از برخی روایات چنین بر می آید که شهیدان بار دیگر به دنیا رجعت خواهند داشت. زرارە گوید: «کرهتُ أن أسأل أبا جعفر(ع) عن الرّجعة واستخفیت ذلک. قلت: لأسألنّ مسألةً لطیفة أبلغ فیها حاجتی. فقلت: أخبرنی عمّن قتل أمات؟ قال: لا الموت موت والقتل قتل. قلت: ما أحد یقتل إلاّ وقد مات؟ فقال: قول الله أصدق من قولک فرّق بینهما فی القرآن فقال: «أفإن مات أو قتل» وقال «ولئن متمّ أو قتلتم لإلی الله تحشرون» لیس کما قلت یا زرارە. الموت موت و القتل قتل. قلت: فإنّ الله یقول: «کل نفس ذائقة الموت». قال: من قتل لم یذق الموت. ثم قال: لابدّ من أن یرجع حتّی یذوق الموت؛ (نور الثقلین 1/403) خوش نداشتم از امام باقر(ع) درباره مسأله رجعت مسقیماً بپرسم. آن را پنهان داشته با خود گفتم مسأله لطیف تری از او می پرسم که در ضمن آن نیازم (رجعت) برآورده شود. پس عرض کردم: به من خبر ده از کسی که کشته شده آیا مرده است؟ فرمود: نه، مردن، مردن است و کشته شدن کشته شدن. گفتم: کسی کشته نمی شود جز این که مرده است. فرمود: گفتار خداوند راست تر از گفتار توست. او (خداوند) میان این دو در قرآن فرق گذاشته و فرموده است: آیا کسی که بمیرد یا کشته شود و فرمود: اگر بمیرید یا کشته شوید به سوی خدا محشور خواهید شد. این گونه نیست که تو می گویی ای زراره. مردن، مردن است و کشته شدن کشته شدن گفتم: خداوند می فرماید: هر نفسی چشندة مرگ است. فرمود: کسی که کشته شود مرگ را نمی چشد. سپس فرمود: ناچار باید برگردد (رجعت) تا مرگ را بچشد».
امام باقر(ع) در روایت دیگری ضمن این که رجعت شهید را بیان داشته مصداق بارز «سبیل الله» را نیز معرفّی فرموده است: «سئل عن قول الله «ولئن قتلتُم فی سبیل الله أو مُتّم» قال: أتدری یا جابر ما سبیل الله؟ فقلت لا و الله إلاّ أن أسمعه منک. قال سبیل الله علیّ(ع) وذریّته. فمن قتل فی ولایته قتل فی سبیل الله و من مات فی ولایته مات فی سبیل الله. لیس من یؤمن من هذه الأُمّة إلاّ وله قتلة و میتة. قال: إنّه من قتل ینشر حتی یموت و من مات ینشر حتّی یقتل؛؛ (نور الثقلین 1/ 403) درباره گفتار حق تعالی و آیة «ولئن قتلتم فی سبیل الله أو متّم»آل عمران/157 سئوال شد. فرمود: ای جابر می دانی سبیل الله چیست؟ گفتم نه به خدا جز این که از شما بشنوم. فرمود: سبیل الله علی(ع) و ذریّة و تبار او هستند. کسی که در راه «ولایت» او کشته شود در راه خدا شهید شده و کسی که در راه «ولایت» او بمیرد در راه خدا مرده است. هیچ مؤمنی از این امّت (پیامبر(ص« نیست جز این که بر او یک کشته شدن و یک مردن است. کسی که کشته شود رجعت می کند تا بمیرد و کسی که بمیرد رجعت می کند تا شهید گردد».(تفسیر موضوعی قرآن ج 4 (معاد در قرآن)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: اولین کسی که زمین برایش شکافته می شود و به دنیا بر می گردد امام حسین (علیه السلام) است و فرمود که رجعت، عام وعمومی نیست بلکه اختصاصی است. کسانی در رجعت بر می گردند که یا ایمان محض داشته باشند یعنی مومن محض و خالص باشند یا شرک خالص داشته باشند و گروه دیگری در رجعت بر نمی گردند.
رجعت به این معناست که قبل از برپا شدن قیامت و بعد از ظهور امام زمان (علیه السلام) گروهی از کسانی که از دنیا رفته اند به دنیا برمی گردند و در دنیا مدت دیگری زندگی می کنند . رجعت اختصاص به شیعه ندارد و در امتهای گذشته نیز اتفاق افتاده است. آیات فراوانی در قرآن به رجعت گروه هایی از کسانی که از دنیا رفته و دوباره برگشته اند اشاره می کند از جمله : آیه 259 سوره بقره که در باره عزیر پیغمبر است ” أو کالّذی مرّ علی قریة … ” عزیر از قریه ای عبور می کرد مرده هایی را دید تعجب کرد که اینها چطور محشور می شوند؟ خداوند جانش را گرفت و 100 سال مرد بعد از 100 سال دوباره خداوند خودش و حیوانی که همراهش بود را زنده کرد و به او نشان داد که چطور زنده می شود؟ عزیر پیغمبر بعد از 100 سال به دنیا رجعت کرد.
در سوره بقره از زنده شدن گروهی که از طاعون فرار می کردند و از شهرشان بیرون رفتند ولی همه آنها مردند سپس به دعای یکی از پیامبران الهی به نام ” ارمیا” یا ” حزقیل” که در روایات آمده خداوند دوباره آنها را زنده کرد و دوباره به زندگی برگشتند و مدتی با همان پیغمبر زندگی کردند . این سرگذشت هم در سوره بقره آیه 242 آمده: ” ألم تر إلی الذین خرجوا من دیارهم و هم ألوف … ” .
در حدیث امام صادق (علیه السلام) نقل شده وقتی امام زمان (علیه السلام) قیام می کنند خداوند از پشت کعبه 27 نفر را بیرون می آورد که 15 نفر از قوم حضرت موسی (علیه السلام) هستند و 7 نفر اصحاب کهف ، یوشع بن نون وصی حضرت موسی (علیه السلام)، مومن آل فرعون، سلمان فارسی، ابا دجّانه انصاری و مالک اشتر است .
این مطلب در روایتی در بحارالانوار و تفسیر عیاشی نقل شده که اینها گروهی از کسانی هستند که رجعت می کنند. در روایت دیگری مقداد هم به این جمع اضافه شده است .
در روایات فراوانی از امام صادق (علیه السلام) با سندهای بسیار عالی نقل شده که هر کس 40 صبح دعای معروف عهد را بخواند از یاوران حضرت مهدی (علیه السلام) خواهد بود و اگر قبل از ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) از دنیا برود خداوند او را دوباره زنده می کند و به دنیا بر می گرداند و جزء یاوران حضرت مهدی (علیه السلام) خواهد بود.
مضمون این مطلب در آن دعا آمده “خدایا اگر من قبل از اینکه حضرت ظهور بکند از دنیا رفتم می خواهم که مرا دوباره زنده کنی در حالی که کفن را به خودم پیچیدم، شمشیر در دستم و نیزه ام آماده است با این مشخصات می خواهم بر گردم و در رکاب حضرت بجنگم “.
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده و حضرت یک اصل کلی را بیان فرمودند: ” لیس أحد من المومنین قتل إلا سیرجع حتی یموت” هیچ مومنی نیست که کشته بشود مگر اینکه به زودی در دوران رجعت بر می گردد تا با مرگ طبیعی از دنیا برود و برعکس. از این روایت فهمیده می شود کسانی که در راه خدا به شهادت می رسند، قطعاً در دوران رجعت بر می گردند تا با مرگ طبیعی از دنیا بروند البته قید مؤمن در اینجا قابل توجه است. کلمه مؤمن بار مفهومی عمیقی دارد که به آن نمی پردازیم ولی در روایات دارد که هیچ یک از مؤمنین نیستند که کشته می شوند مگر اینکه بر می گردند تا دوباره در دوران رجعت با مرگ طبیعی از دنیا بروند. براساس مفهوم این روایات شهدایی که در جنگ تحمیلی یا در جاهای دیگر به شهادت رسیدند اگر در زمره مؤمنین باشند در دوران رجعت بر می گردند.
حاصل اینکه اصل رجعت از نظر اعتقادات شیعه قطعی است و روایات آن هم متواتر است یا اقلاً به حد استفاضه رسیده است و همه علما از جمله مرحوم علامه مجلسی ادعای تواتر کردند مثل رجعت امام حسین (علیه السلام) که تقریباً به حد تواتر رسیده است ولی شاید جزئیاتش مانند اینکه حکومتش چقدر طول می کشد؟ چطور حکومت می کند؟ در حد تواتر نباشد.