۱۳۹۲/۰۱/۲۲
–
۹۱۵ بازدید
ابوبصیر چه کسی بوده است و آیا همه روایت های وی صحیح است و سرنوشت وی چه شد و چرا نابینا بود؟
لیث المرادی، ابن البختری المرادی ابوبصیر، ابو بصیراصغر نیز گفته شده. از اصحاب امام باقر و صادق و کاظم علیهم السلام از بزرگان و اجله اصحاب ائمه علیهم السلام است در روایاتی از امام صادق (ع) به عنوان یکی از پرچم داران دین معرفی شده است. در روایتی فرمود اصحاب پدرم (امام باقر) باعث زینت و افتخارند-زنده و مرده آنها- زراره و محمد بن مسلم و از جمله لیث بختری و برید عطبی اینها برپا کنندگان قسط و عدل و راستی هستند. علامه -ره -در خلاصه بعد از ذکر روایتی که امام صادق (ع) متواضعان درگاه خدا را بشارت به بهشت داده و برید عطبی و ابوبصیر ایث بن البختری المرادی و محمد بن مسلم و زراره را به عنوان اهل بهشت و نجباء و امین خدا بر حلال و حرامش شمرده و فرموده اگر اینها نبودند آثار نبوت منقطع می شد و نشانه های دین از بین می رفت. علامه بعد از ذکر این روایت کلام بن غضائری را نقل کرده و فرموده ابوبصیر به نظر من مورد اطمینان است به خاطر حدیثی که ذکر شد و کلام ابن غضائری موجب لعن نمی شود. در هر صورت سخن محکمی که بتواند معارضه کند با کلام امام صادق و توثیقات علما وجود ندارد نکته دیگر آن است که ابوبصیر مشترک است بین دو یا سه نفر. یکی همین لیث بختری که ذکر شد، دوم یحیی بن قاسم الاسدی، ابوبصیر الاسدی این فرد در بعضی از کلمات اصحاب رجال تضعیف شده و نسبت تخلیط (انحراف از حق، مخلوط کردن حق و باطل)به او داده شده.
در بعضی از موارد بین ابوبصیرمرادی و اسدی خلط شده. در بعضی از منابع یحیی بن القاسم الاسدی جزء افراد شمرده شده که اصحاب اجماع بر صحت آنها کرده اند و در منبع دیگر لیث البختری اسدی آمده و همین خلط بین ابوبصیرها سبب بعضی نسبت ها به ابوبصیر معروف شده است. نسبت «مخلط» (قاطی کردن، خلط بین حق و باطل) در کلام اصحاب به یحیی بن ابی القاسم داده شده و نه به ابوبصیر مشهور و شاید اشتراک کنیه سبب این مشکل شده است. نکته دیگر اشتراک یحیی بن القاسم، بین یحیی ابن ابی القاسم که کنیه او ابی بصیر استو نابینا بوده و اسم پدر او اسحق و از اصحاب امام باقر و کاظم علیها السلام بوده و یحیی بن ابی القاسم الخداء که واقفی بوده و از اصحاب امام باقر و کنیه او ابوبصیر نبوده و یحیی بن القاسم که در سال 150 هجری فوت کرده و نمی توانسته واقفی باشد زیرا واقفی کسی است که بر امام هفتم توقف کرده باشد بعد از وفات امام هفتم ایشان را امام غائب بداند و امام هفتم در سال 183 رحلت کرده اند.
ابوبصیر یکی از اصحاب اجماع است که اجماع بر صحت حدیث و فقه اوست. صاحب مستدرک گفته مقصود از ابوبصیر یحیی بن القاسم الاسدی است. ولی هم چنان که گفته شد در بعضی از منابع به جای اسدی لیث البختری آمده است. در بعضی ذکر شده که ابوبصیر مشترک بین 4 نفر است. 1- لیث بختری 2- عبدالله بن محمد الاسدی 3- یحیی بن قاسم 4- یوسف بن حارث لکن گفته شد که غیر از لیث بختری و اسدی فرد دیگری کنیه ابوبصیر ندارد. در هر صورت لیث بختری (ابوبصیر) مشکلی ندارد و اخبار زیادی در مدح او وارد شده و کلام ابن غضائری نمی تواند معارضه کند با اخبار مدح ضمن این که خود ابن غضائری تصریح به وثاقت او در حدیث کرده است, لکن با ید توجه داشت که وثاقت ابو بصیر دلیل بر صحت تمامی روایات وی نمی باشد بلکه راویان دیگری که در سلسله سند حدیث واقع شده اند نیز باید مورد بررسی واقع شود در صورتی که انان نیز ثقه باشند روایت صحیح خواهد بود .
در مورد علت نابینایی وی مطلبی نیافتیم .
منابع:
1- علامه شوشتری، قاموس الرجال، مرکز نشر کتاب تهران، ج 7، ص 448، لیث؛ ج 9، ص 383، یحیی بن ابی القاسم 2- جامع الروات، علامه اردبیلی، نشر مکتبه المحمدی، ج دوم، ص 34، ترجمه لیث المرادی؛ ص 334، یحیی بن القاسم 3- محدث قمی، الکنی و الالقاب، نشر مطبعه حیدری نجف، ص 18، ابوبصیر 4- تراجم الرجال، علامه برقعی، چاپ اتحاد، ص 92، ابوبصیر 5- اختیارمعرفه الرجال، شیخ طوسی، ج 1، ص 401. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100106198)
در بعضی از موارد بین ابوبصیرمرادی و اسدی خلط شده. در بعضی از منابع یحیی بن القاسم الاسدی جزء افراد شمرده شده که اصحاب اجماع بر صحت آنها کرده اند و در منبع دیگر لیث البختری اسدی آمده و همین خلط بین ابوبصیرها سبب بعضی نسبت ها به ابوبصیر معروف شده است. نسبت «مخلط» (قاطی کردن، خلط بین حق و باطل) در کلام اصحاب به یحیی بن ابی القاسم داده شده و نه به ابوبصیر مشهور و شاید اشتراک کنیه سبب این مشکل شده است. نکته دیگر اشتراک یحیی بن القاسم، بین یحیی ابن ابی القاسم که کنیه او ابی بصیر استو نابینا بوده و اسم پدر او اسحق و از اصحاب امام باقر و کاظم علیها السلام بوده و یحیی بن ابی القاسم الخداء که واقفی بوده و از اصحاب امام باقر و کنیه او ابوبصیر نبوده و یحیی بن القاسم که در سال 150 هجری فوت کرده و نمی توانسته واقفی باشد زیرا واقفی کسی است که بر امام هفتم توقف کرده باشد بعد از وفات امام هفتم ایشان را امام غائب بداند و امام هفتم در سال 183 رحلت کرده اند.
ابوبصیر یکی از اصحاب اجماع است که اجماع بر صحت حدیث و فقه اوست. صاحب مستدرک گفته مقصود از ابوبصیر یحیی بن القاسم الاسدی است. ولی هم چنان که گفته شد در بعضی از منابع به جای اسدی لیث البختری آمده است. در بعضی ذکر شده که ابوبصیر مشترک بین 4 نفر است. 1- لیث بختری 2- عبدالله بن محمد الاسدی 3- یحیی بن قاسم 4- یوسف بن حارث لکن گفته شد که غیر از لیث بختری و اسدی فرد دیگری کنیه ابوبصیر ندارد. در هر صورت لیث بختری (ابوبصیر) مشکلی ندارد و اخبار زیادی در مدح او وارد شده و کلام ابن غضائری نمی تواند معارضه کند با اخبار مدح ضمن این که خود ابن غضائری تصریح به وثاقت او در حدیث کرده است, لکن با ید توجه داشت که وثاقت ابو بصیر دلیل بر صحت تمامی روایات وی نمی باشد بلکه راویان دیگری که در سلسله سند حدیث واقع شده اند نیز باید مورد بررسی واقع شود در صورتی که انان نیز ثقه باشند روایت صحیح خواهد بود .
در مورد علت نابینایی وی مطلبی نیافتیم .
منابع:
1- علامه شوشتری، قاموس الرجال، مرکز نشر کتاب تهران، ج 7، ص 448، لیث؛ ج 9، ص 383، یحیی بن ابی القاسم 2- جامع الروات، علامه اردبیلی، نشر مکتبه المحمدی، ج دوم، ص 34، ترجمه لیث المرادی؛ ص 334، یحیی بن القاسم 3- محدث قمی، الکنی و الالقاب، نشر مطبعه حیدری نجف، ص 18، ابوبصیر 4- تراجم الرجال، علامه برقعی، چاپ اتحاد، ص 92، ابوبصیر 5- اختیارمعرفه الرجال، شیخ طوسی، ج 1، ص 401. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100106198)