قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
سیر مطالعاتی شهید مطهری اجتماعی فرهنگی – سایر مسائل
۱۳۹۴/۱۲/۱۶
–
۲۱۴۵ بازدید
سلام
چه نکاتی را باید در مطالعه آثار شهید مطهری در نظر داشته باشیم؟ البته سیر مطالعاتی ام مشخص است ولی آیا از همان اول مطالعه نت برداری و حاشیه نویسی صحیح است؟ یا این که ابتدا فقط متن کتاب را بخوانم؟
با سلام و احترام و تشکر از مکاتبه مجدد شما با این مرکز
یکی از عوامل سیر مطالعاتی این است که خواننده ، روش‌های مطالعه را به صورت مختلط درباره‌ی هر کتابی استفاده می‌کند . هر کتابی را باید با روشی متناسب با هدف آن خواند . گاهی هدف حفظ کردن ، گاهی هم فهمیدن عمیق و دقیق ، در بعضی موارد اطلاع سطحی و در مواردی هم گرفتن دیدگاه ، یا تغییر و تکمیل یک دیدگاه قبلی است .
ما در مطالعه‌ی کتابهای استاد مطهری ( حداقل در دور اول ) در پی حفظ تک تک جمله‌ها نیستیم ؛ بلکه در پی‌آن هستیم تا به وسیله‌ی کتابهای استاد مطهری با چهره‌ی زیبای اسلام آشنا شویم و دیدگاهی نو و مطابق با واقع نسبت به این دین کامل به دست آوریم . این آشنایی ، با مطالعه حاصل می‌شود ؛ حتی اگر جملات و داستان‌های کتب در ذهنمان باقی نماند .
1) تشکیل گروه:
یکى از ارکان مهمّ در یک برنامه مطالعاتى «گروه همراه» است. اهمّیت دوستى و رفاقت بر کسى پوشیده نیست و رقابت سالم و مشارکت فعّال و تشویق متقابلى که میان اعضاى یک گروه مطالعاتى ایجاد مى شود، به اندازه اى پرفایده است که حتّى در مواردى که انگیزه درونى فرد رو به سردى گراید، اطرافیان خیرخواه نخواهند گذاشت که او از ادامه مسیر باز ماند. بهتر است اعضای گروه، دارای جهات مشترکی باشند از قبیل: سن، تحصیلات، محل سکونت، محل کار یا استراحت و غیره تا تشکیل جلسات گروه با سهولت و فایده بیشتری همراه باشد.
یکی از بهترین نکات کار جمعی، ایجاد یک ضمانت اجرا برای استمرار برنامه و التزام افراد به مطالعه و حضور در جلسات است. بهتر است دوستانی که با تنبلی و بی میلی در برنامه شرکت می کنند، ابتدا مورد توجّه، جذب و تشویق سایر اعضا قرار گرفته، افقهای روشن و فوائد فراوان طرح به آنان گوشزد شود و اگر این رفتار مؤثر نبود به صورتی محترمانه از آنان عذر خواهی شود تا یکدستی و نشاط دیگر اعضا لطمه نبیند.
مناسب است مسئول گروه، علاوه بر حضور فعال در برنامه مطالعاتی، به فکر عوامل افزایش انگیزه اعضا و کیفیت طرح نیز باشد و راههای متفاوت را به مشورت و اجرا بگذارد تا بهترین و مؤثرترین برنامه های جنبی را برای گروه خود پیدا کند. البته همیشه باید درصد قابل توجهی را به احتمالات پیش بینی نشده و شکستهای غیر منتظره اختصاص دهیم تا در مواجهه با ناملایمات دلسرد و مأیوس نشویم.
2) مطالعه:
الف) انگیزه و اراده:
مهمترین چیزى که در یک برنامه مطالعاتى وجود دارد انگیزه و اشتیاق درونى است؛ انگیزه اى که با بودنش همه مشکلات و کاستى ها ناچیز مى نماید و با نبودش کوچکترین بهانه و دست انداز موجب توقّف برنامه و عدم پیشرفت مى گردد. بنابراین ابتدا باید با توجّه به نکات مطرح شده به ضرورت مطالعه آثار شهید مطهرى قدس سره ایمان داشته باشیم و اوّلین هدف ما به پایان رساندن دور اوّل مطالعه این کتب باشد.
ب) روش مطالعه:
در مورد روش مطالعه کتب و منابع فراوانی موجود است. بنابراین فقط به یک جهت ویژه در مطالعه آثار شهید مطهری (ره) اشاره می کنیم و آن «عمق مطالعه» است. لازم است اعضای طرح، با در نظر گرفتن سطح علمی، فرصت و هدف خود، عمق مطالعه را نیز تنظیم کنند. مقام معظم رهبری (دام ظله) می فرمایند: « اگر کسی فقط همین آثار ایشان را یک دور با دقت بخواند این کافی است که او را به یک سطح راقی (عالی و بلند) از معارف اسلامی برساند.»
اما ممکن است برخی افراد شرکت کننده در طرح، نتوانند یا نخواهند آشنایی عمیقی پیدا کنند؛ پیشنهاد می‌شود این دوستان، هدف خود را اتمام یک دور مطالعة عبوری و روزنامه وار قرار دهند تا حداقل دریافت نسبتاً صحیحی از ساختار کلی معارف اسلامی پیدا کنند و به یاری خدا و با علاقه ای که پیدا می‌کنند، دور دوم مطالعات خود را از نظر کیفیت و کمیت گسترش دهند.
ج) مطالعه روزنامه اى:
از آن جا که هدف در مرحله اوّل، یک دوره مطالعه سریع است نباید از فراموشى برخى از مطالب یا حلّ نشدن همه نکات کتاب هراس داشته باشیم. روال کتابهاى شهید مطهرى قدس سره به گونه اى است که کتابهاى بعدى، بسیارى از نکات مهمّ و کلیدى کتابهاى قبل را تکرار و تکمیل کرده، اکثر شبهات و نکات مبهم آنها را حل مى نمایند.
د) بهترین استفاده از کمترین فرصتها:
با توجه به حجم مناسب کتابهاى استاد مطهرى قدس سره، بهتر است همیشه کتابى را همراه خود داشته باشیم تا در صورت امکان از فرصتهاى کوتاه بیشترین استفاده را ببریم. توصیه مى شود همیشه با یک مداد، زیر جملات ناب و نکات جالب خط بکشیم و همچنین سؤالات و اشکالاتى را که به نظرمان مى رسد علامت زده، در فرصت مناسب دنبال جواب باشیم.
3) سیرمطالعاتی
الف) استمرار و پایدارى:
یکى از آفتهایى که در بعضى افراد به چشم مى خورد آن است که احساس مى کنند از همان ابتدا باید تمام جزئیات مسیر آینده برایشان مشخص شده باشد و الاّ، پاى در راه نمى گذارند. چنین افرادى مانند قطارى هستند که براى حرکت، منتظر مى ماند تا تمام چراغهایى که در راه طولانى پیش رویش قرار دارند سبز شوند تا او آهسته حرکت کند. این قطار نه تنها به منزل نمى رسد بلکه محال است از جاى خود تکان بخورد. شخص موفّق آن است که وقتى به اصل این برنامه و ضرورت یک دوره مرور آثار شهید مطهرى قدس سره ایمان داشت با امید به خداى متعال، مطالعه را از بخشهاى پایه و مقدّماتى مثل سیره معصومین و گفتارها آغاز کند و با جدیت ادامه دهد؛ مسلّماً پس از مطالعه چند کتاب نخست، هم شوق و علاقه او افزایش مى یابد و هم مى تواند با شناختى که از خود و گروه همراهش دارد و مشورتى که با صاحب نظران مى کند، ادامه مسیر را طىّ کند.
ب) ترتیب مناسب:
اگر مطالعه آثار شهید مطهرى قدس سره با روال مناسبى اجرا نشود ممکن است عدم آشنایى با مطالب مقدّماتى و پرداختن به بحثهاى سنگین تر نه تنها فایده مورد نظر را نبخشد بلکه شبهات فکرى ایجاد شده و سنگینى ناگهانىِ مطالب، موجبِ زدگى از کتب اسلامى و ایجاد تصوّر منفى شود. بنابراین لازم است با توجّه به ویژگیهاى خود و گروه مطالعاتى مان برنامه و سیر مناسبى را با نظر کارشناسان انتخاب کرده با امید به خدا تا آخر مسیر را طىّ کنیم.
سیرهاى مطالعاتى مختلفى از سوى مراکز متعدّد ارائه شده است؛ ولى باید در نظر داشته باشیم که هیچ یک درصدد نفى کردن و بى فایده دانستن برنامه هاى دیگر نیستند. هدف همه کسانى که در این مسیر تلاش مى کنند آن است که عدّه اى از علاقمندان را به سوى کمال راهنمایى نمایند و همان گونه که اشاره شد انگیزه و احساس نیاز درونى مهمترین عامل پیشرفت شما خواهد بود.
یکى از بهترین شیوه هاى این برنامه که امروزه مورد توجّه قرار گرفته، سیر مطالعاتى «آسان به مشکل» است. ما سعى نموده ایم ضمن دسته بندى آثار شهید مطهرى قدس سره به چند بخش، شیوه فوق را نیز رعایت نموده باشیم:
الف) بخش سیره معصومین و بزرگان ( شامل کتابهاى: 1- داستان راستان 1 و 2، 2- سیرى در سیره نبوى(ص)، 3- سیرى در سیره ائمّه اطهار علیهم السلام، 4- جاذبه و دافعه على علیه السلام، 5- حماسه حسینى، 6- امامت و رهبری)
ب) بخش گفتارها ( شامل کتابهاى 7- حکمتها و اندرزها 1 و2 ، 8- ده گفتار، 9- پانزده گفتار، 10- بیست گفتار، 11- سیری در نهج البلاغه)
پ) دین جاویدان ( شامل کتابهاى 12- ختم نبوت، 13- خاتمیت، 14- اسلام و نیازهای زمان 1 و 2، 15- جهاد)
ت) بخش اخلاقى تربیتى ( شامل کتابهاى 16- آزادى معنوى، 17- امدادهای غیبی در زندگی بشر،18- ولاءها و ولایتها، 19- انسان کامل، 20- تعلیم و تربیت در اسلام، 21- فطرت)
ث) بخش اجتماعی(شامل کتابهاى 22- آینده انقلاب اسلامی ایران، 23- نهضتهای اسلامی در صدساله اخیر، 24- خدمات متقابل اسلام و ایران)
ج) بخش زن(شامل کتابهاى 25- مسأله حجاب، 26- پاسخهای استاد، 27- اخلاق جنسی، 28- نظام حقوق زن در اسلام)
چ) بخش تفسیر(شامل کتابهاى 29- پیامبر امّی، 30 الی 37 – آشنایی با قرآن1 الی 8)
ح) بخش عقائد1(شامل کتابهای 38- انسان و ایمان، 39- جهان بینی توحیدی، 40- توحید، 41- عرفان حافظ، 42- وحی و نبوت، 43- نبوت)
خ) بخش عقاید2 (شامل کتابهاى 44- انسان در قرآن، 45- انسان و سرنوشت، 46- عدل الهی، 47- زندگی جاوید، 48- معاد)
د) بخش پایانی(شامل کتابهای 49- نبرد حق و باطل، 50- قیام و انقلاب مهدی(عج)، 51- جامعه و تاریخ، 52- علل گرایش به مادیگری، 53- مسأله ربا و بانک، 54- فلسفه تاریخ)
ذ) بخش کتب تخصصی(شامل کتابهاى 55- کلیّات علوم اسلامی، 56- نظام اقتصادی اسلام، 57- فلسفۀ اخلاق، 58- مسأله شناخت، 59- اصول فلسفه، 60- شرح منظومه، 61- شرح مبسوط منظومه، 62- مقالات فلسفی، 63- درسهای اسفار)
4) مباحثه:
مباحثه یکى از روشهاى اختصاصى حوزه هاى علمیّه است که فوائد مهمی دارد از جمله:
فهم دقیق نکات درس، تمرین فنّ بیان و تقویت سخنوری، افزایش روابط صمیمانه بین اعضا و غیره. برای بهتر انجام شدن مباحثه بهتر است این موارد رعایت شود:
1) تعداد افراد حداقل 2 و حداکثر 4 نفر باشد.
2) همه افراد گروه مباحثه، موظّف و مقیّد به آماده کردن کامل مطالب و بیان درس باشند.
3) بهتر است مباحثه خود را با ذکر آیه یا حدیثی کوتاه مزیّن کنیم.
4) هر جلسه یک نفر به قید قرعه جهت بیان مطالب انتخاب می شود؛ اما سایر افراد با دقت کامل، گفته های او را کنترل و شبهات او را برطرف می کنند.
5) بهتر است شخص بیان کننده، کتاب را بسته، ازحافظه یا خلاصه نویسی های خود استفاده کند.
6) در مواردی که متن درسی، پیچیدگی و اهمیت خاصی داشته باشد، لازم است در پایان مباحثه، عبارت کتاب نیز با دقّت خوانده و توضیح داده شود. البته در اکثر آثار شهید مطهری این مطلب پیش نمی آید.
تذکر این نکته نیز ضروری است که مباحثه معمول در حوزه های علمیه، عمق و کیفیت زیادی دارد و یکی از اهداف آن، موشکافی و دقت در ریزترین نکات متن مورد نظر است. اما در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری نمی توانیم چنین دقتی را به کار بگیریم زیرا در این صورت، مباحثه هر کتاب ممکن است چندین ماه به طول بینجامد.
البته چنانکه گذشت، حلّ سؤالات و شبهاتی که برای افراد پیش می‌آید نیز از مهمترین فوائد مباحثه است و در صورت باقی ماندن سؤالات، ضمن استمرار مطالعه و مباحثه، در فرصتهای مقتضی از افراد آگاه کمک گرفته می شود.
5) تحلیل:
ممکن است در شرایطی خاص، و با در نظر گرفتن نکات سابق، برخی از افراد توانایی و تمایل به بحث و تحلیل مفصل در مورد مطالب مطرح شده در کتب شهید مطهری را داشته باشند. این روش برای همه اعضا توصیه نمی‌شود اما در صورت فراهم بودن شرائط لازم، و از دست نرفتن هدف کلی (یعنی اتمام یک دور مطالعه کتب عمومی سیر) در نوع خود مفید و پر برکت است. البته این برنامه برای دور دوم طرح ضروری و لازم است؛ چرا که با آشنایی نسبتاً خوبی که اعضا با مجموعه معارف اسلامی پیدا کرده اند، می توانند به صورت مستند و مستدل در اطراف هر موضوعی بحث و تحلیل قابل قبولی انجام دهند.
6) خلاصه نویسی:
مقام معظم رهبری دام ظله العالی می فرمایند: «اگر بنده می خواستم برنامه حوزه علمیه را تدوین کنم یکی از برنامه‌ها را این قرار می‌دادم که طلاب ، کتب شهید مطهری را بخوانند ، خلاصه نویسی کنندو امتحان دهند».
به تجربه ثابت شده است که خلاصه نویسی تأثیر زیادی در عمق و دقت مطالعه دارد و بسیاری از نکات مهمی که در حال مطاله از نظر دور می‌ماند و همچنین ساختار کلی مباحث مطرح شده را برای ما روشن می‌سازد . البته دانستن این نکته نیز ضروری است که در مورد آثار شهید مطهری که بسیاری از آنها در قالب سخنرانی بوده، ممکن است بتوانیم مطالب یک فصل را در نیم صفحه خلاصه کنیم، اما حجم قابل توجهی از مقدمه چینی ها، مثالها، شواهد، داستانها و توضیحاتی که برای فهم دقیق مطالب ضروری است از دست می رود. به بیان دیگر با اطمینان می توان گفت که شخص خلاصه کننده علاوه بر مطالعة اصل کتاب از فوائد خلاصه نویسی نیز بهره‌مند می شود اما اگر دیگری بخواهد به جای مطالعة کتاب، از این خلاصه ها استفاده کند، از اصل مطالب محروم مانده، به مفهوم و هدف قابل اعتمادی نیز دست پیدا نمی‌کند.
بنابراین با یادآوری مجدد فرمایش مقام معظم رهبری (دام ظله) تاکید می کنیم: خلاصه نویسی تأثیر مهمی بر کیفیت مطالعات دارد (البته نباید از سرعت طرح بکاهد) ولی استفاده از خلاصه نویسی دیگران به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
7) جلسه:
تشکیل جلسات دوستانه و صمیمی در محیط منزل، خوابگاه و غیره علاوه بر ایجاد تنوع و افزایش صمیمیت بین اعضا، همان فوائد مباحثه را نیز در بر دارد؛ مشروط بر آن که: وقت دقیق و مناسبی به بحث علمی و جدّی اختصاص داده شده، از مباحث متفرقه و غیرضروری خودداری و رضایت صاحبخانه، اطرافیان و تبعات احتمالی این جلسات کاملاً رعایت شود.
8) کلاس:
بسیاری از ما ساختار ذهنی و موضع‌گیری‌های مختلف خود را از دوران تحصیل و ناشی از برخورد اساتید خود می‌دانیم. معلّم وقت و ذهن شاگردان خود را در اختیار دارد و در صورت تسلّط بر فنون تدریس، مؤثرترین فرد در شخصیت آنان خواهد بود.
بنابراین اولاً به مسئولان طرح یادآوری می شود که در محیطهای آموزشی – با هماهنگی مسئولان مربوط – می‌توانیم بهترین تأثیر در آغاز و پیشرفت طرح مطالعه آثار شهید مطهری را از طریق معلمان و اساتید آن مجموعه شاهد باشیم. ثانیاً در صورت هماهنگی و تمایل شخصی اساتید محترم، می‌توان بخشی از برنامه‌های آموزشی را از طریق ارجاع به آثار پربار شهید مطهری و حتی استفاده مستقیم از آنها در کلاس درس، غنا و تنوّع بخشید.
یادآوری می‌کنیم که مقام معظم رهبری دام ظله به مسئولان حوزه علمیه سفارش فرمودند آثار شهید مطهری در برنامه درسی حوزه گنجانده شود (سخنرانی در جمع طلاب و فضلای همدان)
9) کنفرانس:
بیان خلاصة آثار شهید مطهری در یک جمع عمومی – که ممکن است همة آنها متن مورد نظر را مطالعه نکرده باشند – شباهتها و تفاوتهایی با مباحثه دارد.
از طرفی فنّ بیان و اعتماد به نفس گوینده و تسلّط او بر مطالب را تقویت می‌کند و از طرف دیگر به طور غیرمستقیم و فشرده، عدّه زیادی را در جریان معارف ناب اسلامی قرار می‌دهد.
منبع:
http://nasimemotahar.com
یکی از عوامل سیر مطالعاتی این است که خواننده ، روش‌های مطالعه را به صورت مختلط درباره‌ی هر کتابی استفاده می‌کند . هر کتابی را باید با روشی متناسب با هدف آن خواند . گاهی هدف حفظ کردن ، گاهی هم فهمیدن عمیق و دقیق ، در بعضی موارد اطلاع سطحی و در مواردی هم گرفتن دیدگاه ، یا تغییر و تکمیل یک دیدگاه قبلی است .
ما در مطالعه‌ی کتابهای استاد مطهری ( حداقل در دور اول ) در پی حفظ تک تک جمله‌ها نیستیم ؛ بلکه در پی‌آن هستیم تا به وسیله‌ی کتابهای استاد مطهری با چهره‌ی زیبای اسلام آشنا شویم و دیدگاهی نو و مطابق با واقع نسبت به این دین کامل به دست آوریم . این آشنایی ، با مطالعه حاصل می‌شود ؛ حتی اگر جملات و داستان‌های کتب در ذهنمان باقی نماند .
1) تشکیل گروه:
یکى از ارکان مهمّ در یک برنامه مطالعاتى «گروه همراه» است. اهمّیت دوستى و رفاقت بر کسى پوشیده نیست و رقابت سالم و مشارکت فعّال و تشویق متقابلى که میان اعضاى یک گروه مطالعاتى ایجاد مى شود، به اندازه اى پرفایده است که حتّى در مواردى که انگیزه درونى فرد رو به سردى گراید، اطرافیان خیرخواه نخواهند گذاشت که او از ادامه مسیر باز ماند. بهتر است اعضای گروه، دارای جهات مشترکی باشند از قبیل: سن، تحصیلات، محل سکونت، محل کار یا استراحت و غیره تا تشکیل جلسات گروه با سهولت و فایده بیشتری همراه باشد.
یکی از بهترین نکات کار جمعی، ایجاد یک ضمانت اجرا برای استمرار برنامه و التزام افراد به مطالعه و حضور در جلسات است. بهتر است دوستانی که با تنبلی و بی میلی در برنامه شرکت می کنند، ابتدا مورد توجّه، جذب و تشویق سایر اعضا قرار گرفته، افقهای روشن و فوائد فراوان طرح به آنان گوشزد شود و اگر این رفتار مؤثر نبود به صورتی محترمانه از آنان عذر خواهی شود تا یکدستی و نشاط دیگر اعضا لطمه نبیند.
مناسب است مسئول گروه، علاوه بر حضور فعال در برنامه مطالعاتی، به فکر عوامل افزایش انگیزه اعضا و کیفیت طرح نیز باشد و راههای متفاوت را به مشورت و اجرا بگذارد تا بهترین و مؤثرترین برنامه های جنبی را برای گروه خود پیدا کند. البته همیشه باید درصد قابل توجهی را به احتمالات پیش بینی نشده و شکستهای غیر منتظره اختصاص دهیم تا در مواجهه با ناملایمات دلسرد و مأیوس نشویم.
2) مطالعه:
الف) انگیزه و اراده:
مهمترین چیزى که در یک برنامه مطالعاتى وجود دارد انگیزه و اشتیاق درونى است؛ انگیزه اى که با بودنش همه مشکلات و کاستى ها ناچیز مى نماید و با نبودش کوچکترین بهانه و دست انداز موجب توقّف برنامه و عدم پیشرفت مى گردد. بنابراین ابتدا باید با توجّه به نکات مطرح شده به ضرورت مطالعه آثار شهید مطهرى قدس سره ایمان داشته باشیم و اوّلین هدف ما به پایان رساندن دور اوّل مطالعه این کتب باشد.
ب) روش مطالعه:
در مورد روش مطالعه کتب و منابع فراوانی موجود است. بنابراین فقط به یک جهت ویژه در مطالعه آثار شهید مطهری (ره) اشاره می کنیم و آن «عمق مطالعه» است. لازم است اعضای طرح، با در نظر گرفتن سطح علمی، فرصت و هدف خود، عمق مطالعه را نیز تنظیم کنند. مقام معظم رهبری (دام ظله) می فرمایند: « اگر کسی فقط همین آثار ایشان را یک دور با دقت بخواند این کافی است که او را به یک سطح راقی (عالی و بلند) از معارف اسلامی برساند.»
اما ممکن است برخی افراد شرکت کننده در طرح، نتوانند یا نخواهند آشنایی عمیقی پیدا کنند؛ پیشنهاد می‌شود این دوستان، هدف خود را اتمام یک دور مطالعة عبوری و روزنامه وار قرار دهند تا حداقل دریافت نسبتاً صحیحی از ساختار کلی معارف اسلامی پیدا کنند و به یاری خدا و با علاقه ای که پیدا می‌کنند، دور دوم مطالعات خود را از نظر کیفیت و کمیت گسترش دهند.
ج) مطالعه روزنامه اى:
از آن جا که هدف در مرحله اوّل، یک دوره مطالعه سریع است نباید از فراموشى برخى از مطالب یا حلّ نشدن همه نکات کتاب هراس داشته باشیم. روال کتابهاى شهید مطهرى قدس سره به گونه اى است که کتابهاى بعدى، بسیارى از نکات مهمّ و کلیدى کتابهاى قبل را تکرار و تکمیل کرده، اکثر شبهات و نکات مبهم آنها را حل مى نمایند.
د) بهترین استفاده از کمترین فرصتها:
با توجه به حجم مناسب کتابهاى استاد مطهرى قدس سره، بهتر است همیشه کتابى را همراه خود داشته باشیم تا در صورت امکان از فرصتهاى کوتاه بیشترین استفاده را ببریم. توصیه مى شود همیشه با یک مداد، زیر جملات ناب و نکات جالب خط بکشیم و همچنین سؤالات و اشکالاتى را که به نظرمان مى رسد علامت زده، در فرصت مناسب دنبال جواب باشیم.
3) سیرمطالعاتی
الف) استمرار و پایدارى:
یکى از آفتهایى که در بعضى افراد به چشم مى خورد آن است که احساس مى کنند از همان ابتدا باید تمام جزئیات مسیر آینده برایشان مشخص شده باشد و الاّ، پاى در راه نمى گذارند. چنین افرادى مانند قطارى هستند که براى حرکت، منتظر مى ماند تا تمام چراغهایى که در راه طولانى پیش رویش قرار دارند سبز شوند تا او آهسته حرکت کند. این قطار نه تنها به منزل نمى رسد بلکه محال است از جاى خود تکان بخورد. شخص موفّق آن است که وقتى به اصل این برنامه و ضرورت یک دوره مرور آثار شهید مطهرى قدس سره ایمان داشت با امید به خداى متعال، مطالعه را از بخشهاى پایه و مقدّماتى مثل سیره معصومین و گفتارها آغاز کند و با جدیت ادامه دهد؛ مسلّماً پس از مطالعه چند کتاب نخست، هم شوق و علاقه او افزایش مى یابد و هم مى تواند با شناختى که از خود و گروه همراهش دارد و مشورتى که با صاحب نظران مى کند، ادامه مسیر را طىّ کند.
ب) ترتیب مناسب:
اگر مطالعه آثار شهید مطهرى قدس سره با روال مناسبى اجرا نشود ممکن است عدم آشنایى با مطالب مقدّماتى و پرداختن به بحثهاى سنگین تر نه تنها فایده مورد نظر را نبخشد بلکه شبهات فکرى ایجاد شده و سنگینى ناگهانىِ مطالب، موجبِ زدگى از کتب اسلامى و ایجاد تصوّر منفى شود. بنابراین لازم است با توجّه به ویژگیهاى خود و گروه مطالعاتى مان برنامه و سیر مناسبى را با نظر کارشناسان انتخاب کرده با امید به خدا تا آخر مسیر را طىّ کنیم.
سیرهاى مطالعاتى مختلفى از سوى مراکز متعدّد ارائه شده است؛ ولى باید در نظر داشته باشیم که هیچ یک درصدد نفى کردن و بى فایده دانستن برنامه هاى دیگر نیستند. هدف همه کسانى که در این مسیر تلاش مى کنند آن است که عدّه اى از علاقمندان را به سوى کمال راهنمایى نمایند و همان گونه که اشاره شد انگیزه و احساس نیاز درونى مهمترین عامل پیشرفت شما خواهد بود.
یکى از بهترین شیوه هاى این برنامه که امروزه مورد توجّه قرار گرفته، سیر مطالعاتى «آسان به مشکل» است. ما سعى نموده ایم ضمن دسته بندى آثار شهید مطهرى قدس سره به چند بخش، شیوه فوق را نیز رعایت نموده باشیم:
الف) بخش سیره معصومین و بزرگان ( شامل کتابهاى: 1- داستان راستان 1 و 2، 2- سیرى در سیره نبوى(ص)، 3- سیرى در سیره ائمّه اطهار علیهم السلام، 4- جاذبه و دافعه على علیه السلام، 5- حماسه حسینى، 6- امامت و رهبری)
ب) بخش گفتارها ( شامل کتابهاى 7- حکمتها و اندرزها 1 و2 ، 8- ده گفتار، 9- پانزده گفتار، 10- بیست گفتار، 11- سیری در نهج البلاغه)
پ) دین جاویدان ( شامل کتابهاى 12- ختم نبوت، 13- خاتمیت، 14- اسلام و نیازهای زمان 1 و 2، 15- جهاد)
ت) بخش اخلاقى تربیتى ( شامل کتابهاى 16- آزادى معنوى، 17- امدادهای غیبی در زندگی بشر،18- ولاءها و ولایتها، 19- انسان کامل، 20- تعلیم و تربیت در اسلام، 21- فطرت)
ث) بخش اجتماعی(شامل کتابهاى 22- آینده انقلاب اسلامی ایران، 23- نهضتهای اسلامی در صدساله اخیر، 24- خدمات متقابل اسلام و ایران)
ج) بخش زن(شامل کتابهاى 25- مسأله حجاب، 26- پاسخهای استاد، 27- اخلاق جنسی، 28- نظام حقوق زن در اسلام)
چ) بخش تفسیر(شامل کتابهاى 29- پیامبر امّی، 30 الی 37 – آشنایی با قرآن1 الی 8)
ح) بخش عقائد1(شامل کتابهای 38- انسان و ایمان، 39- جهان بینی توحیدی، 40- توحید، 41- عرفان حافظ، 42- وحی و نبوت، 43- نبوت)
خ) بخش عقاید2 (شامل کتابهاى 44- انسان در قرآن، 45- انسان و سرنوشت، 46- عدل الهی، 47- زندگی جاوید، 48- معاد)
د) بخش پایانی(شامل کتابهای 49- نبرد حق و باطل، 50- قیام و انقلاب مهدی(عج)، 51- جامعه و تاریخ، 52- علل گرایش به مادیگری، 53- مسأله ربا و بانک، 54- فلسفه تاریخ)
ذ) بخش کتب تخصصی(شامل کتابهاى 55- کلیّات علوم اسلامی، 56- نظام اقتصادی اسلام، 57- فلسفۀ اخلاق، 58- مسأله شناخت، 59- اصول فلسفه، 60- شرح منظومه، 61- شرح مبسوط منظومه، 62- مقالات فلسفی، 63- درسهای اسفار)
4) مباحثه:
مباحثه یکى از روشهاى اختصاصى حوزه هاى علمیّه است که فوائد مهمی دارد از جمله:
فهم دقیق نکات درس، تمرین فنّ بیان و تقویت سخنوری، افزایش روابط صمیمانه بین اعضا و غیره. برای بهتر انجام شدن مباحثه بهتر است این موارد رعایت شود:
1) تعداد افراد حداقل 2 و حداکثر 4 نفر باشد.
2) همه افراد گروه مباحثه، موظّف و مقیّد به آماده کردن کامل مطالب و بیان درس باشند.
3) بهتر است مباحثه خود را با ذکر آیه یا حدیثی کوتاه مزیّن کنیم.
4) هر جلسه یک نفر به قید قرعه جهت بیان مطالب انتخاب می شود؛ اما سایر افراد با دقت کامل، گفته های او را کنترل و شبهات او را برطرف می کنند.
5) بهتر است شخص بیان کننده، کتاب را بسته، ازحافظه یا خلاصه نویسی های خود استفاده کند.
6) در مواردی که متن درسی، پیچیدگی و اهمیت خاصی داشته باشد، لازم است در پایان مباحثه، عبارت کتاب نیز با دقّت خوانده و توضیح داده شود. البته در اکثر آثار شهید مطهری این مطلب پیش نمی آید.
تذکر این نکته نیز ضروری است که مباحثه معمول در حوزه های علمیه، عمق و کیفیت زیادی دارد و یکی از اهداف آن، موشکافی و دقت در ریزترین نکات متن مورد نظر است. اما در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری نمی توانیم چنین دقتی را به کار بگیریم زیرا در این صورت، مباحثه هر کتاب ممکن است چندین ماه به طول بینجامد.
البته چنانکه گذشت، حلّ سؤالات و شبهاتی که برای افراد پیش می‌آید نیز از مهمترین فوائد مباحثه است و در صورت باقی ماندن سؤالات، ضمن استمرار مطالعه و مباحثه، در فرصتهای مقتضی از افراد آگاه کمک گرفته می شود.
5) تحلیل:
ممکن است در شرایطی خاص، و با در نظر گرفتن نکات سابق، برخی از افراد توانایی و تمایل به بحث و تحلیل مفصل در مورد مطالب مطرح شده در کتب شهید مطهری را داشته باشند. این روش برای همه اعضا توصیه نمی‌شود اما در صورت فراهم بودن شرائط لازم، و از دست نرفتن هدف کلی (یعنی اتمام یک دور مطالعه کتب عمومی سیر) در نوع خود مفید و پر برکت است. البته این برنامه برای دور دوم طرح ضروری و لازم است؛ چرا که با آشنایی نسبتاً خوبی که اعضا با مجموعه معارف اسلامی پیدا کرده اند، می توانند به صورت مستند و مستدل در اطراف هر موضوعی بحث و تحلیل قابل قبولی انجام دهند.
6) خلاصه نویسی:
مقام معظم رهبری دام ظله العالی می فرمایند: «اگر بنده می خواستم برنامه حوزه علمیه را تدوین کنم یکی از برنامه‌ها را این قرار می‌دادم که طلاب ، کتب شهید مطهری را بخوانند ، خلاصه نویسی کنندو امتحان دهند».
به تجربه ثابت شده است که خلاصه نویسی تأثیر زیادی در عمق و دقت مطالعه دارد و بسیاری از نکات مهمی که در حال مطاله از نظر دور می‌ماند و همچنین ساختار کلی مباحث مطرح شده را برای ما روشن می‌سازد . البته دانستن این نکته نیز ضروری است که در مورد آثار شهید مطهری که بسیاری از آنها در قالب سخنرانی بوده، ممکن است بتوانیم مطالب یک فصل را در نیم صفحه خلاصه کنیم، اما حجم قابل توجهی از مقدمه چینی ها، مثالها، شواهد، داستانها و توضیحاتی که برای فهم دقیق مطالب ضروری است از دست می رود. به بیان دیگر با اطمینان می توان گفت که شخص خلاصه کننده علاوه بر مطالعة اصل کتاب از فوائد خلاصه نویسی نیز بهره‌مند می شود اما اگر دیگری بخواهد به جای مطالعة کتاب، از این خلاصه ها استفاده کند، از اصل مطالب محروم مانده، به مفهوم و هدف قابل اعتمادی نیز دست پیدا نمی‌کند.
بنابراین با یادآوری مجدد فرمایش مقام معظم رهبری (دام ظله) تاکید می کنیم: خلاصه نویسی تأثیر مهمی بر کیفیت مطالعات دارد (البته نباید از سرعت طرح بکاهد) ولی استفاده از خلاصه نویسی دیگران به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
7) جلسه:
تشکیل جلسات دوستانه و صمیمی در محیط منزل، خوابگاه و غیره علاوه بر ایجاد تنوع و افزایش صمیمیت بین اعضا، همان فوائد مباحثه را نیز در بر دارد؛ مشروط بر آن که: وقت دقیق و مناسبی به بحث علمی و جدّی اختصاص داده شده، از مباحث متفرقه و غیرضروری خودداری و رضایت صاحبخانه، اطرافیان و تبعات احتمالی این جلسات کاملاً رعایت شود.
8) کلاس:
بسیاری از ما ساختار ذهنی و موضع‌گیری‌های مختلف خود را از دوران تحصیل و ناشی از برخورد اساتید خود می‌دانیم. معلّم وقت و ذهن شاگردان خود را در اختیار دارد و در صورت تسلّط بر فنون تدریس، مؤثرترین فرد در شخصیت آنان خواهد بود.
بنابراین اولاً به مسئولان طرح یادآوری می شود که در محیطهای آموزشی – با هماهنگی مسئولان مربوط – می‌توانیم بهترین تأثیر در آغاز و پیشرفت طرح مطالعه آثار شهید مطهری را از طریق معلمان و اساتید آن مجموعه شاهد باشیم. ثانیاً در صورت هماهنگی و تمایل شخصی اساتید محترم، می‌توان بخشی از برنامه‌های آموزشی را از طریق ارجاع به آثار پربار شهید مطهری و حتی استفاده مستقیم از آنها در کلاس درس، غنا و تنوّع بخشید.
یادآوری می‌کنیم که مقام معظم رهبری دام ظله به مسئولان حوزه علمیه سفارش فرمودند آثار شهید مطهری در برنامه درسی حوزه گنجانده شود (سخنرانی در جمع طلاب و فضلای همدان)
9) کنفرانس:
بیان خلاصة آثار شهید مطهری در یک جمع عمومی – که ممکن است همة آنها متن مورد نظر را مطالعه نکرده باشند – شباهتها و تفاوتهایی با مباحثه دارد.
از طرفی فنّ بیان و اعتماد به نفس گوینده و تسلّط او بر مطالب را تقویت می‌کند و از طرف دیگر به طور غیرمستقیم و فشرده، عدّه زیادی را در جریان معارف ناب اسلامی قرار می‌دهد.
منبع:
http://nasimemotahar.com