صدقه به نیابت از امام عصر(ع) نشانه مودت و ولایت است

“مکیال المکارم فى فوائد الدعاء للقائم” یکى از کتاب هاى ارزشمند شیعه، نوشته آیت اللّه سیدمحمدتقى موسوى اصفهانى(1348 ـ 1301ق) است که به قصد اداء حق حضرت بقیة اللّه که حقش بر گردن ما افزون تر از همه مردم است، احسانش بیشتر و بهتر از همه شامل حال خلق مى شود و نعمت ها و منت ها بر ما دارد ـ به رشته تحریر درآمده است.

اصل کتاب به زبان عربى است و مؤلف در مقدمه مى نویسد:

“چون ما نمى توانیم حقوق آن حضرت را ادا نماییم و شکر وجود و فیوضاتش را آن طور که شایسته است، به جا آوریم بر ما واجب است آن مقدار از اداى حقوق آن حضرت را که از دستمان ساخته است، انجام دهیم . . . بهترین امور در زمان غیبت آن حضرت، انتظار فرج آن بزرگوار و دعا براى تعجیل فرج او و اهتمام به آنچه مایه خشنودى آن جناب و مقرب شدن در آستان اوست، مى باشد.”

صدقه دادن به نیابت از آن حضرت

و این از نشانه های مودت و دوستی آن جناب و ولایت اوست و بر خوبی و رجحان آن دلالت دارد آنچه در مدح صدقه دادن و نماز خواندن به نیابت از سایر مومنین وارد گردیده –چنان که گذشت- زیرا که مولای مومنین افضل افراد آنان است و صدقه دادن از سوی او از صدقه دادن به نیابت از آنان بهتر و برتر می باشد، اضافه بر فحوای دلیلی که در مورد نیابت کردن از امام در حج و طواف و زیارت و … وارد شده روایات و مانند آنها را جستجو نماید رجحان داشتن انجام هرگونه عمل صالح به نیابت از آن جناب را خواهد داشت.

و سید اجل علی بن طاووس در کتاب المحجه فرزندش را سفارش و امر کرده به انجام اموری که مربوط به آداب و وظایف او نسبت به مولایمان صاحب الزمان است تا آنجا که گفت: “پس در پیروی و وفاداری و تعلق خاطر و دلبستگی نسبت به آن حضرت به گونه ای باش که خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو می خواهند.

و حوائج آن بزرگوار را بر خواسته های خود مقدم بدار هنگامی که نمازهای حاجت را به جای می آوری و صدقه دادن از سوی آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوی خودت و عزیزانت قرار ده و دعا برای آن حضرت را مقدم بدار بر دعا کردن برای خودت و نیز در هر کار خیری که مایه وفای به حق آن حضرت است آن بزرگوار را مقدم بدار که سبب شود به سوی تو توجه فرماید و به تو احسان نماید.”

اضافه بر اینکه این کار از اقسام صله امام است و فضیلت صله امام ان شاالله تعالی خواهد آمد و بر این مقصود و بر اینکه صدقه دادن و مانند آن صله است دلالت می کند خبر علی بن حمزه که در وسائل و بحار و غیر آن روایت آمده که گفت: “به حضرت ابوابراهیم (موسی بن جعفر) عرضه داشتم: ازسوی زندگان و مردگان از خویشاوندان و دوستانم حج به جای آوزم و نماز بگزارم و صدقه بدهم؟ فرمود: آری از سوی او صدقه بده و نماز بگزار و به سبب صله و پیوندت نسبت به او پاداش دیگری برایت خواهد بود.”

می گویم: هر چند که از در سوال از خویشاوندان و دوستان یاد نمود ولی بدون تردید ذکر کردن این دو مرود از جهت آن است که انسان در غالب اوقات حج و صدقه و زیارت و کارهای نیک دیگر را از سوی کسی انجام می دهد که با وی رابطه و خصوصیتی داشته باشد و این را آشکارا می بینم که در مردم چنین حالتی وجود دارد. لذا در سوال این دو را یاد کرد پی معلوم شد که این دو مورد را برای نمونه یاد نموده است و منظورش سوال از جایز بودن نیابت در عبادت ها و خیرات از طرف زندگان و مردگان مومنین و مومنات می باشد.

پس امام سوال او را به طور بلیغ تر و تمام تری پاسخ داده که جایز بودن آن را با کلمه “آری” بیان فرمود سپس خواست خوبی و استحباب آن را بیان کند که پس از تذکر جایز بودن آن امر فرمود به اینکه :”ازسوی او صدقه بده و نماز بگزار”

آنگاه خواست که پاداش دیگری برایت خواهد بود و چون خواست جهت استحقاق اجر و ثواب را بیان سازد به آن توجه داد و فرمود:”به سبب صله و پیوندت نسبت به او” پس در این سخن حکم به جایز بودن این عمل را به معنی اعم و استحباب آن و ترغیب کردن به آن با بیان اجر و ثوابش و اینکه آن پاداش به خاطر پیوند با خویشان و دوستان است را در فرمایش خود جمع کرد.

پس ای خواننده دانای هوشمند دقت کن که اگر شخصی به سبب صله یکی از برادران مومن خود و صدقه دادن از سوی او استحقاق ثواب یابد پس چرا کسی که از سوی حضرت صاحب الامر صدقه بدهد مستحق ثواب و پاداش بزرگتری نباشد؟

آری استحقاق آن را دارد و به برترین ثواب صدقه دهندگان نایل می شود چون این عبادت را به نیابت از بهترین افراد عالم انجام داده است و بدون تردید هر قدر که ارتباط و خصوصیت بین او و بین امامش کاملتر و تمامتر باشد ثوابش در صدقه دادن از سوی آن حضرت نیز فزونتر و تمامتر خواهد بود.

از درگاه خدای متعال خواهانیم که بر ما و بر سایر مومنین به کمال مودت و خدمت آن حضرت منت گذارد که خداوند اجابت کننده دعاهاست.

پایان پیام/