در این باره باید دانست؛ خداوند جنس ندارد لذا نه مذکر است و نه مونث و نه چیز دیگرى شبیه به این موارد. «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ»1؛ «چیزى مانند او نیست».
اما از آنجا که قرآن مجید به زبان عربى نازل شده است؛ مى بایستى قواعد زبان عرب در آن رعایت گردد. در زبان عرب نام هاى خداوند متعال مانند: «اللّه و رحمان»، مذکر لفظى است. همان گونه که لفظ «قمر» مذکر است و لفظ (شمس) مؤنث است. طبق قواعد زبان مى بایستى صفت با موصوف مطابقت نماید. از این رو صفاتى که در قرآن براى خداوند آورده شده مذکر است ولى توجه داشته باشید که لفظ جلاله «الله» و یا «رحمان» مذکر حقیقى نیست؛ زیرا مذکر حقیقى آن است که در برابر آن جنس ماده وجود داشته باشد و چنین چیزى در مورد خداوند وجود ندارد. بنابراین؛ این الفاظ، مذکر مجازى بوده و اوصاف آن باید مذکر باشد؛ ولى به هیچ وجه این مطابقت بدان معنا نیست که (نعوذ بالله) خداوند مذکر و داراى جنس است؛ بلکه تنها تبعیت از ادبیات عرب است که چنین اقتضایى دارد و اگر اسامى مونث آورده مى شد هم خلاف قاعده ادبى بود و هم سوال برانگیز. بنابراین مذکر و مؤنث، همه مخلوقات خداوند هستند و رضایت یا عدم رضایت او از بندگان به ایمان، تقوا و عمل صالح آنان بستگى دارد.
«مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً»2؛
«هر کس از – مرد یا زن – کار شایسته اى کند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگى پاکیزه اى حیات [حقیقى ] بخشیم».
—————
پی نوشت ها:
1- شورى (42)، آیه 11.
2- نحل (16)، آیه 97.
(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 5/310004)