سیما و ظاهر آراسته‌ی پیامبر (ص)

پیامبر خدا(ص) سیما و چهره‌ پر اُبهّت وجذّابی داشتند ، صورت مبارکشان چنان ماه شب چهارده درخشان ورنگ چهره شریفش سپیدمایل به سرخی بود، درتعابیری هم داردکه: «چهره اش سپید، اما نمکین بود.»چهره مبارکش گرد بود ؛ برلب پائین وگونه راست حضرت خالی سیاهی نقش بسته بود . طبق روایات حضرت بانمک تر از حضرت یوسف (ع)بود .پیشانه پیامبر(ص): پیشانی حضرت(ص) درخشان بود که توجه دیگران را جلب می کرد ،درروایات آن را چنین توصیف کرده است:« پیشانی اش بلند ، وکمی به جلو متمایل بود چون چراغی درخشان توجّه همگان را جلب می نمود .
موهای پیامبر: درمورد موها ی سر مبارک حضرت می فرماید که: موی سرحضرت(ص) نه حالت دار بود ونه لخت وافتاده ، موهایش تانرمه گوش می رسید،وچون شانه می‌شد، بسان دانه‌های شن (ازهم جدا) بود ؛ اُم هانی می گوید: «دیدم پیامبر(ص) موهای خودرا به صورت چهار گیسو بافته بود » .
براساس روایات محاسن مبارکش پر پشت و پرمو بود.شاربش بلند نبود ولی پرپشت بود.تعداد موی سفید در سر مبارک ومحاسن شریف آن حضرت نمودارگردیده بودکه به علت خضاب،سبزه به نظر می‌آمد ؛ انس بن مالک می گوید: در همه سر وصورت رسول خدا(ص)فقط چهارده تار موی سفید وجود داشت .
ابروان پیامبر(ص): ابروان آن حضرت(ص) که مانند سایراندامهای مبارکش زیبای خاصی به حضرت بخشیده بود. در روایت چنین آمده است که، ابروانی پیامبر(ص) به هم پیوسته،باریک وکشیده بودند .
مژّگان پیامبر(ص): مژگان بلند وانبوه یکی از جلوهای زیبای انسان است که خداوند متعال به بندگانش عطا می‌کند؛ طبق روایت: پیامبراعظم(ص)دارایی مُژّه‌های بلند وانبوهی بود .
چشمان پیامبر(ص): پیامبر خاتم(ص) چشمانش بزرگ وسیاه بود ؛ حدقه چشمانش نیز سیاه بود؛ (چه بسا به خاطر شب زنده داری)قرمزی کمی در سفیدی چشمانش، دیده می شد .
گونه‌های پیامبر (ص): رسول خدا(ص) دارایی گونه‌های برجسته بود ؛گونه‌های آن حضرت نه کم گوشت ونه پرگوشت، بلکه معمولی بودند .
بینی پیامبر(ص): پیامبر خدا(ص)دارایی بینی متناسب وزیبایی بود که درروایتی آمده است: بینی رسول خدا(ص)باریک وکشیده بود ؛ سوراخ بینی شان تنگ نبودند .
دهان پیامبر(ص): دهان مبارک پیامبر(ص) مانند سایر اندام وسیمای حضرت، از زیبای خاصی برخوردار بود بگونه‌ای که می فرماید :خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) دارای دهانی فراخ امّا متناسب بودند .
چانه پیامبر(ص): چانه پیامبر (ص)به تناسب قد وقامتش بود، نه کوتاه بود و نه بلند. طبق روایت پیامبرخدا(ص)دارای چانه‌ای کوتاه و متناسب بودند .
دندان های پیامبر(ص): دندان های پیامبر (ص)از هم جدا و سفید بودند(مفلج الاسنان) در هنگام لبخند، دندان های مبارک شان چون دانه‌های تگرگ جلوه کرده و نمودار می‌شد وخیلی زود سپیدی دندانهایشان مانند برقی در زیر لبانش پنهان می شد .
گردن پیامبر(ص): پیامبر اعظم (ص) گردن بسان نقره داشته است :«کأنَ عُنُقهُ جیدُ دُمیه فی صفاء الفضَّة » گردن آن حضرت در زیبایی چون نقره سفید بود؛ «کأنّ (ص) من احسنِ عبادالله عُنَقاً لاینسبُ الی الطول و لا الی القصر » گردن رسول خدا(ص) از همه زیبا تر بودو نه خیلی بلند بود و نه خیلی کوتاه.
اندام پیامبر(ص): براساس روایات ، پیامبر(ص) اعضا و اندام معتدل داشت ، شکم آن حضرت با سینه اش مساوی بود ؛ اعضاء و جوارحش سخت و محکم بود ،نه دراز قد بود ونه کوتاه ، ازنظر اندام انسانی معتدل بود، در اواخر عمر اندکی چاق شد، امّا از نظر گوشت بدن ،چنان محکم و قوی بود که براساس روایات گویی پیری در او اثر نکرده است .
شانه پیامبر(ص): شا نه پیامبر خدا (ص) که نمایانگر توانای و قدرت جسمی حضرت بود، طبق احادیث چنین تبیین شده است که: حضرت چهار شانه بود و شانه های پهنی داشت .
سینه پیامبر(ص): سینه سترگ ومبارک ایشان براساس روایات بدین گونه شرح داده شده است که: رسول خدا (ص) دارای سینه پهنی بود ، شکم و سینه شان مو نداشت ؛از وسط سینه تا ناف خط باریکی از مو وجود داشت .
دستان مبارک پیامبر (ص): کف دست مبارکش فراخ و همچون کف دست عطاران خوشبو و معطر، همچنین کلفت ومحکم بود؛ مچهای دستانشان پهن و ساعد های کشیده داشت. ؛ ساعدش مو نداشت ؛ هنگامی به چیزی اشاره می کرد با دست اشاره می‌کرد نه با چشم و ابرو.
پاهای پیامبر(ص): پاهای پیامبر(ص) استخوان های قلمی داشت وپایش کشیده بود، ساق‌های پای شریفش در حد واندازه وکم گوشت بود؛ استخوان مفاصلش درشت وهنگام حرکت کاملاً در اختیارش بود.
بنا براین سیمای ظاهری وشمایل مبارک پیامبر اعظم(ص ) مثل چهره ،مو ، ابرو، چشم ،دست ،و…، چنان زیبا ومتناسب آفریده شده بود که جلوه وزیبای خاص داشت و با آراستگی ظاهری که خود حضرت انجام می داد، درخشش ونمودخاص وزیبایی غیرقابل توصیف پیدا می‌کرد به گونه ای که نمونه‌ی تمام اعصارگشت.

آراستگی ظاهری پیامبر اعظم(ص)
آراستگی ظاهری که ازجمله ویژه گی های ظاهرینسان است ،عبارت است از رسیدگی به وضع ظاهری از نظر پاکیزگی، نظم در پوشاک،چهره و…. به منظور استفاده بهینه از امکانات موجود و لباسهایی که در عین سادگی، تمیزومرتب اند. به عبارت دیگر، رعایت نظم وپاکیزگی در پوشاک وچهره، به گونه‌ای که مانع از تنفر و آزردگی دیگران گردد.
آراستگی ظاهر که نشانه‌ای از شخصیت، تربیت وفرهنگ انسانی است، فطرتاً محبوب ودوست داشتنی است که پیامبر اعظم(ص) نیز بدان توجه شایان داشته است. طبق روایات فراوان حضرت موهای سر ومحاسن رابه موقع اصلاح می‌کرد. هر روز چندین مرتبه به آینه نگاه کرده وآنهارا با شانه مرتّب ومنظّم می نمود. اوآراسته‌ترین فرد روزگار بود؛ لباس وپوشش که نقش بنیادین درآراستگی دارد، بهترین نوع، جنس و رنگ را انتخاب می‌کردند که در عین توجّه داشتن به آراستگی ظاهری، باصرفه و ارزان واز نظرروحی وروانی نیزمفید و مؤثّر و برای بدن نیز ضرری نداشته باشد.

منابع برای مطالعه بیشتر در این موضوع:
1- آیین سخنرانی، دیل کارنگی،ترجمه مهرداد مهرین،تهران،نشر آریان1357ش.
2- أثرات تر بیتی رنگها ازمنظر اسلام ورون شناسی ،محمد امین حجتی گروه پژ و هشی تعلیم وتر بیت اسلا می، آما ده چاپ.
3- بحارالانوار،محمد باقرمجلسی،مؤسسه الوفاء بیروت،1403هه1983م.
4- بحارالانوار،محمد باقر مجلسی،ترجمه محمدباقرکمره نزیل شهری،تصحیح محمد بهشتی،انتشارات کتابفروشی اسلامیه،چاپ ایلامیه تهران 1365ش.
5- تحف العقول عن ال الرسول(ص)،الحرّانی،تحقیق:علی اکبرغفاری،مؤسسة النشر الاسلامی لجماعة المدرسین،الطبعة الثانیة1363ش1404ق،قم.
6- تحفةالاحوذی فی شرح الترمذی، المبارکفوری،دارالکتب الاسلامیة،الطبعة الاولی 1410ق، بیروت.
7- تاریخ یعقوبی،احمد بن ابی یعقوب،ترجمة محمد ابراهیم آیتی،شرکت انتشارات علمی وفرهنگی،تهران1374.
8- ثواب الاعمال،الصدوق،منشورات الرضی،الطبعة الثانیه1368ش قم.
9- الجامع الصغیر،جلال الدین السویطی،دار الفکر،الطعةالاولی14010ق،بیروت.
10- حلیةالمتقین،محمدباقرمجلسی،انتشارات کتاب فروشی اسلامیه.
11- الخصال،الصدوق،التحقیق:علی اکبرالغفاری،جماعة المدرسین فی حوزةالعلمیة1414ق قم.
12- دعایم الاسلام،نعمان بن محمد بن منصوربن احمدبن حیون التمیمی المغربی،التحقیق:آصف بن علی اصغر فیضی،دارالمعارف1383-1963 م.
13- روضةالواعظین،محمد بن فتّال النیسابوری،التحقیق:السید محمد مهدی-السید حسن الخراسانی،منشورات الرضی،قم.
14- سنن ابی داود،سلیمان بن الاشعث السجستانی،التحقیق:محمدسعیداللحام،دارالفکر،بیروت.
15- سنن النسایی، النسایی،بشرح الحافظ جلال الدین السیوطی،داراحیاءالتراث العربی ،بیروت.
16- السنن الکبری،احمدبن الحسین بن علی البیهقی،دارالفکر.
17- سفینةالبحار،محدث قمی.
18- سنن النبی(ص)،علامه سید محمدحسین طباطبایی،ترجمة عباس عزیزی،انتشارات صلاة چاپ هفتم،1385.
19- الشمایل النبویة والخصایل المصطفویه،محمدبن عیسی تر مذی،مصحح، فوازاحمد زمرلی،طه2،دار الکتاب العربی،بیروت1418ق.
20- الطبقات الکبرای،محمد بن سعد،طبع الاول،دار الفکر،بیروت1414ق.
21- غررالحکم،آمدی،ترجمة سید حسین شیخ الاسلامی،انتشارات انصاریان،چاب ششم1382،قم.
22- الغارات،ابواسحاق ابراهیم بن محمد ثقفی کوفی اصفهانی،مقدمه، حواشی وتعلیقات: میرجلاالدین حسین ارموی.
23- کنز العمال،محمدتقی هندی،مؤسسة الرسالة،الطبعة الخامسة1405هه-1958 م.
24- من لایحضره الفقیه،الصدوق،التحقیق:علی اکبرغفاری،جامعةالمدرسین،الطبعة الثانی1404ق،دارالاضواءبیروت.
25- مکارم الاخلاق،حسن بن فضل طبرسی،مؤسسةالاعلمی بیروت؛مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعةالمدرسین،الطبعةالاولی1414قم .
26- المحجة البیضاء،مولی محسن فیض کاشانی،التحقیق: علی اکبرالغفاری،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین،الطبعةالثانیه.
27- نهج الفصاحة،ابوالقاسم پاینده،انتشارات جاودان،1346.
28- الوفاءباحوال المصطفی،عبدر الرحمن ابن جوزی،التحقیق:مصطفی عبدالقادرعطا،طه 1 ،دارالکتب العلمیه بیروت1408ق.
29- الوسایل الشیعة،حرعاملی،چاب اسلامیه