امروز، ۲۵ اردیبهشت، سازمان فناوری اطلاعات ایران سامانه احراز هویت معتبر در فضای مجازی (سماوا) را رونمایی کرد. سماوا فرایندهای احراز هویت را ایمن و از افشای اطلاعات کاربران جلوگیری میکند. شهریور سال گذشته، سامانه سماوا آزمایشی بهرهبرداری شد؛ ولی حالا جنبههای مختلفی از کارکرد این سامانه رونمایی شده است. هماکنون، ۳۵ شرکت به سماوا متصل هستند و حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر احراز هویت در آن شده است. سماوا اطلاعات هویتی افراد را از سازمانهای مختلف استعلام و برای بیشترین سطح اطمینان از امضای دیجیتال استفاده میکند.
در این زمینه، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای خدمات ارتباطی، سازمان ثبت احوال مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای اشخاص حقیقی (اتباع ایرانی)، وزارت کشور مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای اتباع غیرایرانی، سازمان ثبت اسناد و املاک مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای اشخاص حقوقی، شرکت ملی پست مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای نشانی اشخاص، بانک مرکزی مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای مالکیت حساب کارت و نیروی انتظامی مسئول تأمینکننده شناسه معتبر برای وسایل نقلیه (خودرو و موتور) است.
سامانه سماوا بهعنوان پنجره واحد بین تأمینکنندگان مختلف شناسه معتبر عمل میکند و همکاری دستگاههای متولی تأمین شناسه معتبر نیز در آن پیادهسازی و تکمیل میشود. در این سامانه، ابتدا افراد با تطبیق کدملی ازطریق شماره تلفنهمراه و سپس ثبت عکس مقابل دوربین لپتاپ یا گوشی هوشمند برای تطبیق در پرونده سازمان ثبت احوال احراز هویت میشوند.
هدف از راهاندازی سامانه مذکور جلوگیری از نشت اطلاعات دستگاههای دولتی عنوان شده است. معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران در همین زمینه گفت: «درصورت استفاده دستگاهها از سامانه سماوا، اطلاعات هویتی افراد در یک سازمان تجمیع نخواهد شد و امکان رخدادن نشت اطلاعات کمتر میشود.»
سامانه سماوا اطلاعات هویتی کاربران را تنها درصورت کسب رضایت کاربران دراختیار نهادهای متکی قرار میدهد. بااینحال بهگفته مدیر پروژه سامانه، توسعه آن در بخشهای مختلف فضای مجازی میتواند باعث افزایش شفافیت و کاهش گمنامی طبق بندهای ۲-۱۰ و ۲-۱۱ مصوبه نظام هویت معتبر شود. این سامانه با اتصال به گذرگاه عمومی خدمات دولت و سامانه شاهکار، مقدمات تضمین هویت اشخاص حقیقی در سطح اطمینان پایه را فراهم آورده است.
تاکنون، سرویسهای شاهکار و سرویسهای مرتبط با نشانی پستی کاملا پیادهسازی و سرویس احراز هویت افراد حقیقی و تطبیق عکس و تشخیص زندهبودن با همکاری سرویسدهندگان بخش غیردولتی از نظر فنی پیادهسازی شده است و درصورت همکاری سازمان ثبت احوال کشور میتواند خدمترسانی کند.
امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، در مراسم رونمایی این سامانه اعلام کرد وظیفه سازمان ایجاد چنین زیرساختهایی است؛ البته دستگاهها ممکن است از زیرساختها استفاده نکنند. در همین زمینه، وی به فراهمشدن امکان دریافت خدمات بدون کپی شناسنامه یا کارت ملی در دستگاههای اجرایی اشاره کرد و گفت این موضوع مدتها است اجرایی شده و تنها به تمایل این سازمانها برای ارائه خدمت بهصورت وبسرویس بستگی دارد. ناظمی تأکید کرد: «توسعهنیافتن دولت الکترونیک در کشور به ضعف دستگاههایی برمیگردد که از این زیرساختها استفاده نمیکنند.»