تواند همیشه نتایج کار خود را تحت کنترل داشته باشد، اما می‌تواند تلاش‌های خود را کنترل کند. پس اگر از نتایج کار او قدردانی کنید ممکن است در صورت شکست اعتمادبه‌نفس خود را از دست دهد. به او بیاموزید مهم این است که او نهایت تلاش‌های خود را انجام دهد؛ حتی اگر موفق نشود.

مهارت‌های استدلالی را به نوجوان خود آموزش دهید

اگر نوجوان مهارت‌های استدلالی بالایی داشته باشد، زمانی که برای او سوالی پیش می‌آید به راحتی سوال می‌پرسد، نیازهای خود را تقاضا می‌کند و مشکلات خود را به راحتی رفع می‌کند.

فرزند خود را برای کشف فرصت‌های جدید، تشویق کنید

فرزند خود را تشویق کنید تا کارها و فعالیت‌های جدید را یاد بگیرد و امتحان کند. او با این کار می‌تواند استعدادهای خود را کشف کند و اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرد. بیشتر نوجوانان به علت کمال‌گرایی از شکست می‌ترسند و نمی‌خواهند خجالت‌زده شوند؛ اما اگر والدین به آن‌ها آموزش دهند که فعالیت‌های مختلف را امتحان کنند، علاوه بر کشف استعدادها باعث افزایش اعتماد به‌ نفس در آن‌ها نیز می‌شوند.

برای او الگوی اعتمادبه‌نفس خوبی باشید

نوجوانان اعتمادبه‌نفس را از رفتارهای والدین یاد می‌گیرند، نه از حرف زدن آن‌ها؛ پس با رفتارهای خود برای فرزندانتان الگوی شجاعت و اعتمادبه‌نفس باشید. به آن‌ها نشان دهید که دوستشان دارید و با تعریف کردن کارهایی که با شجاعت و اعتمادبه‌نفس بالا در زندگی خود انجام داده‌اید، باعث افزایش اعتمادبه‌نفس آن‌ها شوید.

برای فرزند خود در یک چهارچوب سالم، عزت‌نفس ایجاد کنید

برای مثال اگر نوجوان شما در مکان‌هایی مانند فضای مجازی به دنبال تعریف و تحسین است تا اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرد، در موقعیت نامناسبی قرار دارد؛ زیرا این موارد در طولانی مدت باعث کاهش اعتمادبه‌نفس او می‌شوند. به نوجوان خود کمک کنید تا در یک چهارچوب سالم و پایدار برای خود عزت‌ نفس ایجاد کند و به ارزش‌های زندگی خود پایبند باشد. او باید بداند اخلاق و رفتار زیبا خیلی بهتر از ظاهر زیبا است.3

پی نوشت:
1.www.vista.ir
2.www.chetor.com
3.www.motalesharif.com