سندرم هورنر

سندرم هورنر (Horner syndrome) یا فلج oculosympathetic یا سندرم برنارد هورنر ترکیبی از علائم و نشانه ها است که باعث بروز اختلال در مسیر عصبی از مغز به صورت و چشم در یک سمت صورت می شود. معمولاً سندرم هورنر باعث کوچک شدن اندازه مردمک، افتادگی پلک و کاهش تعریق در قسمت درگیر شده صورت خواهد شد.

سندرم هورنر نتیجه مشکل پزشکی دیگری مثل حمله قلبی، تومور یا آسیب نخاعی باشد. در بعضی موارد، علت اصلی بروز این سندرم تشخیص داده نمی شود. هیچ درمان به خصوصی برای سندرم هورنر وجود ندارد اما درمان علت اصلی بروز این بیماری ممکن است عملکرد عصب ها را به حالت اولیه و طبیعی خود بازگرداند.

سندرم هورنر را با نام سندرم برنارد هورنر یا فلج oculosympathetic نیز می شناسند.1
 

علائم سندرم هورنر چیست؟

این سندرم معمولا بر یک طرف صورت تاثیر می‌گذارد. نشانه‌های رایج و علائم سندرم هورنر شامل موارد زیر است:

مردمک چشم کوچک به طور دائم (میوزیس)

تفاوت قابل مشاهده بین اندازه مردمک‌های دو چشم (آنیزوکوریا)

گشاد شدن کم یا با تاخیر مردمک چشم متاثر در نور کم

افتادگی پلک بالایی (پتوزیس)

بالا رفتن کم پلک پایینی (گاهی اوقات به آن پتوزیس وارونه می‌گویند)

ظاهر غرق در آب برای چشم

عرق نکردن (انهیدروزیس) یا کم عرق کردن در کل یک طرف صورت یا قسمتی از آن

نشانه‌ها و علائم سندرم هورنر (به ویژه پتوزیس و انهیدروزیس) ممکن است نامحسوس بوده و به سختی تشخیص داده شوند.
 

علائم سندرم هورنر در کودکان

برخی علائم اضافه‌تر در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

کمرنگ‌‌تر بودن رنگ عنبیه در چشم متاثر در کودکان کوچک‌تر از ۱ سال

کاهش قرمز شدن یک طرف صورت که به طور معمول در مواجهه با گرما، فعالیت‌های فیزیکی و واکنش‌های احساسی قرمز شده و گر می‌گیرد.2

علل سندرم هورنر

علت اصلی سندرم هورنر آسیب در مسیر عصبی بین مغز و صورت در سیستم عصبی سمپاتیک است. این سیستم عصبی موارد زیادی از جمله اندازه مردمک ، ضربان قلب ، فشار خون ، عرق و سایر موارد را کنترل می کند. این سیستم به بدن شما اجازه می دهد تا در برابر هرگونه تغییر در محیط پیرامون خود به درستی پاسخ دهد.

سه بخش مختلف از مسیر به نام نورون ها وجود دارد که ممکن است در سندرم هورنر آسیب ببینند. به آنها نورون های مرتبه اول ، نورون های مرتبه دوم و نورون های مرتبه سوم گفته می شود. هر قسمت مجموعه متفاوتی از دلایل احتمالی خسارت را دارد.

مسیر نورون مرتبه اول از پایه مغز به بالای نخاع می رود. صدمه به این مسیر ممکن است به شرح زیر باشد:

تروما به گردن

سکته

تومور

بیماری هایی مانند مولتیپل اسکلروزیس که روی پوشش بیرونی محافظ نورون ها تأثیر می گذارد

حفره یا کیست ستون فقرات

مسیر نورون مرتبه دوم از ستون مهره ، بیش از ناحیه سینه فوقانی ، تا سمت گردن حرکت می کند. صدمه به این مسیر ممکن است به شرح زیر باشد:

جراحی حفره قفسه سینه

آسیب به رگ خونی اصلی قلب

تومور در پوشش بیرونی محافظ نورون

سرطان ریه

یک آسیب دیدگی

مسیر نورون مرتبه سوم از گردن تا پوست صورت و ماهیچه هایی که عنبیه و پلک ها را کنترل می کنند ، عبور می کند. صدمه به این مسیر ممکن است به شرح زیر باشد:

آسیب یا آسیب به شریان کاروتید یا رگ ژوگولار در سمت گردن شما

سردردهای شدید از جمله میگرن و سردردهای خوشه ای

عفونت یا تومور در پایه جمجمه
 

علل شایع در کودکان

نوروبلاستوما ، که یک تومور در سیستم های هورمونی و عصبی است

آسیب در هنگام تولد شانه یا گردن آنها

نقص آئورت در قلب که با آنها به دنیا می آیند

همان چیزی که سندرم ایدیوپاتیک هورنر نامیده می شود وجود دارد. این بدان معنی است که علت آن ناشناخته است.3
 

تشخیص سندرم هورنر

علاوه بر معاینه عمومی، پزشک می تواند از بعضی آزمایشات برای تشخیص علائم و علت اصلی بروز آن ها کمک بگیرد.
 

آزمایشات برای تایید تشخیص سندرم هورنر

پزشک ممکن است با توجه به سابقه و آزمایشات صورت گرفته، سندرم  را تشخیص دهد. به عنوان مثال چشم پزشک ممکن است با ریختن قطره در هر دو چشم اقدام به تشخیص آن بکند.

این قطره ممکن است قطره گشاد کننده مردمک یا قطره تنگ کننده مردمک باشد که در هر دو صورت می تواند به تشخیص چشم سالم کمک کند. بعد از ریختن قطره پزشک واکنش هر دو چشم نسبت به قطره را بررسی و مقایسه کرده و هر گونه آسیب عصبی که باعث به وجود آمدن مشکل شده باشد را تشخیص خواهد داد.
 

آزمایشات برای تشخیص محل آسیب دیدگی عصبی

ماهیت بعضی علائم خاص می تواند به پزشک کمک کند تا احتمالات بروز سندرم هورنر را محدودتر کند. همچنین پزشک ممکن است از آزمایشات اضافه یا عکس برداری ها برای تشخیص محل زخم یا ناهنجاری به وجود آورنده اختلال در مسیر عصبی استفاده کند.

پزشک ممکن است از نوعی قطره گشاد کننده مردمک برای تشخیص چشم سالم از چشم آسیب دیده استفاده  کند. در صورتی که این سندرم  به علت ناهنجاری نورون ردیف سوم به وجود آمده باشد، اختلال جایی در گردن یا قسمت های بالاتر آن خواهد بود.

پزشک ممکن است برای تشخیص محل احتمالی بروز ناهنجاری به وجود آورنده سندرم هورنر از تصویر برداری های زیر استفاده کند:

سونوگرافی کاروتید

اشعه ایکس قفسه سینه

تصویر برداری اشعه ایکس

تصویر برداری سی تی اسکن که یک تکنولوژی استفاده از اشعه ایکس به خصوص است.

تصویر برداری ام آر آی (تصویر برداری رزونانس مغناطیسی)، تکنولوژی که از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق استفاده می کند.1

درمان سندرم هورنر

هنوز درمان خاصی برای سندرم هورنر وجود ندارد. سندرم هورنر اغلب وقتی مشکل زمینه‌ای برطرف شود، از بین می‌رود.2
 

عوارض سندرم هورنر

علائم جدی سندرم هورنر وجود دارد که باید مراقب آن باشید. در صورت ظاهر شدن ، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم جدی شامل موارد زیر است:

سرگیجه

دیدن مشکلات

درد گردن یا سردرد ناگهانی و شدید

عضلات ضعیف یا عدم توانایی در کنترل حرکات عضلات.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.virtualdr.ir
3.www.svetzdravlja.org