رحم دوشاخه چیست؟

رحم دوشاخه تقریبا به شکل قلب است. در برخی موارد هم حتی یک دیواره  به طور کامل و سراسری رحم را به دو نیمه تقسیم می کند.

رحم دو شاخ، نوعی اختلال مادرزادی است که به معنی آن است که زن با چنین اختلالی به دنیا می آید. زمانی که شاخه ها در بخش بالایی رحم به هم متصل نشده و جدا می مانند باعث بروز چنین وضعیتی می شود که این روش شکل گیری، تحت اختیار فرد نبوده و شما نمی توانید از این وضعیت جلوگیری کرده  یا آن را متوقف کنید.

اما علاوه بر مشکلات پزشکی و مشکلات متفرقه دیگر، شکل ظاهری رحم می تواند در بعضی زنان متفاوت باشد. رحم در شکل عادی خود دارای هیچ دیواره ای در وسط و یا بخش جداکننده نیست. اگر رحم در بخش تحتانی عادی، اما در بخش فوقانی  از هم جدا شده باشد ، این رحم را رحم دوشاخه می گویند.

شکل رحم در بدن زن مهم است  زیرا در صورت بارداری، شکل و اندازه آن در چگونگی قرارگیری و یا رشد کودک تاثیر گذار است. بی نظمی های رحم و شکل غیر عادی آن نسبتا غیر معمول است.
 
به طور کلی حدود 3 درصد از زنان ممکن است دچار نقص در اندازه، شکل یا ساختار رحم باشند که در حقیقت این مشکل مادرزادی است. رحم دوقطبی یکی از رایج ترین انواع بی نظمی های رحم است. این گونه مشکل در ساختار رحم می تواند قابل درمان باشد. به خصوص که این مشکل می تواند در دوران بارداری  بر روند عادی و طبیعی آن تاثیر بگذارد.

رحم یکی از اعضای مهم و مرکزی بدن زن است که وظیفه اصلی نگهداری جنین را به عهده دارد. ممکن است این ناحیه حساس و آسیب پذیر بر اثر عوامل خارجی یا پزشکی دچار مشکلاتی شود که رفع این مشکلات بر عهده پزشک متخصص زنان است.1
 

علت داشتن رحم دو شاخ

رحم دو شاخ یک اختلال مادرزادی است. این اتفاق زمانی می افتد که رحم دختر به طور طبیعی رشد نمی کند. ناهنجاری های مادرزادی رحم در طی روند تکاملی غیر طبیعی مجاری مولرین به وجود می آیند. تمایز جنسی در ابتدا در دوره جنینی شروع می شود. تا هفته ۶ دوره جنینی دستگاه تناسلی مذکر و مؤنث یکسان است و بعد از آن در غیاب بیضه ها، هورمون تستسترون و مهارکننده مولرین، مجاری ولف (مجرایی است که در جنین وجود دارد و بعدا در مرد مجرای منی را ساخته و در خانم ها مسدود می شود) شروع به تحلیل رفتن می کنند و اجازه رشد مجاری مولرین را می دهند.

در طی روند تکاملی رحم از اتصال بخشی از لوله های دو طرفه (مجاری مولرین) تشکیل می شود. از بین رفتن دیواره های این مجاری در طول محل تقابل آن ها سبب تشکیل حفره داخل رحمی، مجاری آندوسویکال و بخش فوقانی واژن می شود. ناهنجاری های مادرزادی رحم ممکن است به صورت اتصال ناکامل مجرای مولرین، جذب ناکامل دیواره و ناهنجاری سرویکس باشند.2

علائم رحم دوشاخ

زنان با رحم دو شاخ با آن متولد می شوند، اما ممکن است تا زمانی که سونوگرافی یا سایر آزمایش های تصویربرداری انجام دهند متوجه آن نشوند. زیرا اغلب رحم دوشاخ علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند. از سوی دیگر، برخی از زنان مبتلا به رحم دو شاخ علائم زیر را گزارش می دهند:

خونریزی نامنظم واژینال

سقط جنین مکرر

پریودی های دردناک

ناراحتی شکمی

درد در هنگام مقاربت

اگر رحم شما دو شاخ باشد، تمام عمر به همین شکل خواهد بود، بنابراین هر گونه علائم بالقوه ممکن است برای شما عادی باشد.2
 

تشخیص رحم دو شاخه

به دلیل پنهان بودن علائم زنانی که دارای رحم دو قطبی هستند ممکن است هرگز متوجه این موضوع نشوند تا زمانی که باردار شوند یا به دلایل دیگری به پزشک مراجعه کنند و رحم آنها توسط آزمونهای تشخیصی طبی بررسی شود. گاهی اوقات هم ممکن است هرگز تشخیص داده نشود. تستهای تشخیص رحم دو قطبی به قرار زیر هستند:

– معاینه رحم

– هیستروسالپینوگرام یا عکسبرداری از رحم و لوله‌های فالوپ بعد از تزریق یک ماده رنگی خاص

– سونوگرافی که تصاویر رحم را با استفاده از امواج با فرکانس بالا ترسیم می‌کند

– تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با استفاده از میدانهای مغناطیسی قوی و امواج رادیویی که تصاویری با جزئیات دقیقتر از رحم ایجاد می‌کنند

بسیاری از زنان به هنگام پی بردن به وجود رحم قلبی شکل، شگفت زده خواهند شد. بعضی از این افراد کل زندگی خود را بدون پی بردن به داشتن چنین مشکلی، می‌گذرانند. اگر زنی دچار سقط مکرر، خونریزی نامنظم یا پریودیهای دردناک غیر معمول شود خوب است که به پزشک مراجعه کند.3

رحم دوشاخ و بارداری

رحم به شکل قلب احتمالاً تاثیری در باروری شما نخواهد داشت. در حقیقت مطالعات نشان داده اند که داشتن رحم دوشاخ شانس بارداری زن را کاهش نمی دهد.

اما برخی از تحقیقات قدیمی معتبرتر نشان می دهد که در مورد تاثیر بر باروری و سقط در مواردی که سپتوم همزمان وجود دارد ، شایع تر است.

رحم دوشاخ خطر ابتلا به سقط جنین در دوران بارداری و زایمان زودرس کودک را افزایش می دهد. برخی محققان بر این باورند که این مشکلات به دلیل انقباضات نامنظم رحم یا کاهش ظرفیت رحم اتفاق می افتد.

در یک گزارش، شیوع سقط جنین مکرر در زنان دارای نقص رحم بین ۱٫۸ تا ۳۷٫۶ درصد است.

علاوه بر این ، نوزادانی که از مادرانی که دارای رحم دوشاخ هستند متولد می شوند، به احتمال بیشتری نسبت به دیگر موارد، به نقص مادرزادی مبتلا می شوند. در حقیقت این خطر در مطالعه ای چهار برابر گزارش شد.

اگر رحم دوشاخ داشته باشید، بارداری شما به عنوان بارداری پرخطر شناخته می شود. متخصص زنان حاملگی شما را با دقت کنترل خواهد کرد. همچنین ممکن است برای بررسی وضعیت کودک شما سونوگرافی مکرر انجام دهند.

کودک شما ممکن است در یک وضعیت شکاف مستقر شود ، به این معنی که کف پای یا پای آنها قبل از تولد رو به پایین است. ممکن است شما به آزمایشات دیگری احتیاج داشته باشید و احتمالاً از طریق زایمان سزارین، زایمان کنید.4
 

درمان و جراحی

در اکثر موارد پزشکان عمل جراحی را پیشنهاد نمی‌کنند اگر چه بعضی ممکن است جراحی لاپاروسکوپی بازسازی رحم را توصیه کنند. اگر باردار هستید نیازمند سرکلاژ رحم خواهید بود که یک کوک – قرار گرفته در دهانه رحم برای جلوگیری از انقباضات زودرس رحمی است. این روش مانع از زایمان زودرس و از دست رفتن بارداری در اواخر دوره بارداری می‌شود.

جراحی به نام متروپلاستی استراسمان گاهی اوقات برای ترمیم رحم دو شاخه در زنان با سابقه سقط انجام می‌شود. در یک بررسی مشخص شد، ۸۸ درصد کسانی که متروپلاستی استراسمان داشتند توانستند بارداری موفق داشته باشند. البته اکثر زنان نیازی به جراحی برای ترمیم رحم ندارند.

انجام این جراحی در زنان داراری رحم دو شاخه که ناباروری دارند در جامعه پزشکی مورد بحث است. به این دلیل که بیشتر تحقیقات نشان می‌دهد که این وضعیت بر روی شانس بارداری تاثیر نمی‌گذارد.3

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.saednews.com
3.www.niniban.com
4.www.doctormoosavi.com