۱۳۹۳/۱۰/۲۸
–
۸۷۱ بازدید
چرا عبادت کردن توی بعضی مکان ها و یا در بعضی زمان های خاص مثل ماه رمضان که در روایات آمده با ارزش تر از بقیه است؟
یکی از آداب سلوک نزد اهل معرفت، وقوف زمانی و مکانی و عددی است، به این معنا که زمان ها و مکان های خاص عبادت را بشناسد. زمان و مکان هایی که بندگی در آنها اوج بیشتری دارد و تاثیرگذار تر است و باعث ارتقای روحی سالک می شود. همچنین وقوف عددی داشته باشد و بداند چه ذکری را چند بار بگوید و یا فلان عمل عبادی را چند مرتبه تکرار کند و مثلا چله بگیرد و مانند آن.
این به خاطر این است که زمان و مکان و عدد هم در عبادت و قرب انسان دخیل است و زمان ها و مکان هایی هستند که جنبه تقدس بیشتری دارند و عبادت در آنها ارزشمند تر است و قرب بیشتری برای سالک و بنده خدا ایجاد می کند، مانند ماه های رجب و شعبان و به خصوص ماه مبارک رمضان که حتی نفس کشیدن و خوابیدن مومن در آن عبادت است.
بنابراین دلیل اینکه برخی زمان ها و مکان ها برای عبادت ارزش و اولویت دارند و تاثیرات قربی بیشتری است که در آنها برای طالب کمال ایجاد می شود.
در ادامه این نوشتار، اول به برخی مکان های مقدسی که عبادت در آن سفارش شده است، اشاره می کنیم سپس به بیان برخی زمان های خاص عبادت و دعا می پردازیم:
مسجد: رسول خدا (ص) از جبرئیل پرسید چه مکانی نزد خدا محبوب تر است. جبرئیل فرمود مساجد، و محبوبترین مردم اهل مسجد کسی است که اول از همه داخل مسجد شود و آخر از همه خارج شود. (شیخ کلینی، کافی، ج 1، حدیث14.)
مکه مکرمه: امام رضا (ع) در حالیکه اشاره به مکه و کوه های اطراف می کرد، فرمود: کسی در آن کوه ها توقف نمی کند، مگر اینکه دعایش مستجاب می شود، دعای مومن در آخرتش اجابت می شود و دعای کافر در دنیایش. (میرزا جواد ملکی تبریزی، المراقبات، ص 208.)
مسجد النبی: از امام صادق (ع) روایت است که: رسول اکرم فرمود نماز در مسجد من برابر است با هزار نماز در مساجد دیگر غیر از مسجد الحرام. (شیخ کلینی، کافی، ج 4. ص 556.)
حرم امام حسین (ع): امام صادق (ع) می فرمایند: خداوند در روی زمین مکان هایی دارد که دعا در آنها مستجاب می شود و حرم امام حسین (ع) یکی از این اماکن است. (ابن فهد حلی، عده الداعی، ص 57)
مسجد کوفه: این مسجد مکانی است که سالکان و عارفان بسیاری با عبادت در آنجا، خود را به درجات بلند عرفانی رساندند. مسجدی است که به فرموده امام صادق (ع) هزار نبی و هزار وصی در آن نمازگزارده اند. (همان، ج 3، ص 492)
سرزمین عرفات: امیرمومنان (ع) می فرمایند: رسول خدا در حجة الوداع فرمود: روز عرفه هنگام عصر خداوند به سبب اهل موقف عرفات، مباهات می کند و به ملائکه می فرماید به بندگانم نگاه کنید که از اطراف عالم با تحمل سختی به اینجا آمده اند. آیا می دانید از من چه می خواهند؟ ملائکه گویند درخواست بخشش و مغفرت می کنند، خداوند می فرماید گواه باشید که آنها را بخشیدم (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 96، ص 49)
بعد از نماز: پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: هنگام ظهر همه چیز پروردگار را تسبیح می کنند، پس خداوند در آن ساعت امر به نماز کرد و آن ساعتی است که درهای آسمان گشوده است و بسته نخواهد شد تا بعداز نماز ظهر و در آن ساعت دعا مستجاب می شود. (قطب الدین راوندی، فقه القرآن ج 1، ص 114)
روز جمعه: حضرت علی (ع) می فرمایند: روز جمعه بر درگاه خدا تضرع و بسیار دعا کنید و از خداوند طلب بخشش و رحمت کنید. خداوند در این روز دعای هر مومنی را اجابت می کند. (قطب راوندی، الدعوات، ص 36)
شب عید قربان و اول رجب: امیر مومنان (ع) می فرمایند: من تعجب می کنم از کسی که در چهار شب از سال، فارغ از عبادت باشد: شب عید فطر، شب عید قربان، شب نیمه شعبان و شب اول رجب (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 88، ص 122)
روز عرفه: امام سجاد (ع) می فرمایند: عصر روزعرفه خداوند ملائک را به آسمان دنیا نازل می کند و به آنان می فرماید: به بندگانم نگاه کنید که با سختی و زحمت به سوی من آمده اند و به آنان پیام فرستاده ام که مرا بخوانید و از من درخواست کنید من شما ملائک را شاهد می گیرم که همین امروز دعای آنان را اجابت کنم. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 96، ص 254)
نیمه شعبان: شب نیمه شعبان از شب های بافضیلت سال است که با ولادت امام زمان(عج) بر فضل و برکت آن افزوده شد. امام صادق (ع) می فرماید: پدرم فرمود این شب، بعد از شب قدر برترین شب سال است. در این شب خداوند از روی فضل و کرم به مردم نظر می کند و بندگان خود را می بخشد پس دراین شب برای رسیدن به خدا بسیار تلاش کنید. شبی است که خداوند بر خود فرض کرده که دعاکننده ای را ناامید برنگرداند مادامی که معصیت و گناه طلب نکند. (همان، ج 94، ص 85)
ماه مبارک رمضان: ماه مبارک رمضان، ماه رحمت خداست که درهای بهشت باز و درهای جهنم بسته است. ماهی است که خداوند برکات خود را بر بندگان نازل می کند و همه آنان را مهمان سفره فضل و کرم خویش می نماید و میزبان هرچه در توان دارد مهمان خود را شاد و راضی نگه می دارد. و برآوردن تقاضای مهمان را بر خود وظیفه می داند.
شب عید فطر: یک ماه مهمانی خدا و دوری انسان از بسیاری از گناهان و تابیدن نور الهی بر دل بندگان در شب های قدر انسان را به خالق خود نزدیک می کند و این از بهترین اوقات دعا و عبادت است. پیامبراسلام (ص) می فرمایند: وقتی شب عیدفطر فرا می رسد- که به آن شب پاداش گویند – خداوند اجر عاملین را می دهد ولی بدون حساب. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 93، ص 337)
این به خاطر این است که زمان و مکان و عدد هم در عبادت و قرب انسان دخیل است و زمان ها و مکان هایی هستند که جنبه تقدس بیشتری دارند و عبادت در آنها ارزشمند تر است و قرب بیشتری برای سالک و بنده خدا ایجاد می کند، مانند ماه های رجب و شعبان و به خصوص ماه مبارک رمضان که حتی نفس کشیدن و خوابیدن مومن در آن عبادت است.
بنابراین دلیل اینکه برخی زمان ها و مکان ها برای عبادت ارزش و اولویت دارند و تاثیرات قربی بیشتری است که در آنها برای طالب کمال ایجاد می شود.
در ادامه این نوشتار، اول به برخی مکان های مقدسی که عبادت در آن سفارش شده است، اشاره می کنیم سپس به بیان برخی زمان های خاص عبادت و دعا می پردازیم:
مسجد: رسول خدا (ص) از جبرئیل پرسید چه مکانی نزد خدا محبوب تر است. جبرئیل فرمود مساجد، و محبوبترین مردم اهل مسجد کسی است که اول از همه داخل مسجد شود و آخر از همه خارج شود. (شیخ کلینی، کافی، ج 1، حدیث14.)
مکه مکرمه: امام رضا (ع) در حالیکه اشاره به مکه و کوه های اطراف می کرد، فرمود: کسی در آن کوه ها توقف نمی کند، مگر اینکه دعایش مستجاب می شود، دعای مومن در آخرتش اجابت می شود و دعای کافر در دنیایش. (میرزا جواد ملکی تبریزی، المراقبات، ص 208.)
مسجد النبی: از امام صادق (ع) روایت است که: رسول اکرم فرمود نماز در مسجد من برابر است با هزار نماز در مساجد دیگر غیر از مسجد الحرام. (شیخ کلینی، کافی، ج 4. ص 556.)
حرم امام حسین (ع): امام صادق (ع) می فرمایند: خداوند در روی زمین مکان هایی دارد که دعا در آنها مستجاب می شود و حرم امام حسین (ع) یکی از این اماکن است. (ابن فهد حلی، عده الداعی، ص 57)
مسجد کوفه: این مسجد مکانی است که سالکان و عارفان بسیاری با عبادت در آنجا، خود را به درجات بلند عرفانی رساندند. مسجدی است که به فرموده امام صادق (ع) هزار نبی و هزار وصی در آن نمازگزارده اند. (همان، ج 3، ص 492)
سرزمین عرفات: امیرمومنان (ع) می فرمایند: رسول خدا در حجة الوداع فرمود: روز عرفه هنگام عصر خداوند به سبب اهل موقف عرفات، مباهات می کند و به ملائکه می فرماید به بندگانم نگاه کنید که از اطراف عالم با تحمل سختی به اینجا آمده اند. آیا می دانید از من چه می خواهند؟ ملائکه گویند درخواست بخشش و مغفرت می کنند، خداوند می فرماید گواه باشید که آنها را بخشیدم (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 96، ص 49)
بعد از نماز: پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: هنگام ظهر همه چیز پروردگار را تسبیح می کنند، پس خداوند در آن ساعت امر به نماز کرد و آن ساعتی است که درهای آسمان گشوده است و بسته نخواهد شد تا بعداز نماز ظهر و در آن ساعت دعا مستجاب می شود. (قطب الدین راوندی، فقه القرآن ج 1، ص 114)
روز جمعه: حضرت علی (ع) می فرمایند: روز جمعه بر درگاه خدا تضرع و بسیار دعا کنید و از خداوند طلب بخشش و رحمت کنید. خداوند در این روز دعای هر مومنی را اجابت می کند. (قطب راوندی، الدعوات، ص 36)
شب عید قربان و اول رجب: امیر مومنان (ع) می فرمایند: من تعجب می کنم از کسی که در چهار شب از سال، فارغ از عبادت باشد: شب عید فطر، شب عید قربان، شب نیمه شعبان و شب اول رجب (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 88، ص 122)
روز عرفه: امام سجاد (ع) می فرمایند: عصر روزعرفه خداوند ملائک را به آسمان دنیا نازل می کند و به آنان می فرماید: به بندگانم نگاه کنید که با سختی و زحمت به سوی من آمده اند و به آنان پیام فرستاده ام که مرا بخوانید و از من درخواست کنید من شما ملائک را شاهد می گیرم که همین امروز دعای آنان را اجابت کنم. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 96، ص 254)
نیمه شعبان: شب نیمه شعبان از شب های بافضیلت سال است که با ولادت امام زمان(عج) بر فضل و برکت آن افزوده شد. امام صادق (ع) می فرماید: پدرم فرمود این شب، بعد از شب قدر برترین شب سال است. در این شب خداوند از روی فضل و کرم به مردم نظر می کند و بندگان خود را می بخشد پس دراین شب برای رسیدن به خدا بسیار تلاش کنید. شبی است که خداوند بر خود فرض کرده که دعاکننده ای را ناامید برنگرداند مادامی که معصیت و گناه طلب نکند. (همان، ج 94، ص 85)
ماه مبارک رمضان: ماه مبارک رمضان، ماه رحمت خداست که درهای بهشت باز و درهای جهنم بسته است. ماهی است که خداوند برکات خود را بر بندگان نازل می کند و همه آنان را مهمان سفره فضل و کرم خویش می نماید و میزبان هرچه در توان دارد مهمان خود را شاد و راضی نگه می دارد. و برآوردن تقاضای مهمان را بر خود وظیفه می داند.
شب عید فطر: یک ماه مهمانی خدا و دوری انسان از بسیاری از گناهان و تابیدن نور الهی بر دل بندگان در شب های قدر انسان را به خالق خود نزدیک می کند و این از بهترین اوقات دعا و عبادت است. پیامبراسلام (ص) می فرمایند: وقتی شب عیدفطر فرا می رسد- که به آن شب پاداش گویند – خداوند اجر عاملین را می دهد ولی بدون حساب. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 93، ص 337)
فصل شانزدهم
دستورالعمل بندگی