دوست عزیز؛ سلب توفیق یعنی بنا به دلایلی، توفیق انجام عمل خیر از انسان گرفته می شود. و انسان مؤفق به اعمالی که مورد رضای خداست، نمی شود.
آنچه باعث سلب توفیقات انسان در انجام تکالیف و واجبات مى شود، چند چیز است:
– فقدان برنامه ریزی و نظم در زندگی.
از مهمترین عوامل مادی که مانع از توفیق درک عبادت می گردد فقدان برنامه ریزی و نظم در زندگی می باشد مانند فقدان برنامه ای منظم برای خواب و یا ایجاد مشغله های پراکنده و فراتر از توانایی های خود که نتیجه ای جز ایجاد خستگی مفرط ندارد .
  – ضعف اراده در تصمیم گیری وسستی در اجرای برنامه های از پیش تنظیم شده؛ امام علی (علیه السلام )می فرمایند: « ضادوا التوانی بالعزم؛‌ به وسیله عزم ، با سستی مبارزه کنید».
– مجالست و همنشینی با افرادی که به امور دینی و مذهبی بی توجه و یا بی اعتقاد هستند
– نچشیدن لذت عبادت و انس با خدا به طور کلی
ـ خوردن غذاى حرام و شبهه ناک،
ـ یکى دیگر از چیزهایى که این روزها بیشتر باعث سلب توفیق مخصوصا موفق نشدن به نماز اول وقت در صبح ها مى شود، مسأله شب نشینى هاى بیهوده و نشستن پاى فیلم ها و بعضى از برنامه هاى تلویزیون است. روشن است اگر انسان بخواهد تا دیر وقت بیدار بماند، هرگز موفق به نماز صبح اول وقت نخواهد شد. بنابراین هرکسى باید ببیند چه نقطه ضعفى در زندگیش دارد که مانع از انجام درست و به موقع عبادت هایش مى شود).
در روایتى آمده است: شخصى به حضرت امیر(ع) عرض کرد: من هر چقدر مى خواهم براى نماز شب بیدار شوم موفق نمى گردم؟ حضرت در جواب فرمودند: «گناهانى که در روز انجام مى دهى مانع مى شوند».
– کسلی و تنبلی افراد
– غرق شدن در مسائل مادی و دنیویی؛‌حضرت عیسی (علی نبینا و آله علیه السلام ) نقش دنیا زدگی را در بی حوصلگی افراد نسبت به عبادات اینچنین ترسیم می نماید که : همچنان که بیمار بر غذاى لذیذ نگاه می کند و بدلیل شدت درد لذّت آن را نمى چشد، همچنان فرد دنیادار نیز همراه با عشق به مال، نه لذّتى از عبادت مى برد و نه شیرینى و حلاوتش را مى چشد.
– ضعف در خداشناسی
– ـ ارتکاب گناهان (از قبیل غیبت، دروغ و جلسات لهو و لعب و ….) ؛‌اعمال و رفتاری که انسان در طی روز انجام می دهد نقش بسیار مهمی در توفیق انسان دارد یعنی هر چه در طی روز کارهای شایسته از انسان سر بزند توفیقات انسان نیز برای اعمال خوب دیگر بیشتر فراهم می شود و هر چه به گناه آلوده شود توفیق اعمال خوب از وی سلب می گردد ؛
بعضی از گناهان که معمولا دامنگیر جوانان می باشد از قرار ذیل است .
– دیدن صحنه های و تصاویر غیر اخلاقی از طریق اینترنت ، ماهواره ، تلفن همراه و …
– چشم چرانی
– برقراری روابط نامشروع با جنس مخالف
  – استفاده از غذاهایی که حلال و پاک نیستند.
– دروغ گفتن
– استهزاء و تحقیر دیگران
– ایجاد مزاحمت و آزار همکلاسی ها و یا هم خوابگاهی ها
راهکارها:
– تنظیم برنامه ای منسجم و منظم جهت جلوگیری از خستگی مفرط
– از سیستم مراقبه ، مشارطه ، محاسبه استفاده کنید، یعنی با خود شرط نمائید که گناهی انجام ندهید سپس در طول روز مراقب اعمال خویش باشید (چه در زمان حضور در کلاس و کتابخانه و خوابگاه و … ) و شب هنگام محاسبه کنید تا ببینید تقوی را رعایت نموده اید و در طول روز آیا گناهی مرتکب شده اید و در صورتی که تقوی را رعایت ننموده اید توبه نموده و با خود شرطی را بگذارید تا دیگر مرتکب آن گناه نشوید .
– تماشاى صحنه و فیلم هاى مبتذل و آلوده به گناه و همین طور رفتن به محیط هاى نامناسب را ترک نمائید .
– از گفتگو با جنس مخالف، نگاه کردن به آنها، خندیدن در منظر نامحرم جدا خودداری کنید.
– از آنجا که ممکن است ارتکاب برخی از گناهان به دلیل عدم اطلاع از آنها باشد ، لذا جهت فراگیری واجبات و محرمات دینی بیشتر مطالعه نمایید.
– از خوردن مال حرام پرهیز نمائید .
دوست گرامی. معمولا مانع اصلی توفیقات الهی هوای نفس و هوس و خواسته های افراطی آن است, کسی که می خواهد در زندگی موفق باشد چه در زندگی عادی و چه در زندگی معنوی, باید به خودسازی روی آورد و از هوس های خود بکاهد و با نفس اماره جهاد اکبر کند. اگر انسان موفق شود که از اسارت نفس رها شود, آنگاه توان حرکت در مسیر معنویت و عبودیت خداوند را خواهد داشت و قرین موفقیت خواهد بود. البته تلاش و همت و توسل به معصومین (علیهم السلام) و درخواست از خداوند هم لازم است.