مسئله حرمت خمر و شراب، در همه ادیان الهی حرام بوده، و هیچ آیینی که از تحریف بشر مصون مانده باشد، شرب خمر را جایز نمی‌داند.
روایتی از امام رضا علیه السلام نقل شده است که فرمودند: ما بعث الله نبیا الا بتحریم الخمر… (صدوق، التوحید) خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد، مگر آنکه شراب را در شریعت او حرام نمود. بنابراین تصور این که حرمت شراب فقط مربوط به دین اسلام است، تصوری نادرست می‌باشد و اینکه امروزه در برخی ادیان شرب خمر را حلال می‌شمارند، این خود یکی از نشانه‌های تحریف‌هایی است که در آیین‌های الهی به دست بشر صورت گرفت (ر.ک: ذبیح الله محلاتی، ساحل نجات در مضرات شراب، تریاک، قمار، موسیقی، تهران، 1332) که نمونة بارز آن را می‌توان در دین یهود، و همین طور در تحریفاتی که در دین مسیح توسط پولس قدیس صورت یافت، پی‌گرفت.
در اسلام نیز خوردن شراب از اول حرام بوده ولی زمینه های روانی و اجتماعی و فرهنگی برای بیان حکم حرمت فراهم نبوده و به همین خاطر حکم قطعی تحریم شراب یک باره برای اعراب جاهلی و مشرک نازل نگردید بلکه به تدریج و در طی مراحلی با فراهم کردن زمینه های روحی و فکری و اجتماعی حکم قطعی حرمت شراب برای مردم بیان شد. نخست در بعضی سوره های مکی اشاراتی به زشتی شرب خمر شده است، چنان که در آیه 67 سوره نحل آمده است: «و من الثمرات النخیل والاعناب تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا؛ از میوه های درخت نخل و انگور، مسکرات و روزی های پاکیزه فراهم می سازید» در اینجا «سکر» یعنی مسکر و شرابی را که از انگور و خرما می گرفتند، درست در مقابل رزق حسن قرار داده است و آن را نوشیدنی ناپاک و آلوده شمرده است. ولی عادت زشت شرابخواری عمیق تر و ریشه دار از آن بود که با این اشاره ها ریشه کن شود به علاوه شراب بخشی از درآمدهای اقتصادی آنها را تشکیل می داد، به همین خاطر وقتی که مسلمانان به مدینه منتقل شدند و نخستین حکومت اسلامی تشکیل شد، دومین دستور در زمینه منع شراب خواری به صورت قاطع تری نازل گشت تا افکار را برای تحریم نهایی آماده تر سازد: «یسئلونک عن الخمر والمیسر قل فیهما اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما؛ از تو درباره شراب و قمار می پرسند. به آنها بگو در این دو گناه بزرگ و منفعت هایی برای مردم است ولی گناه و زیان آنها از نفع و سودشان بیشتر است»(بقره، آیه 219).
به دنبال آن در آیه 43 سوره نساء به مسلمانان صریحا دستور داده شد که در حال مستی هرگز نماز نخوانند تا بدانند با خدای خود چه می گویند: «یا ایها الذین آمنوا لا تقربوا الصلوه و انتم سکاری حتی تعلموا ما تقولون» البته مفهوم این آیه آن نبود که در غیر نماز، نوشیدن شراب مجاز بود، بلکه برنامه همان تحریم تدریجی و گام به گام بود. آشنایی مسلمانان با احکام اسلام و آمادگی فکری آنها برای ریشه کن کردن این مفسده بزرگ اجتماعی که در اعماق وجود آنها نفوذ کرده بود سبب گردید دستور نهایی با صراحت کامل و بیان قاطع نازل گردد: «یا ایها الذین امنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، شراب و قمار و بت ها و ازلام (که نوعی بخت آزمایی بوده) پلید و از عمل شیطان می باشند از آنها دوری کنید تا رستگار شوید»(مائده، آیه 90).
در آیه بعد یعنی آیه 91 سوره مائده برخی زیان های آشکار شراب و قمار بیان شده است: «انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه والبغضاء فی الخمر و المیسر و یصدکم عن ذکر الله و عن الصلوه فهل انتم منتهون؛ شیطان می خواهد از راه شراب و قمار بذر دشمنی و کینه و عداوت را در میان شما بکارد و از نماز و یاد خدا باز دارد، آیا شما خودداری خواهید کرد؟
باید دانست احکام الهی براساس مصالح و مفاسد است یعنی حلالیت نشانه مصلحت و فایده داشتن آن برای انسان است و حرمت نشانه مفسده و ضرری است که آن برای انسان دارد. د. ضررهای بس گرانی که بر اثر شراب خواری بر روح و جسم انسان وارد می شود، به گونه ای است که فغان دانشمندان، روان شناسان و پزشکان جوامع غربی را درآورده است.