سندرم سوزش دهان چیست؟

سندرم سوزش دهان یک بیماری و یا اختلال بسیار دردناک و آزار دهنده در اشخاص است که شیوع بیشتری در جمعیت زنان داشته و معمولا در فاصله سنی ۴۰ تا ۶۰ سالگی بروز می نماید. معمولا بانوان پس از سن یائسگی به دنبال تغییرات هورمونی به این عارضه دردناک مبتلا خواهند شد.

این سندرم یک احساس درد، سوزش، خشکی، احساس تشنگی مداوم، طعم بسیار بد و نامطبوع در دهان و ناراحتی در زبان، گلو، لب ها، دهان و لثه ها بوده که در برخی شرایط تشدید شده و موجب آزار و اذیت بسیار شدید در فرد مبتلا می گردد.

احساس طعم فلز در دهان یکی از نامطلوب ترین و اصلی ترین شکایات افراد مبتلا به سندرم سوزش دهان می باشد. در موارد بسیار بسیار نادری، تغییر رنگ زبان نیز در چنین افرادی دیده می شود.1
 

علت سندرم سوزش دهان

علت سوزش سندرم دهان می تواند به عنوان اصلی یا ثانویه طبقه بندی شود.
 

سندرم سوزش اولیه دهان

هنگامی که هیچ ناهنجاری بالینی یا آزمایشگاهی برای علت اصلی سندرم سوزش دهان وجود نداشته نباشد، این بیماری سندرم سوزش دهان اولیه یا ایدیوپاتیک نامیده می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد که سندرم سوزش اولیه دهان به مشکلاتی مانند  ذایقه و اعصاب حسی سیستم عصبی محیطی یا مرکزی مربوط می شود.
 

سندرم سوزش ثانویه دهان

گاهی اوقات سندرم سوزش دهان ناشی از یک بیماری زمینه ای پزشکی است. در این موارد، به آن سندرم سوزش ثانویه دهان گفته می شود .

بیماری های زمینه ای که ممکن است با سندرم سوزش دهان ثانویه مرتبط باشند، عبارتند از:

برخی داروهای خاص، به ویژه داروهای فشار خون بالا

عوامل روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی یا استرس

اختلالات غدد درون ریز مانند دیابت یا تیروئید غیر فعال (کم کاری تیروئید)

ریفلاکس اسید معده یا GERD که در آن اسید معده وارد دهان می شود.

کمبودهای تغذیه ای مانند کمبود آهن، روی، فولات و ویتامین های گروه B

عادت های دهانی مانند فشار دادن زبان، گاز گرفتن نوک زبان و دندان کروچه

پوشیدن پروتز به طور کلی باعث سوزش سندرم دهان نمی شود، اما پروتز دندان می تواند علائم را بدتر کند.

آلرژی یا حساسیت به غذاها، طعم دهنده های مواد غذایی، مواد افزودنی غذایی، عطرها، رنگ ها یا مواد به کار برده شده در دندان پزشکی

خشکی دهان (زریوستومی) که می تواند در اثر داروهای مختلف، مشکلات سلامتی، مشکلات عملکرد غده بزاقی یا عوارض جانبی درمان سرطان ایجاد شود.

سایر شرایط دهان مانند عفونت قارچی دهان (برفک دهان)، یک بیماری التهابی به نام لیکن پلان دهان یا بیماری به نام زبان جغرافیایی است که در آن زبان ظاهری شبیه به نقشه پیدا می کند.

تحریک بیش از حد دهان، که ممکن است ناشی از شستشوی بیش از حد زبان، استفاده برخی از خمیر دندان ها، استفاده بیش از حد از دهانشویه ها یا مصرف بیش از حد نوشیدنی های اسیدی.2

علائم سندروم سوزش دهان

علائم سندروم سوزش دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

احساس سوزش یا سوختن که بیشتر روی زبان شما تأثیر می گذارد، اما ممکن است بر لب، لثه، کام، گلو یا کل دهان شما نیز تأثیر بگذارد.

احساس خشکی دهان همراه با افزایش تشنگی

تغییرات حس چشایی در دهان مانند طعم تلخ یا طعم فلزی(متالیک) به وجود می آید

از دست دادن حس چشایی

احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دهان

ناراحتی ناشی از سوزش سندرم دهان معمولاً چندین الگوی مختلف دارد. ممکن است:

هر روز هنگام بیدار شدن با ناراحتی کمی روبرو شوید، اما با پیشرفت روز بدتر شوید

به محض بیدار شدن و در طول روز تمام می شود

علائم می آید و می رود

هر الگوی سوزش دهانی که داشته باشید، ممکن است ماهها تا سالها ادامه داشته باشد. در موارد نادر، علائم ممکن است به طور ناگهانی به تنهایی از بین می روند یا خیلی کم می شوند. برخی از حس ها ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن به طور موقت برطرف شود.

سندرم سوزش دهان معمولاً هیچ تغییر جسمی قابل توجهی در زبان یا دهان شما ایجاد نمی کند.3
 

درمان های خانگی سندرم سوزش در دهان

درمان های خانگی یکی از گزینه های درمانی این سندرم بوده و می توانند علائم ناشی از آن را تا حد بسیار زیادی کاهش داده و یا کنترل نمایند.
 

مصرف خوراکی های سرشار از ویتامین B12

همانطور که قبلا هم ذکر کردیم، کمبود ویتامین B12 به دلایل متفاوت یکی از عوامل ایجاد کننده سندرم سوزش دهان بوده و با مصرف غذاهای حاوی این ویتامین تا حد زیادی تسکین می یابد.
 

مصرف خوراکی های حاوی آهن

کمبود آهن، بویژه در خانم ها در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی بسیار شایع بوده و در دوران قاعدگی، بارداری و پس از زایمان نیز افزایش می یابد. این مشکل یکی از دلایل بروز سندرم سوزش دهان بوده و با مصرف مواد خوراکی حاوی آهن و اسیدفولیک برطرف خواهد شد.
 

استفاده از جوش شیرین

جوش شیرین یک ماده قلیایی بوده و می تواند سوزش ها، خارش و درد ناشی از این عارضه را بهبود بخشیده و در تسکین این حالات بسیار موثر باشد.

استفاده از ژل آلوئه ورا

این ژل، یک ترکیب بسیار خنک کننده و معجزه آسا بوده و می تواند سوزش های شدید داخل دهان را تسکین بخشیده و یک احساس خنکی و سردی در دهان ایجاد نماید.3
 

درمان های پزشکی سندرم سوزش دهان

درمان های این عارضه بسته به عامل ایجاد کننده آن، کاملا متفاوت بوده و در گروه های درمانی متفاوتی جای می گیرند.
 

درمان های دندانپزشکی

درمان و برطرف نمودن مشکلات دهان و دندان مانند جرم های پنهان دندانی، عفونت ها و قارچ های دهانی و دیگر اقدامات از جمله راه های بسیار مهم کاهش و برطرف نمودن سندرم سوزش دهان است.
 

درمان های دارویی

مصرف مکمل های غذایی و ویتامین های مختلف، مانند ویتامین های خانواده B و C از دیگر درمان های موثر به شمار می آیند که در کنار رعایت نمودن رژیم غذایی، نوشیدن میزان مایعات مورد نیاز بدن و داشتن یک فعالیت بدنی سبک، می تواند بسیار مفید و موثر باشد.1
 

عوارض سندرم سوزش دهان

عوارضی که سندرم سوزش دهان ممکن است ایجاد کند یا با آن در ارتباط باشد، عمدتا مربوط به اختلالات روانی هستند، از جمله:

اضطراب

افسردگی

اختلال در خوردن

اختلال در خوابیدن.2
 

پیشگیری سندرم سوزش دهان

هیچ روش شناخته شده ای برای پیشگیری از سوزش سندرم دهان وجود ندارد. اما با پرهیز از مصرف دخانیات، غذاهای اسیدی، غذاهای پرادویه و نوشیدنی های گازدار و استرس بیش از حد، می توان تا حدودی ناراحتی ناشی از سوزش سندرم دهان را کاهش داد.2

پینوشتها
1.www.simadentclinic.com
2.www.pezeshket.com
3.www.tavandarman.com