هر چند جریان اصلاحات توسط مجمع روحانیون مبارز، جبهه دوم خرداد و حزب مشارکت رهبری و هدایت می‌شد اما گروه‌های سیاسی دیگری نیز در قالب این جریان فعالیت داشتند که ما در اینجا به سه حزب به اختصار اشاره می‌کنیم.

حزب همبستگی ایران اسلامی

پس از انتخابات مجلس پنجم که به پیروزی نسبی جناح راست در کسب اکثر کرسی‌های مجلس منجر شد، عده‌ای از عناصر جناح چپ از جمله برخی نیروهای اجرایی دولت در خارج مجلس و منتسبین به حزب کارگزاران سازندگی که توانسته بودند به مجلس راه یابند، برای حمایت از دستاوردهای دوم خرداد و برنامه‌های دولت خاتمی تشکیل شد و در تاریخ 27/10/1376 مجوز فعالیت آن به تصویب وزارت کشور رسید و در تاریخ 20/4/1377 پروانه‌ فعالیت این حزب از سوی وزارت کشور صادر گردید.[ مظفری، آیت؛ جریان­شناسی سیاسی ایران معاصر، پیشین، ص139و مرتجی، حجت؛ جناح‌های سیاسی در ایران امروز، پیشین، ص 43-39.]
از مؤسسین و اعضای برجسته این حزب می‌توان به: محمدرضا راه‌چمنی، سیدمحمود میرلوحی، غلامرضا انصاری، الیاس حضرتی، قدرت‌الله نظری‌نیا، علی‌اصغر احمدی و… اشاره نمود.
این حزب جزء ائتلاف‌های جبهه‌ دوم خرداد و نیروهای اصلاح طلب می‌باشد اما همواره از شعارهای تند و افراطی برخی از نیروهای اصلاح‌طلب که قائل به تسریع و شتاب در اصلاحات و ایجاد اصلاحات بنیانی می‌باشند فاصله گرفته است. از لحاظ قلمرو فعالیت بیش‌ترین فعالیت این حزب در تهران و مرکز چند استان می‌باشد و روزنامه‌ همبستگی به عنوان ارگان رسمی این حزب، مواضع آن‌ها را منعکس می‌کند.[ شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، پیشین، ص 293.]
پس از تشکیل، این گروه محور اصلی فعالیت خود را در دفاع از دستاوردهای دوم خرداد و حمایت از برنامه‌های رئیس‌جمهور اعلام کرد و همواره بر آن تأکید داشت. البته با توجه به آن‌که حامیان خاتمی در مجلس پنجم در اقلیت بودند حضور مؤثر این حزب در مجلس باعث تعادلی نسبی در تصمیم‌گیری‌ها و موضع‌گیری‌های آن نسبت به دولت شده بود. در انتخابات مجلس ششم نیز بسیاری از اعضای شورای مرکزی و شورای عالی این حزب دوباره به مجلس راه یافتند.[ همان، ص 292.]
این حزب در انتخابات دوره‌ نهم ریاست‌جمهوری از مهدی کروبی و در دوره‌ دهم از میرحسین موسوی حمایت نمود.
بسیاری از مواضع سیاسی این گروه را می‌توان در شعارهای مطرح شده در انتخابات دوم خرداد و ائتلاف نیروهای جبهه‌ دوم خرداد جستجو کرد.
در زمینه اقتصادی این حزب دارای دیدگاه های اقتصاد نیمه دولتی است.
در زمینه فرهنگی این حزب همگام دیگر نیروهای ائتلاف جبهه‌ دوم خرداد همواره خواستار آزادی بیان و آزادی قلم و آزادی عمل بیشتر برای مطبوعات و فعالیت‌های فرهنگی بوده است.

حزب اسلامی کار

حزب اسلامی کار بعد از انتخابات هفتمین دوره‌ ریاست جمهوری از درون خانه‌ کارگر با کارکرد بیشتر سیاسی و کمتر صنفی به‌وجود آمد و در تاریخ 5/11/1377 از وزارت کشور اجازه فعالیت یافت و در تاریخ 29/11/1377 به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.[ مظفری، آیت؛ جریان­شناسی سیاسی ایران معاصر، پیشین، ص 138.]
از جمله نیروهای فعال این حزب می‌توان به: ابوالقاسم سرحدی‌زاده، سهیلا جلودارزاده، علیرضا محجوب، عبدالرحمن تاج الدین، حسین کمالی و بهمن یعقوبی و… اشاره نمود.
پس از وقایع سال1360 و انحلال حزب جمهوری اسلامی، شاخه‌ کارگری این حزب منحل شد و با نام خانه‌ کارگر جمهوری اسلامی به فعالیت خود ادامه داد و دارای تشکیلات نسبتاً منسجم در سطح کشور شد. این تشکل به‌عنوان مدافع حقوق کارگران در جمهوری اسلامی ایران را علی‌رضا محجوب، حسین کمالی، علی ربیعی، رضا محمدولی، محمد دانشور، اسرافیل عبادتی و محمود اسدی تأسیس کردند
و در تاریخ 15/10/1370 از وزارت کشور اجازه‌ فعالیت گرفتند. در انتخابات مجلس پنجم خانه‌ کارگر، با گروه کارگزاران سازندگی ائتلاف کردند و در هنگامی که اکثر نیروهای چپ به دلیل رد صلاحیتشان یا به دلیل اعتراض به عملکرد شورای نگهبان از صحنه‌ انتخابات خارج بودند با آراء قابل ملاحظه‌ای وارد مجلس شدند.
در این دوره نامزدهای اصلی خانه‌ کارگر یعنی: علی‌رضا محجوب، ابوالقاسم سرحدی‌زاده، و سهیلا جلودارزاده به مجلس راه یافتند و در مجلس پنجم جزء ائتلاف نیروهای چپ و کارگزاران در مقابل جناح اکثریت مجلس که اکثرا از جامعه‌ روحانیت مبارز و جمعیت مؤتلفه‌ اسلامی بودند قرار داشتند.
در انتخابات دوره‌ هفتم ریاست جمهوری، خانه‌ کارگر در ائتلاف جبهه‌ دوم خرداد از سیدمحمد خاتمی حمایت کرد بعد از انتخاب شدن خاتمی به ریاست جمهوری و در راستای تحقق شعارهای رئیس‌جمهور مبنی بر توسعه‌ سیاسی عده‌ای از اعضای مرکزی تشکیلات خانه‌ کارگر تصمیم به ایجاد حزب جدیدی به نام حزب اسلامی کار با کارکرد بیشتر سیاسی و کمتر صنفی گرفتند.[ شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، پیشین، ص 263.]
در واقع حزب اسلامی کار قصد پُر کردن خلأی را دارد که در خانه‌ کارگر وجود داشت و تا حدودی این نهاد از فعالیت سیاسی منع شده بود. به این ترتیب فعالیت سیاسی در میان اقشار تولیدکننده خصوصاً کارفرمایان گسترش یافت.
به ‌عبارتی خانه‌ کارگر مأوای اقتصادی کارگران و حزب اسلامی کار مأوای سیاسی آنان است. هدف حزب کار ایجاد تغییرات عمیق در ساختار اقتصادی برای رشد و تولید صنعت و ایجاد تحولات فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف باید در ساختار قدرت سیاسی موقعیتی برای تولید ایجاد می‌نمودند و مادامی که در این ساختار سیاسی نیروهای مولد و نمایندگان آن‌ها جایی وجود نداشته باشد این اهداف مهم دست نیافتنی است. اگر جایگاه مناسب را در هرم قدرت پیدا می‌کردند به این اهداف مهم دست می‌یافتند و اصلاحات اقتصادی مورد نظرشان با مشکلات کمتری تحقق می‌یافت.[ نوذری، عزت­الله؛ تاریخ احزاب سیاسی در ایران، پیشین، ص 402.]
این حزب بعد از تشکیل همچون خانه‌ کارگر به دلیل قرابت فکری، وارد ائتلاف جبهه‌ دوم خرداد شدند. در انتخابات مجلس ششم این حزب همگام با دیگر گروه‌های جبهه‌ دوم خرداد توانست آراء زیادی را به خود اختصاص دهد به‌طوری که 10 نفر از نیروهای متمایل به این حزب وارد مجلس شدند.
اصولاً تمام احزاب با دیدگاه‌های اقتصادی چپ و از جمله حزب اسلامی کار مخالف اصالت دادن به بازار آزاد اقتصادی و نظام سرمایه‌محور هستند، در عوض
به اقتصاد دولتی یا نیمه دولتی و تقریباً متمرکز اعتقاد دارند. این حزب خواستار کاهش فاصله‌ طبقاتی، کاهش فشار اقتصادی بر روی قشر مستضعف جامعه
و به جای آن بزرگ شدن قشر میانی جامعه و کوچک شدن قشر غنی و فقیر جامعه می‌باشد.[ شادلو، عباس؛ اطلاعاتی درباره­ی احزاب و جناح‌های سیاسی ایران امروز، پیشین، ص 276-280.]
در زمینه فرهنگی حزب اسلامی کار چون دیگر احزاب ائتلاف جبهه‌ دوم خرداد با تمام توان از اصلاحات فرهنگی دولت آقای خاتمی به ویژه در عرصه‌ سیاست‌های مطبوعاتی حمایت کرده است.

مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم

تفاوت در دیدگاه‌ها و برداشت‌های مسایل سیاسی در برابر جریان رقیب
(جامعه مدرسین در حوزه علمیه قم) از انگیزه‌های تشکیل این مجمع بوده است. آقای سیدحسین موسوی تبریزی دبیرکل این مجمع در این باره می‌گوید:
«گروهی که در فکر و اندیشه و برداشت‌های فقهی و سیاسی با جامعه مدرسین تمایز داشت. بعد از سال 71 دوستان در بیرون دور هم جمع بودیم و همان فکر سیاسی خاصی را که می‌شود گفت آن موقع در برابر فکر راست بود، ادامه
می‌دادیم. حدود سال74 که زمان فعالیت‌های انتخاباتی مجلس پنجم بود، به نظر
آمد که باید یک حرکت جمعی در رابطه با مسائل سیاسی انجام گیرد و تشکیلاتی کار شود. اندیشه اینکه گروهی در قم رسماً تشکیل شود از اواخر سال 74 شروع
شد.
در آستانه انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری، فعالیت را شروع کردیم و برای جمع خودمان اسم گذاشتیم و عنوان مجمع مدرسین و محققین را به تناسب ماهیت اعضای شرکت کننده در جلسه انتخاب کردیم و به فکر نوشتن اساسنامه، آیین نامه و مرامنامه افتادیم».[ مصاحبه سایت اینترنتی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه با سیدحسین موسوی تبریزی.]
بعد از انتخابات دوم خرداد 76 این تشکل رسماً از سال 78 پروانه فعالیت خود را دریافت کرد. پیشبرد اسلام ناب و پویا از طریق برداشت‌های فقه پویا و فعالیت در چارچوب قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی از مهم‌ترین اهداف این تشکل سیاسی به شمار می‌آید.
از اعضای این مجمع می‌توان به سیدحسین موسوی تبریزی، بیات زنجانی، محمدتقی فاضل مبیدی و… اشاره کرد.
از مهم‌ترین مواضع این تشکل می‌توان به انتقاد به دولت نهم و انتقاد به دیدگاه‌های آیت الله مصباح یزدی و لزوم شورایی شدن مرجعیت و اعتقاد به محدود بودن اختیارات ولایت فقیه اشاره نمود.
این تشکل نیز از جریان افراطی اصلاحات پیروی نمود و در رفتارهای ساختارشکنانه آنان مشارکت داشت و در جریان فتنه 88 نیز با معترضان و آشوب گران همراه شد.
آنچه درباره این تشکل باید گفت آن است که این تشکل تاکنون نتوانسته است به صورت مستقل تأثیر گذار باشد و عمدتاً دنباله رو سایر تشکل‌های دوم خرداد به خصوص مجمع روحانیون مبارز بوده است.[ دارابی، علی، جریان شناسی سیاسی در ایران، پیشین، ص 370- 375.]