عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه مطرح کرد؛

سه شرط مدیر منتظر؛ بینش، اخلاق، توانایی

حجت الاسلام والمسلمین شاکرین در تشریح مؤلفه های مدیر منتظر و دولت زمینه ساز گفت: ما با مراجعه به آثاری به خصوص آثار مهدوی که خصوصیات یاوران حضرت را بر می شمارد و همچنین بسیاری از روایاتی که از معصومین(ع) درباره کسانی که مسؤولیت‌های بزرگ اجتماعی را برعهده می‌گیرند در می‌یابیم که بر جنبه‌های اخلاقی مسؤولان تأکید می کنند.

حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت و گو با خبرنگار آینده روشن، به تبیین مؤلفه‌های مدیر اصلح در عصر غیبت پرداخت و ابراز داشت: ویژگی‌های لازم برای مدیر منتظر در سه بخش کلی قابل تقسیم‌ است. یکی ویژگی‌های بینشی و اعتقادی است که از نظر سلامت و فکر و اندیشه و همچنین عمق بینش و اعتقادات است؛ با این نگاه، باید بین مدیر و مدیریت تناسب برقرار باشد، باید مدیر از قوت، ایمان، معرفت و بینش برخوردار باشد؛ چرا که سلامت اعتقادی از ارکان بسیار اساسی در بینش اسلامی به خصوص جامعه مهدوی است.

وی در ادامه شرط دیگر مدیر اصلح را دارا بودن شایستگی‌های اخلاقی دانست و ابراز داشت: در تفکر اسلامی و نظام اسلامی مدیر یک جامعه صرفا اداره کننده امور مادی جامعه نیست؛ بلکه یک مربی و آموزگار اخلاق و تربیت جامعه نیز نیز هست؛

” حجت الاسلام والمسلمین شاکرین با اشاره به این که جنبه‌های اخلاقی مجموعه وسیعی از مسائل و تمام خصائل و منش‌های فرد را در بر می گیرد، گفت: در یک تعبیر کلی آراستگی به فضائل اخلاقی و کرامت و بزرگواری اخلاقی سعه صدر و غیره از ضروریات یک مدیر منتظر است و گسستن و پیراستن از رذائل اخلاقی بسیار حائز اهمیت است. “

با وجود این، رفتار و ویژگی‎های شخصیتی، منشی و اخلاقی شخصیت‎های برجسته در میان توده‌های مختلف جامعه تأثیر زیادی دارد.

این پژوهشگر حوزوی ادامه داد: ما با مراجعه به آثاری به خصوص آثار مهدوی که خصوصیات یاوران حضرت را بر می شمارد و همچنین بسیاری از روایاتی که از معصومین(ع) درباره کسانی که مسؤولیت‌های بزرگ اجتماعی را برعهده می‌گیرند در می‌یابیم که بر جنبه‌های اخلاقی مسؤولان تأکید می کنند.

حجت الاسلام والمسلمین شاکرین با اشاره به این که جنبه‌های اخلاقی مجموعه وسیعی از مسائل و تمام خصائل و منش‌های فرد را در بر می گیرد، گفت: در یک تعبیر کلی آراستگی به فضائل اخلاقی و کرامت و بزرگواری اخلاقی سعه صدر و غیره از ضروریات یک مدیر منتظر است و گسستن و پیراستن از رذائل اخلاقی بسیار حائز اهمیت است.

واگذاری مسؤولیت به ناصالح خیانت به خدا و رسول اکرم است

وی نکته سوم را بحث خرد، هوشمندی، توانایی و کفایت در حوزه مسؤولیت افراد برشمرد و تصریح کرد: روایاتی از پیامبر بزرگ اسلام است که اگر کسی سرپرستی امری را برعهده گیرد و یا در روایتی شبیه این مضمون داریم که اگر کسی سرپرستی اموری از امور مسلمین را به کسی واگذار کند در حالی بداند که برتر از او برای قبول آن مسؤولیت وجود دارد به خدا و رسول امت خیانت کرده است. بنابراین توانایی در انجام کار و مهارت و درایت نکته مهمی برای پذیرش مدیریت است.

سه شرط مدیر منتظر؛ بینش، اخلاق و توانایی

استاد حوزه علمیه قم به حدیثی از امام علی(ع) درباره اداره امور اجتماع مسلمین اشاره کرد و افرود: حضرت می فرماید«و ان احق الناس و الامر اقوی هم علیه و اعلمهم بامرالله فیه»؛ شایسته چنین امری کسی است که توانایی وکفایت بالایی داشته باشد و در اداره امور از دیگران برتر باشد و همچنین به حکم الهی و قانون و فرمان خداوند نسبت به دیگران داناتر باشد. بنابراین در این سه محور یعنی بعد بینشی و اعتقادی، بعد اخلاقی و بعد کفایت و توانایی می‎توان به مسأله مدیر منتظر پرداخت.

وی در پاسخ به این سؤال مبنی بی این که آمادگی جامعه برای پذیرش امام معصوم چه مقدار به عملکردهای مدیر بستگی دارد، اظهار داشت: با توجه به نصوص دینی درباره ویژگی‌های کارگزاران حضرت مهدی(عج)؛ هر اندازه آن ویژگی‌ها در رفتار یک مدیر جلوه‎گر باشد خود به خود جامعه به سوی یک الگو و سبک و سیاقی از مدیریت مبتنی بر روایات سوق داده می‎شود.

این پژوهشگر حوزوی شیوه مدیریتی امام راحل را نمونه ارزنده ای برای تبیین مدیر منتظر برشمرد و خاطرنشان کرد: ایشان بدون آن که به زبان بگویند رفتار منش و چگونگی تعاملش با مردم این فرهنگ مدیریت مهدوی را به خوبی به نمایش می گذارند. در مقابل، مردم نیز بدون این که کسی آنها را مجبور کند گاهی ناخودآگاه و گاهی هوشیارانه این الگوسازی را در بستر زندگی خود جریان می بخشند و الگوپذیری با شیوه تطبیق به صورت مطلوبی صورت می‎پذیرد.

وی در تبیین میزان سهم دولت در فعالیت‎های کاربردی مهدوی و اجرای فعالیت های مهدوی گفت: با توجه به این که جامعه ما یک جامعه آرمانی است و نظام سیاسی ما نیز مبتنی بر همین نگاه شکل گرفته؛ بنابراین توجه به مسأله مهدویت و آن ایده آل نهایی که برای نظام سیاسی ما طراحی شده است، جایگاه والایی دارد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: دولت باید چند نکته را مدنظر قرار دهد. اولا همان بعد شیوه رفتاری است که فرهنگ مهدوی خودبه خود در جامعه نفوذ کند تا جز فرهنگ درآید و نکته دیگر اجرای کارهای فرهنگی است و تخصیص بودجه‎هایی برای مراکز و نهادها و موسساتی که در این عرصه فعالیت می کنند.

مبارزه و دفاع در عرصه مهدویت رسالت اصلی رسانه‌ها

وی با بیان این که رسانه‎هایی که در اختیار نظام سیاسی ما است می‌توانند بسیار خوب عمل کنند، ادامه داد: بسیار خوب عمل کردن در دو وجه سلبی و ایجابی صورت می‌پذیرد. وجه سلبی به این معنا که مبارزه با اندیشه‎های انحرافی و زمینه شکل گیری این جریانات است و وجه ایجابی آن نیز تشویق و ترغیب فعالان مهدوی و معرفت‌افزایی و فرهنگ‌سازی در جهت صحیح است.

حجت الاسلام والمسلمین شاکرین درباره این که آیا وضعیت فعلی جامعه در رسیدن به جامعه مهدوی راضی‎کننده است، ابراز داشت: هر اندازه که در این زمینه‎ها کار کنیم کم است. کارهایی صورت پذیرفته است اما چون کار مهمی است طبیعتا باید بیش از پیش به آن پرداخته شود. خصوصا انجام کار تخصصی و علمی در این عرصه بسیار مهم است! آنچه که مهم است این است که یک برنامه‎ریزی دقیق و حساب شده می‎طلبد تا آنچه که می‎شود و آنچه که نقص دارد شناسایی شود. خود برنامه‎های موجود تا چه اندازه تأمین کننده نیازهاست و تا چه اندازه از سلامت و از عمق و بینش برخوردار است. بنابراین باید در این زمینه یک آسیب شناسی جدی و تخصصی صورت گیرد.