به طور قطع، شناخت مقامات حضرت زهرا (سلام الله علیها) برای انسان های غیر معصوم، مقدور نیست چرا که ایشان، تجلی غضب و رضایت الهی هستند. (1) و هر مطلبی که درباره شخصیت حضرت، مطرح می شود استنباط و برداشت هایی از سخنان پیامبر و معصومین (علیهم السلام) است. همچنین مقام شفاعت حضرت زهرا (سلام الله علیها) که یکی از مهم ترین مقامات معنوی و پاداش الهی به ایشان است، چیزی نیست که در عوض مهر او باشد بلکه این مقام به خاطر عصمت و جایگاه معنوی ایشان نزد خداوند متعال عطا شده است.
آن چه در سوال مطرح شده، در منابع روایی و تاریخی یافت نشد. بنابر این، نزول جیرائیل، اعطای مقام شفاعت به حضرت زهرا (علیها السلام) و جایگاه عظیم و والای حضرت نزد خداوند متعال، امری مسلّم بوده، ولی اعطای شفاعت به عنوان مهریه از سوی خداوند متعال و توصیه به دفن آن در کفن خویش، در منابع معتبر ذکر نشده و سندی برای آن یافت نشد.
در حقیقت، آن چه از منابع تاریخی و روایی درباره مهریه حضرت زهرا (سلام الله علیها) برداشت می شود، این است که مهر ایشان، دارای دو جنبه مادی و معنوی بوده است. مهر مادی حضرت زهرا (سلام الله علیها) همان بهای فروخته شدهی زره حضرت علی (علیه السلام) است که بالاترین قیمتی که در منابع ذکر شده، پانصد درهم است. و مهریه معنوی آن حضرت نیز در روایات متعددی چنین بیان شده است:
– یک سوم بهشت؛ (2)
– یک پنجم یا یک چهارم دنیا و یک سوم از بهشت؛ (3)
– رودهای فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ؛ (4)
– علاوه بر موارد بالا، یک پنجم دنیا و دوسوّم بهشت؛ (5)
– تمام بهشت و جهنم؛ (6)
– و …
پی نوشت:
(1) « أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ لِفَاطِمَةَ: یَا فَاطِمَةُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیَغْضَبُ لِغَضَبِکِ، وَ یَرْضَى لِرِضَاکِ.» شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار , جلد۳ , صفحه۲۹.
(2) مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 43، ص 113، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
(3) مجلسى، محمد باقر ، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام(ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، مترجم، روحانى علی آبادی، محمد، ص 472، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، 1379ش.
(4) «امام باقر علیهالسلام: «خداوند در زمین، چهار رود را که عبارتاند از: رود فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ، مهریه حضرت فاطمه سلاماللهعلیها قرار داده است.» مجلسی، محمدباقر، زندگانی حضرت زهرا علیها السلام (ترجمه جلد ۴۳ بحار الأنوار)، مترجم، روحانی علی آبادی، محمد، ص ۴۷۲، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
(5) در حدیثی مفصل از امام محمدباقر (علیه السلام) وارد شده: «وَ جُعِلَتْ نِحْلَتُها مِن عَلیٍّ خُمْسُ الدُّنیا وَثُلْثَیِ الجَنَِةِ وَاَرْبَعَـةُ اَنْهارٍ فِی الأرضِ، الفُراتُ وَدِجلَة وَالنّیل وَنَهرُ بَلخ…» عوالم (فاطمهالزهراء) بحرانی، ج 11، ص 359 به نقل از اثبات الهداة. چ
(6) در روایتی ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند: «مهر حضرت فاطمه(س) بهشت و جهنم قرار داده شده است، آن حضرت دوستانش را وارد بهشت و دشمنانش را وارد جهنم میکند». مجلسى، محمد باقر ، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام(ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، مترجم، روحانى علی آبادی، محمد، ص 472، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، 1379ش.
آن چه در سوال مطرح شده، در منابع روایی و تاریخی یافت نشد. بنابر این، نزول جیرائیل، اعطای مقام شفاعت به حضرت زهرا (علیها السلام) و جایگاه عظیم و والای حضرت نزد خداوند متعال، امری مسلّم بوده، ولی اعطای شفاعت به عنوان مهریه از سوی خداوند متعال و توصیه به دفن آن در کفن خویش، در منابع معتبر ذکر نشده و سندی برای آن یافت نشد.
در حقیقت، آن چه از منابع تاریخی و روایی درباره مهریه حضرت زهرا (سلام الله علیها) برداشت می شود، این است که مهر ایشان، دارای دو جنبه مادی و معنوی بوده است. مهر مادی حضرت زهرا (سلام الله علیها) همان بهای فروخته شدهی زره حضرت علی (علیه السلام) است که بالاترین قیمتی که در منابع ذکر شده، پانصد درهم است. و مهریه معنوی آن حضرت نیز در روایات متعددی چنین بیان شده است:
– یک سوم بهشت؛ (2)
– یک پنجم یا یک چهارم دنیا و یک سوم از بهشت؛ (3)
– رودهای فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ؛ (4)
– علاوه بر موارد بالا، یک پنجم دنیا و دوسوّم بهشت؛ (5)
– تمام بهشت و جهنم؛ (6)
– و …
پی نوشت:
(1) « أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ لِفَاطِمَةَ: یَا فَاطِمَةُ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیَغْضَبُ لِغَضَبِکِ، وَ یَرْضَى لِرِضَاکِ.» شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار , جلد۳ , صفحه۲۹.
(2) مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 43، ص 113، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
(3) مجلسى، محمد باقر ، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام(ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، مترجم، روحانى علی آبادی، محمد، ص 472، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، 1379ش.
(4) «امام باقر علیهالسلام: «خداوند در زمین، چهار رود را که عبارتاند از: رود فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ، مهریه حضرت فاطمه سلاماللهعلیها قرار داده است.» مجلسی، محمدباقر، زندگانی حضرت زهرا علیها السلام (ترجمه جلد ۴۳ بحار الأنوار)، مترجم، روحانی علی آبادی، محمد، ص ۴۷۲، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
(5) در حدیثی مفصل از امام محمدباقر (علیه السلام) وارد شده: «وَ جُعِلَتْ نِحْلَتُها مِن عَلیٍّ خُمْسُ الدُّنیا وَثُلْثَیِ الجَنَِةِ وَاَرْبَعَـةُ اَنْهارٍ فِی الأرضِ، الفُراتُ وَدِجلَة وَالنّیل وَنَهرُ بَلخ…» عوالم (فاطمهالزهراء) بحرانی، ج 11، ص 359 به نقل از اثبات الهداة. چ
(6) در روایتی ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند: «مهر حضرت فاطمه(س) بهشت و جهنم قرار داده شده است، آن حضرت دوستانش را وارد بهشت و دشمنانش را وارد جهنم میکند». مجلسى، محمد باقر ، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام(ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، مترجم، روحانى علی آبادی، محمد، ص 472، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، 1379ش.