طبق آیات خداوند فرشتگان را خطاب به سجده نمود، نه موجودات دیگر را. پس در این صورت شیطان که از جنیان بود و فرشته نبود چرا ملزم به سجده شد؟

به تصریح قرآن کریم،[1] شیطان از جن بود که به مقام فرشتگان رسیده بود، نه آن‌که بر اثر عبادت تبدیل به فرشته شده و تغییر ماهیت داده باشد. خطاب خداوند در سجده بر آدم، با آن­که خطاب به فرشتگان بود، اما در عین حال شامل ابلیس نیز که در کنار آنان قرار داشت می­شد. این خطاب مانند آن می­ماند که منادی­ بگوید؛ ای مردم شهر(تهرانی­ها، قمی­ها و..) شهر را به دلیل وقوع سیل یا زلزله ترک کنید. بدیهی است که این خطاب هم شامل مردم شهر و هم مسافرانی که در آن هستند می­شود. علاوه بر این، خود شیطان نیز به این خطاب اعتراض نکرده بود و نگفت که من از فرشتگان نیستم و این خطاب شامل من نمی‌شود، بلکه آن را پذیرفت، اما خود را برتر انسان دانست و این برتری طلبی‌اش مانع از سجده وی بر انسان شد. اما پاسخ سؤال دوم نیز در ضمن مطالب گذشته مشخص شد که نه انسان و نه هیچ موجودی دیگری تغییر ماهیت نمی‌دهد، تا تبدیل به فرشته شود، ولی انسان در اثر عبادت و اطاعت خداوند، نه تنها به مقام فرشتگان می‌رسد که برتر از آنها خواهد شد.

برای آگاهی بیشتر در این باره نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:

شیطان، فرشته یا جن، ۱۰۰

شیطان و نافرمانی و توبه، ۷۲۷۰

شیطان و رانده شدن وى، ۱۴۲

برتری ولی فقیه بر ملائکه، ۲۶۰

برتری انسان بر موجودات دیگر، ۷۱۱