سیره نظامی پیامبر(ص)

در اسلام جنگ دفاعی است مبارزه برای حفظ موجودیت جامعه اسلامی و دفاع از آزادی‌ اندیشه و اعتقادی است که مورد تعرض قرار گرفته است. با این وجود مبارزان از هر راهی برای غلبه بر دشمن بهره نمی‌گیرند و اصول ارزش‌های انسانی را محترم و میدان جنگ را صحنه دفاع از حقانیت آیین خویش دانسته و با برخورد انسانی با اسراء، کمک به مجروحان و بیماران دشمن، رفتار نیکو با غیر نظامیان به معرفی شخصیت دینی خود می‌پردازند. چه بسیار افرادی که با تامل در این برخوردها به حقانیت آیین اسلام ایمان آورده‌اند. توصیه‌های رسول خدا به اسامة‌بن زید برای حرکت به سمت شام مبنی بر پرهیز از حیله و غدر و کشتن اطفال، شاهد دیگری بر تأکید حضرت بر رعایت اصول انسانی در نبرد با دشمن است.دستور جنگ دفاعی «جهاد دفاعی» در سال دوم هجری، پس از سال‌ها اعمال فشار و شکنجه از سوی مشرکان مکه بر مسلمانان، از سوی خداوند صادر شد.
اساس رسالت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر گذشت و مدارا؛ بود و تا جایی که اعتقادات و حدود الهی محفوظ بماند، با مشرکان و اهل کتاب به عطوفت و رافت رفتار می‌کرد و از حقوق شخصی خویش چشم‌پوشی می‌کرد. وفور موارد نقل شده در کتب سیره به حدی است که می‌توان گفت یکی از ویژگی‌های شخصیتی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بوده است
شیوه‌هایی هم چون؛ ارسال مبلغین مذهبی، مذاکره و گفتگو، نوشتن نامه به سران کشورها، فدیه گرفتن برای آزادی اسرای کفار به جای کشتن آنان،
انعقاد پیمان صلح و دوستی با قبایل (مشرکان و اهل کتاب) اختصاص سهمی از غنایم به نو مسلمانان، آزادی بدون فدیه اسیرانی که سهم پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و بنی‌عبدالمطلب بود.